Tíminn - 11.03.1984, Qupperneq 23

SUNNUDAGUR 11. MARS 1984
23
Norsk kona,
Aaseby segir
frá reynslu
sinni,
en hún
þjáðist af
geðklofasýki
■ Ferill henn-
ar sem Ijós-
myndafyrir-
sæta hófst
þegar hún var
fimmtán ára.
Hún var á si-
felldum ferða-
lögum um stór-
borgir Evrópu
uns hún veikt-
ist.
■ „Ég vona
að mér takist
að hjálpa
öðrum, einmitt
af því að ég hef
sjálf orðið að
reyna svo
margt...“ segir
Björg.
þessum tíma, enda var lífsviljinn í
lágmarki. En nú er Monica orðin nítján
ára og sambandið á milli þeirra mæðgn-
anna er mjög gott. Björg telur að
dóttirin hafi fyrirgefið sér að hún van-
rækti hana fyrr á árum.
Ibúðin sem hún býr í núna er björt og
vistleg. Hún er nýlega búin að þrífa og
nú sækir Björg fermingarmyndirnar af
henni.
„Þetta er falleg stúlka", segir hún og
stolt móðir strýkur rykið af rammanum.
„Eftir dvölina á geðsjúkrahúsinu fékk
ég sjúkdómsgreininguna: „Geðklofi...“.
Ég neitaði að trúa því að ég væri veik,
því þótt ég hefði fengið þunglyndisköst,
þá trúði ég ekki að ég væri geðveil.
En sjúkdómurinn sótti sífellt á.
Nokkrum mánuðum eftir að hún útskrif-
aðist fór hún til Sviss að vinna sem
fyrirsæta.
„Ég veit ekki hvað var að mér. Ég
hafði öll tækifæri til, þess að afla mér
feikna tekna, en þess í stað ók ég um í
bílnum mínum allan daginn. Stundum
fékk ég leigubílstjóra til að aka mér fram
og aftur um Zúrich. Umboðsmaður
minn sagði foreldrum mínum að eitthvað
gengi að mér og ég var sótt og flutt til
Noregs."
Trúhneigð og guðleysi
Björg hugsaði mikið um tilveruna á
þessum tíma. Hún var 24 ára og komin
á sjúkrastyrk. Fyrirsætuferillinn var
búinn. Vinir hennar og kærastar hurfu
allir. Þeir sem komið höfðu með vel-
gengninni, hurfu þegar hún var öll.
„Um tíma var ég mjög trúuð. Ég gerði
altari við rúmið mitt og sat og bað kvöld
eftir kvöld. Ég hugleiddi að gerast
nunna. Nú er ég orðin guðleysingi. Því
miður, segi ég, því ég veit að trúin hefur
bjargað fjöldanum öllum af sálsjúku
fólki.“
Geðbrigði hennar voru mikii. Stund-
um var hún hamingjusöm en á næsta
andartaki var hún á barmi fullkominnar
örvæntingar. Ekki þurfti meira en ógæti-
legt orð frá einhverjum nærri henni, til
þess að þunglyndið helltist yfir hana.
„Ég var lokuð inni í illum og myrkum
vítahring. Ég reyndi að fyrirfara mér. Ég
var stöðugt að ónáða lækninn og hringja
til hans á öllum hugsanlegum tímum.
Stundum komu vinir mínir mér til
hjálpar. Ég var flutt af einu sjúkrahúsinu
á annað. Einu sinni vaknaði ég í önd-
unarvél. Þá skynjaði ég að ég hafði verið
á mörkum lífs og dauða rétt einu sinni
en lífið hafði sigur.
Björg ræðir um æfi sína án biturleika.
Hún tekur hlutunum eins og þeir eru.
Hún grípur til sígarettupakkans. Hún
vefur sér sígarettu en gleymir að kveikja
í henni. Hún blaðar í gömlum úrklippu-
bókum. Hún lítur á myndir af sjálfri sér,
tággrannri, ríkri og eftirsóttri.
„Það er engin ástæða til að vera
montin af þessu“, segir hún. „Ég fagna
því að Monica fór ekki sömu braut og ég
gerði. Auðvitað var þetta skemmtilegt,
meðan á því stóð. En það má sterk bein
til þess að spillast ekki af þessu lífi, -
silkikjólar, kampavín og karlmenn með
morð fjár. Ég átti heiminn, en þetta
hlaut að taka enda.
Eftir að ég hafði verið langan tíma á
Gaustad sjúkrahúsinu árið 1974 áttaði
ég mig á hlutunum. Ætlaði ég að eyða
allri æfinni innilokuð á hæli? Áttu það
að verða örlög mín?
Ég skildi alvöru málsins. Ég varð að
herða mig upp og sýna að ég gat staðið
á eigin fótum.
Núna, næstum tíu árum síðar, hefur
Björg náð lengra. Hún telst ekki lengur
vera „geðklofi" heldur „bordering" (á
mörkunum). Hún er á réttri leið. í stað
bólstraða einangrunarklefans á Gaustad
býr hún nú í fallegri íbúð í Grorud.
„Ég hef enga sjálfsmorðstilraun gert í
þrjú ár. Það eru líka þrjú ár frá því er ég
var síðast lögð inn.
Björg á það skilið að gleðjast yfir
fengnu frelsi. Það er hún ein sem
afrekaði það að ná sér upp úr hyldýpinu.
Hún vildi það og kostaði öllum kröftum
til.
„Það eina sem ég þrái nú er ástin. Ég
vildi hitta mann sem elskar mig og tekur
mig eins og ég er. En það er enginn
leikur. Kona sem er að nálgast fertugs-
aldurinn og er þar að auki með mitt
vandamál á herðum sér er varla mjög
aðlaðandi. En ég hef átt nokkra vini.
Þegar ég hef sagt þeim af sjúkdómi
mínum, þá fara þeir allt í einu að eiga
mjög annríkt og ég sé þá ekki aftur.
Drottinn minn, reynið að skilja mig...
ég hef að vísu átt erfitt af og til... en ég
er ekki hættuleg. Enginn þeirra vina sem
ég á nú veit um sjúkdóm minn. Ef til vill
hverfa þeir eftir að hafa lesið þetta
viðtal. Fólk er svo skrýtið. Það er svo
dómhart. Ég er leið á elskhugum, sem
aðeins vilja sofa hjá mér. En ef ég er
tekin sem manneskja vil ég reyna að
byggja upp stöðugt samband með ein-
hverjum manni.
Björg heldur baráttu sinni áfram. Það
eina sem hún fer fram á er að við
hlaupum ekki í burtu frá henni.
Fjölbreytt úrval af skrifborðum
fyrir unglinga og fullorðna.
Sérstaklega gott verð.
Einnig: Svefnbekkir,
5 gerðir.
Vídeobekkir.
Stereobekkir.
Skrifborðsstólar.
Kommóður.
Bokahilluro.fi.
Húsgögrt og
. > ... Suðurlandsbraut 18
mnrettmgar simi 86 900
Sveitabúskapur
Óska eftir samvinnu við hjón sem vilja taka þátt í
uppbyggingu á Loðdýrabúi og e.t.v. öðrum
búskap. Þörf væri á nokkru fjármagni. Jarðnæði
fyrir hendi.
Þeir sem kynnu að hafa áhuga vinsamlegast
sendið tilboð á augl.d. Tímans merkt „Sveitabú-
skapur“ fyrir 17. mars n.k.
Ríkisstarfsmenn
í BSRB
Utankjörstaðaatkvæðagreiðslan um aðalkjara-
samninginn er á skrifstofunni Grettisgötu 89 á
skrifstofutíma til þriðjudags 20. mars.
Yfirkjörstjórn
Plast og málmgluggar
Helluhrauni 6 Hafnarfirði
sími53788
Við minnum á að það þarf ekki fúa-
varnarefni á okkar framleiðslu.
FYRIR FERMINGARNAR