Tíminn - 14.06.1986, Blaðsíða 10

Laugardagur 14. júní 1986
er verslunarhús ásamt
innréttingum við Stranda-
veg á Tálknafirði. Húsið
er stálgrindarhús, 452 fer-
metrar að flatarmáli, 2124
rúmmetrar. Tilboð óskast
í húsið og áskilja seljend-
ur sér rétt til að taka hvaða
tilboði sem er eða hafna
öllum.
Tilboðin sendist:
Samvinnubanka íslands hf.
c/o Guðjón Guðjónsson,
Pósthólf 130, 121 Reykjavík.
R
^ Fóstrur
Fóstrur og eða annað uppeldismenntað starfsfólk
vantar í heilar og hálfar stöður á dagvistarheimili
Hafnarfjarðar. Upplýsingar um störfin gefur dag-
vistarfulltrúi í síma 53444 á félagsmálastofnun
Hafnarfjarðar.
Félagsmálastjórinn í Hafnarfirði
Kjötiðnaðarmaður
og lærlingur
Kjctiðnaöarstöö K.B. Borgarnesi óskar aö ráöa vanan kjötiönaöar-
mann og lærling til starfa sem fyrst, einnig viljum viö ráöa
afgreiðslumann.
Upplýsingar gefa Bergsveinn Símonarson og Georg Hermannsson í
síma 93-7200.
Kaupfélag Borgfirðinga Borgarnesi
t
Eiginmaður minn
Hannes Jónsson
frá Seyðisfirði
lést aö heimili sínu Glaðheimum 8, Reykjavík þann 12. júní.
Fyrir hönd aðstandenda
Sigríöur Jóhannesdóttir.
10 Tíminn
Kálfaströnd við Mývatn.
Anna Guðrún Þórhallsdóttir ráðunautur:
Hver á að sjá um hvað?
Ákvæði um skipulag umhverfis-
og ferðamála er að finna í lögum um
náttúruvernd frá 1971, lögum um
skipulag ferðamála frá 1985 og sveit-
arstjórnarlögum frá því í vor. Nátt-
úruverndrráð er framkæmdaraðili
náttúruverndarlaganna, Ferðamála-
ráð framkvæmdaaðili laga um skipu-
lag ferðamála og sveitarstjórnir
starfa eftir sveitarstjórnarlögum,
I 1. gr. náttúruverndarlaganna
segir: „Tilgangur þessara laga er að
stuðla að samskiptum manns og
náttúru þannig að ekki spillist að
óþörfu líf eða land, né mengist sjór,
vatn eða andrúmsloft.“
Víða í náttúruvemdarlögunum eru
ákvæði er varða meðferð og um-
gengni á stöðum ásetnum af ferða-
mönnum (sjá töflu).
Fyrsta grein laga um skipulag
ferðamála hijóðar svo: „Tilgangur
laga þessara er að stuðla að þróun
ferðamála sejn atvinnugreinar og
skipulagningu fyrir fslenskt og erlent
ferðafólk sem mikilvægs þáttar í
íslensku atvinnu- og félagslífi, bæði
með hliðsjón af þjóðhagslegri hag-
kvæmni og umhverfisvernd." 7. gr.
laganna kveður á um verkefni Ferða-
málaráðs í 13 málsgreinum. Þar af
eru tvær sem kveða á um umhverf-
ismál og meðferð ásetinna ferða-
mannastaða (sjá töflu).
Loks tekur 6. gr. sveitarstjórnar-
laganna til umhverfismála á ferða-
mannastöðum þar sem talið er upp
meðal verkefna sveitarfélaga „rekst-
ur fólkvanga og annarra útivistar-
svæða“
Samkvæmt þessum lagabálkum
virðist Náttúruverndarráð hafa yfir-
umsjón með þjóðgörðum og er það
í verkahring þess að koma þar upp
aðstöðu fyrir ferðamenn og verja
þjóðagarðana spjöllum. Einnig virð-
ist ljóst að það er í verkahring
sveitarfélaganna að sjá um rekstur og
hafa yfirumsjón með fólkvöngum. í
þjóðgörðum og fólkvöngum er því
ljóst hverjir eiga að annast umhirðu
og eftirlit. Þegar svo kemur að
friðlöndum og öðrum friðlýstum
svæðum verður nokkuð óljósara
hvers er hvað. Friðlönd eru margvís-
leg og mjög er misjafnt hversu
víðtæk friðunin er. Sum friðlönd
eru í einkaeign en önnur í eigu
opinberra aðila og lúta þau yfirstjórn
Landgræðslunnar, Skógræktar ríkis-
ins eða Náttúruverndarráðs. Mjög
er misjafnt af hverju land er friðað,
en flest eiga svæðin sameiginlegt að
hafa upp á eitthvað sérstakt að
bjóða sem ferðamenn sækjast eftir
að sjá. Mörg þeira svæða sem valdið
hafa umhverfisverndarmönnum
hvað mestum áhyggjum á undan-
förnum árum eru einmitt friðlönd,
skógræktarsvæði eða náttúruvætti,
s.s. Landmannalaugar, Þórsmörk og
Geysir í Haukadal.
í 24. gr. náttúruverndarlaganna
um friðlönd segir: „Þá mega og
fylgja friðlýsingu fyrirmæli um nauð-
synlegar aðgerðir til þess að al-
menningur njóti svæðisins, svo sem
um lagningu göngustíga, girðinga og
þess háttar." Hér er ákvæði um
fyrirmæli en óljóst er hvort Náttúru-
verndarráði er einnig ætlað að vera
framkvæmdaaðili. Vert er að veita
því athygli að rætt er um aðgerðir
„til að almenningur njóti svæðisins,"
en ekki um fyrirbyggjandi aðgerðir
vegna ágangs skipulagðra ferða-
mannahópa. Sama gildir um 16. gr.
um samkomustaði úti í náttúrunni
og koma fyrir nauðsynlegum hrein-
lætistækjum. Þar stendur „skal jafn-
an komið fyrir “ - en ekki skilgreint
nánar hver skuli vera framkvæmda-
aðilinn. Einnig er hér, eins og í 24.
gr. rætt um almenning en ekki
ferðamenn.
Eins og fyrr segir stendur í 1. gr.
laga um skipulag ferðamála að til-
gangur þeirra sé að stuðla að þróun
ferðamála hæði með hliðsjón af þjóð-
hagslegri hagkvæmni og umhverf-
isvernd. í 7. gr. sem kveður á um
verkefni Ferðamálaráðs eru mjög
skýr ákvæði um hvað því beri að
gera í umhverfismálum á viðkomu-
og dvalarstöðum ferðafólks. í 9.
mgr. er Ferðamálaráði uppálagt að
hafa samstarf við Náttúruverndarráð
og aðra hlutaðeigandi aðila um að
umhverfi og náttúra spillist ekki af
ferðamönnum, og 10. mgr. kveður
skýrt á um að frumkvæðið að góðri
umgengni á aðkomu- og dvalarstöð-
um ferðafólks skuli vera hjá Ferða-
málaráði. Ekki verður öðruvísi skil-
ið en að með tilkomu þessara laga
eigi Ferðamálaráð að vera fram-
kvæmdaaðili og hafa frumkvæði að
því að koma upp aðstöðu og aðbún-
aði til þess að umhverfi spillist ekki
af ágangi ferðamanna.
Eins og áður var bent á er ekki
alveg ljóst af náttúruverndarlögun-
um að hversu miklu leyti Náttúru-
verndaráði er ætlað að sjá um aðbún-
að á friðlöndum. (sjá 24. gr.). Ef
hins vegar, að friðlöndin verða við-
komu- og dvalarstaðir ferðamanna,
þá er það alveg Ijóst af lögum um
skipulag ferðamála að Ferðamálaráð
á að sjá um fegrun umhverfis og
góða umgengni þar. Lagning
göngustíga þar sem land er farið að
sparkast út vegna ágangs fellur undir
fegrun umhverfis og hreinlætisað-
staða og sorptínsla undir góða um-
gengni. Einnig virðist ljóst að Ferða-
málaráð á að hafa samstarf við
Náttúruverndarráð og sveitarfélög
um að náttúra og umhverfi spillist
ekki vegna ferðamanna.
Náttúruverndarráð hefur yfirum-
sjón með tveimur þjóðgörðum og
aðbúnaði í þeim. þ.e. Skaftafelli og
Jökulsárgljúfrum. Þingvellir, hinn
þriðji, lýtur sérstakri stjórn. í þjóð-
görðunum er aðstaða til móttöku
ferðamanna að komast í viðunandi
horf.
Fólkvangar eru víða vel búnir og
aðstaða góð, s.s. í Bláfjöllum. En í
mörgum friðlöndum, þar sem fjöl-
mennir skipulagðir ferðamannahóp-
ar koma saman, er aðstaðan undan-
tekningarlaust léleg eða engin, enda
ástandi margra þeirra bágborið. Eins
og bent hefur verið á ber Ferða-
málaráði að hafa frumkvæði að fegr-
un umhverfis og úrbótum á við-
komu- og dvalarstöðum ferðafólks.
Lög um skipulag ferðamála eru frá
í dag hefst á jöröinni
Alviðru í Ölfusi um-
hverfisverndarkynning
á vegum samtakanna
Landvernd. Alviðra er
eign Landverndar í
Árnessýslu og þar hef-
ur verið sett á stofn um-
hverfisfræðslusetur.
Dagskrá kynningarinn-
ar er birt annars staðar
í blaðinu. Efnið hér á
síðunni er tengt þess-
ari umhverfisverndar-
kynningu Landvernd-
ar. Þar er fjallað um
ýmis atriði tengt fram-
kvæmd laga sem
snerta framkvæmd
náttúruverndar og um-
gengni fólks og lands.
Þá lýsir Sigurður Þóris-
son bóndi á Græna-
vatni í Mývatnssveit
baráttunni fyrir vernd-
un umhverfis Mývatns,
hinnar miklu perlu
Norðurlands.
árinu 1985 og það er því fyrst í ár
sem á þau reynir.
Árið 1986 er ráðstöfunarfé Ferða-
málaráðs um 19 milljónir króna. Þar
af hefur verið áætlað að eyða 400
þús. krónum til umhverfismála eða
2%. Meðan margirþéttsettnirferða-
mannastaðir eru í jafn slæmu ástandi
vegna skorts á aðbúnaði og raun ber
vitni, er fjárveiting Ferðamálaráðs
upp á 400 þúsund krónur ámælis-
verð.