Tíminn - 04.12.1983, Blaðsíða 26

SUNNUDAGUR 4. DESEMBER 1983
■ BLM: „Þér hafið raargsinnis sagt að
í skugga eldflauga geti aldrei orðið um
góð nágrannatengsl að ræða á milli
austurs og vesturs. í austri og vestri
þykir nú ljóst að ltkurnar á því að
Sovétríkin og Bandaríkin nái samkomu-
lagi í viðræðunum í Genf um takmörkun
fjölda eldflauga, sem nú hefur verið
boðuð, muni hafa á samskipti Vestur og
Austur-Þýskalands."
Honecker: „Þér hafið alveg rétt fyrir
yður, þegar þér segið að horfurnar á að
gagnkvæmt samkomulag náist í Genf
meta menn víðast svo sem að þær fari
minnkandi. Það þarf þó ekki að tákna að
allri skynsemi hafi verið vísað á bug fýrir
fullt og allt. Hvað sem öðru líður þá
munu einnig Bandaríkin verða að viður-
kenna á endanum að allt frá árinu 1917
hefur verið við lýði önnur þjóðfélagsgerð
en þau sjálf búa við. Það er ekki um
neinn annan valkost að ræða fyrir þessa
aðila en að stefna að friðsamlegri
sambúð. Svo lengi sem ekki er búið að
koma fyrir þessum nýja vopnabúnaði
Bandaríkjanna í V-Evrópu, sýnist mér,
sé á allt litið, að hægt sé að komast að
samkomulagi. Við erum þeirrar skoðun-
ar að það sé mannkyninu meir í hag að
semja en vígbúast enn meir. í bréfi mínu
til Kohl kanslara, þann 5. október sl.
hvatti ég stjórn sambandslýðveldisins til
þess að endurskoða afstöðu sína í þessu
máli. Sé litið til sögu síðustu áratuga þá
er það skylda að sporna við þeirri þróun,
sem hlýtur að leiða til sjálfstortímingar
fyrir þjóðirnar í Evrópu, já, og alls
mannkynsins.
Varla er að búast við því að er
andstæðurnar skerpast enn í alþjóðamál-
um, að tengslin á milli Austur og Vestur-
Þýskalands, sem enn eru ekki með
fullkomlega eðlilegum hætti, fari batn-
andi. Uppsetning nýrra árásarvopna við
dyrnar hjá okkur,- svo mikið er víst, -
mundi gera samskipti okkar stirðari, því
við lilytum að grípa til hernaðarlegra
gangnaðgerða. Viðeigandi gangráðstaf-
anir eru þegar í undirbúningi, svo sem
þér getið sannfærst um með því að lesa
tilkynningu varnarmálaráðs okkar frá
24. október. „Ekki er hætta á því að hið
óhjákvæmilega hernaðarlega jafnvægi
sem verður að ríkja muni þá breytast
Nato í hag. Betra væri fyrir Vesturlönd
að hætta við uppsetningu eldflauganna."
Bhn: „Hvað gætu þýsku ríkin gert til
þess að greina fyrir samkomulagi á milli
risaveldanna tveggja?"
Honecker: „Ég tel að Vestur-Þýska-
land geti lagt hér mikið af mörkum, því
Aðalritstjóri „Stem“, Peter Scholl- (J __
Latour á tali við Honecker. ■ Honecker í vinnuherbergi sínu í stöðvum miðstjórnar „Sósíalíska einingarf!okksins“ (SED). Þetta viðtal er hið fyrsta sem birtist við austur-þýska leiðtogann á Vesturlöndum í mörg
óbífanleikinn í þessum málum er aug-
Jjóslega aðeins frá Bandaríkjunum
iltominn. Leggja «tti áherslu á viðræður
á milli Austur og Vestur Þýskalands um
að koma í veg fyrir uppsetningu vopn-
anna, einmitt nú, þegar allt bendir til að
þeim verði komið upp.“
Blm: „Hvað teljið þér um nýlegt
viðtal við Juri Andropov í Pravda, þar
sem hann setur fram nýjar afvopnunar-
hugmyndir?"
Honecker: „Þarna er í hnitmiðuðu
formi dregin fram staða viðræðnanna
milli Sovétríkjanna og Bandaríkjanna
um takmörkun kjarnavopna í Evrópu.
Þarna koma fram nýir og mikilvægir
þættir sem varða afstöðu Sovétríkjanna
og sem miða að því a tryggja að málum
sé snúið inn á uppbyggilega braut.'
í fyrsta lagi: Ógöngurnar sem Genfar-
viðræðurnar hafa ratað inn í eru til
komnar vegna óraunsærrar og þvergirð-
ingslegrar afstöðu Bandaríkjanna. Þeir
eru alveg staðráðnir í því að koma upp
þessum nýju eldflaugum sínum í
Evrópu."
í öðru lagi: Sovétríkin hafa ennfremur
sýnt mikinn sveigjanleika. Þau hafa
leitast við að ná samkomulagi á grund-
velli ríkjandi valdajafnvægis í Evrópu,
það er að segja eins og það nú er og án
tilkomu nýrra bandarískra eldflauga.
Þannig hafa þau lagt sitt af mörkum í
Genf til þess að ná samkomulagi.
í þriðja lagi: Höfuðmáli skiptir sú
yfirlýsing Juri Andropov að framhald
Genfar-viðræðnanna sé ómögulegt, ef
nýjar amerískar eldflaugar verða settar
upp í Vestur-Evrópu. Hins vegar má
halda viðræðunum áfram ef Bandaríkin
skjóta framkvæmdinni á frest. Það er í
samræmi við þá yfirlýstu skoðun okkar
að betra sé að tala saman, áður en
vígbúist er og að ekki skuli vígbúist fyrst
og þá talað saman.“
Blm.: „Var þetta síðasta tilboð And-
ropovs eða er að vænta frekari sátta-
boða?“
Honecker: „Ég þykist þekkja nógu
vel til mála til þess að geta sagt að vart
sé að vænta nýrra tillagna frá Sovétríkj-
unum af hálfu félaga Andropovs, þar
sem Sovétríkin hafa teygt sig mjög langt
til sátta. Ég tel að bæði stjórn Vestur-
Þýskalands og Bandaríkjanna ættu nú
að hugleiða alvarlega hvort rétt sé að
setja þessar eldflaugar upp. Til þess ætti
að minnsta kosti að þurfa til eitthvert
samkomulag milli landanna."
Blm.: „Er það ekki talsverð sálfræði-
leg byrði fyrir Austur-Þýskaland ef nýj-
um sovéskum eldflaugum verður komið
fyrir innan landamæra þess? Mun þetta
ekki valda óróleika meðal íbúanna?“
Honecker: „Ég hef þegar sagt það
opinberlega að við yrðum ekki of hrifnir
af að þurfa að setja upp nýjar eldflaugar
í kjölfar nauðsyniegra gagnráðstafana.
En hitt er líka alveg ljóst: Ef ekki er um
annað að ræða, þá munum við gera það,
til þess að halda við vopnajafnvæginu.
Það verður ekkert jafnvægi óttans, held-
ur jafnvægi sem byggist á minnstu hugs-
anlegri aukningu á vígbúnaðinum."
Blm.: „Á þessu ári hafið þér hitt Hans
Jochen Vogel, Franz Josef Strauss, Egon
Bahr og Helmut Schmidt. Fleiri vestur-
þýska gesti hafið þér hitt að máli. Hvaða
vonir bindur forysta Austur-Þýskalands
við þessar óvenjulegu heimsóknir?"
Honecker: „Auknar heimsóknir á
milli stjórnmálamanna í Austur- og
Vestur-Þýskalandi lít ég ekki á sem neitt
furðulegt fyrirbæri. Þar að auki er á
okkar dögum verið að fást við vandamál
sem varða framtíð alls mannkynsins og
þá ekki síst borgara í Austur- og Vestur-
Þýskalandi. f þeim samtölum sem ég átti
við þá menn sem þér nefnduð bar hæst
tryggingu friðarinÁ og það hvað þýsku
ríkin gætu gert til þess að stuðla að þeirri
tryggingu. Ég segi yðurengar fréttir þótt
ég segi að einkum vorum við að velta
fyrir okkur hvernig hægt væri að koma í
veg fyrir að kjarnavopnavígbúnaðurinn
færðist enn frekar í aukana.
Það var full ástæða til þess að stjórn-
málamenn austurs og vesturs ræddu
þessa hluti, því fyrr en varði hafði nýr
kippur í kjarnorkuvígbúnaðinum gert
stöðuna í alþjóðamálum flóknari og
aukið hættuna á þriðju heimsstyrjöld-
inni. Ég er ekki í vafa um að þeir sem ég
ræddi við hugsuðu einnig mikið um hvað
gera mætti til þess að mæta hættunni.
Með uppsetningu Pershing II og Cruise
eldflauga í Vestur-Þýskalandi höfðu ný
viðhorf skapast. Varnarbandalag okkar
varð.að grípa til sinna ráða til þess að
friður gæti haldist.
Það er augljóst að í viðræðum sem
þessum koma fram ólík sjónarmið. En
miklu skiptir að báðir hafa áhyggjur af
varðveislu friðarins og þeim byrðum
sem bæði þýsku ríkin og Evrópa verða
aó axla, ef vígbúnaðarkapphlaupið held-
ur áfram. Menn verða því að leita
einhverrar lausnar.
Blm.: „Kohl kanslari hefur frá því er
hann tók við völdum gert það öllum ljóst'