Tíminn - 25.09.1987, Blaðsíða 8

Tíminn - 25.09.1987, Blaðsíða 8
8 Tíminn Föstudagur 25. september 1987 Titninn MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog Framsóknarfélögin í Reykjavík Framkvæmdastjóri Ritstjórar: Kristinn Finnbogason Indriöi G. Þorsteinsson ábm. IngvarGislason Aðstoöarritstjóri: OddurÓlafsson Fréttastjórar: BirgirGuömundsson Eggert Skúlason Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason Skrifstofur: Síöumúli 15, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími: 18300. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn 686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot: Tæknideild Tímans. Prentun: Blaöaprent h.f. Kvöldsímar: 686387 (tæknideild) og 686306 (ritstjórn). Verð í lausasölu 55.- kr. og 65.- kr. um helgar. Áskrift 550,- Keyrt undir drep íslenskir fjármögnunarstjórar hafa rekið upp ramakvein út af fyrirhuguðum takmörkunum á innstreymi kaupleigufjár til landsins. Morgunblað- ið spyr í örvæntingu hvort orðið hafi grundvallar stefnubreyting hjá sjálfstæðismönnum, trútt þeirri varðstöðu sinni að siða flokkinn. Talið er að gerðir hafi verið kaupleigusamningar upp á fjóra milljarða, og er efst á blaði kaupleigu- fyrirtækiö Glitnir hf. með tvo milljarða. Nú hefur ríkisstjórnin tekið þetta mál til meðferðar, m.a. vegna þess að erfitt er að hafa stjórn á efnahagsmál- um með fjögurra milljarða innstreymi erlends fjár eftir bakleiðum kaupleigunnar. Jón Baldvin Hannibalsson, fjármálaráðherra, hefur gerst tals- maður þess að draga kaupleiguna saman um helming. Um leið spretta upp menn sem vilja sökkva þjóðinni í kaupleigu, og halda því fram að hún sé að vísu óvenju mikil í byrjun, en þetta eigi eftir að jafna sig. Það verður væntanlega ekki fyrr en kemur að gjalddögum hjá þeim, sem halda að stærðargráðan ísland geti lagt undir sig erlenda markaði í stórum stíl, og hér þurfi ekkert nema erlenda peninga til að hrinda því í framkvæmd. Morgunblaðið staðhæfir að verði dregið úr kaup- leigu „muni samkeppnisstaða íslenskra fyrirtækja, bæði hér á landi og á erlendum mörkuðum, versna“. Ekki verður í fljótu bragði séð um hvaða samkeppnisstöðu er verið að tala. Við flytjum út fisk, eins og við höfum gert. Eru kannski jafngildi nýrra „fiskimiða“ í uppsiglingu. Vegna kaupleigu- peninga viröist allt í einu orðin þörf fyrir tvö þúsund erlenda verkamenn til að manna þensluna í fyrirtækjum sem fást við afganginn af útflutningi okkar að fiskiútflutningi slepptum. Ekkert liggur fyrir um, að framleiðsla þessara fyrirtækja muni skila sér í auknum erlendum gjaldeyri. Vöxtur og viðgangur þeirra mun þurfa að byggja á innlendri neyslu að mestum hluta. Er þá ekki komið að því að þurfa að flytja inn um tvö hundruð þúsund neytendur? Einn milljarður frá kaupleigufyrirtækjum hefur farið til. bílakaupa. Nú segir formaður íslenskra iðnrekenda að engin erlend lán hafi verið tekin til fjármögnunar á fólksbílum. Framkvæmdastjóri Glitnis segir hins vegar að kaupleigurnar hafi heimild til að leigja bíla til atvinnurekstrar, en það sé fjármagnað með innlendu lánsfé. „Auðvitað vitum við að það er misnotað að einhverju marki, en við getum ekki komið í veg fyrir það.“ Það mun vera út af þessum og öðrum ámóta yfirlýsingum, sem Morgunblaðið heldur því fram að rök ríkis- stjórnarinnar gegn kaupleigufárinu séu fallin. Sé óheft kaupleiga partur af frjálshyggjunni, þá er alveg ljóst að íslenska þjóðfélagið hefur ekki mæniása af nægum gildleika til að bera hana uppi. GARRI Að halda fólki Þcgur Garri flcltir lilöðunum þessa dagana fer honum líkt og fleirum að hann stansar gjarnan við skrif þeirra um fjármögnunar- leigu. Svo er að sjá að það aukna frelsi, sem fyrirtækjum hel'ur verið veitt til að kaupa vélar og tæki erlendis frá með kaupleigukjörum, hafi leitt til þess að á þessu ári hafl þjóðin aukið erlendar skuldir sínar urn litla tvo miljarða. Ákaflcga heint liggur við að kenna þessu um þá stórauknu eftir- spurn eftir vinnuafli hér innanlands sem nú gætir út um allt. Svo er að sjá að fyrirtækin hafl notað þetta tækifæri til að auka vélbúnað sinn, og þar mcð til að auka framleiðsl- una einnig, en til þess þurfl nú fleiri hendur til starfa en fyrirflnnist í landinu. Við þessar brcyttu aðstæður reynir því enn meir en fyrr á hæfni stjórncnda til að reka fyrirtæki sín þannig að allt gangi þar snurðu- laust. Allir vita að laun skipta miklu máli um það hvar fólk ræður sig til starfa, en þó ekki öllu. Atriði eins og góður andi á vinnustað, atvinnuöryggi, færi á að vinna sjálfstætt og sýna frumkvæði í starfl ræður miklu um val fólks á atvinnu. Góður stjórnandi fyrir- tækis í dag er maður sem hefur lag á að laða fólk til starfa hjá sér, jafnvel þótt eitthvað megi setja út á launin. Hlutur Reykjavíkur- borgar Garri ininnist á þetta vegna þess að hjá Rcykjavíkurborg er nú kom- in upp sú staða að þar mun vanta um 400 manns til starfa. Sárast m Davíð: Stjómun hans hefur mis heppnast. bitnar þetta á dagheimilunum, en eins og menn vita hel'ur fóstru- skorturinn valdið því að þau eru mcira og minna lömuð og lokuð. Þetta telur Garri vera alvarlegt mál, og kannski alvarlegra en inargir vilja vera láta. I.itlu hnokk- arnir eru framtíð okkar, og um þá verður að hugsa. Það er löngu liðin tíð að konur á góðum aldri sætti sig við að vera lokaðar inni yfir börn- um sínum sem hciinavcrandi hús- mæður áratugum saman. Þær vilja mennta sig og taka þátt í atvinnulíf- inu á sama hátt og karlarnir. Til sveitarfélaga í dag eru gerðar þær kröfur að þau komi til móts við þessar þarfir með nægilegu fram- boði dagvistunar. Að bregðast börnunum Æðsti verkstjóri Reykjavíkur- borgar er Davíð Oddsson borgar- stjóri. Hlutverk hans er fyrst og fremst að sjá um að stjórna því fyrirtæki, sem Reykjavíkurborger, með þeim hætti að allir borgararn- ir, þcir litlu lika, fái þá þjónustu sem þeir eiga heimtingu á. Til þess grciða Reykvíkingar skatta sína og skyldur til borgarinnar að fá að notfæra sér í staðinn þjónustu hennar. Þegar fóstruskorturinn er orðinn slíkur að loka þarf deildum og manna aðrar með ómcnntuðu starfsfólki þá er hins vegar eitthvaö meira en lítið að í stjórnuninni. Það er til mcira en nóg af sér- mcnntuðu fólki í þessu landi til að sjá um litlu börnin, en það kemur bara ekki til starfa hjá Reykjavík- urborg. Eins og allir vita er uppeldi ungra barna vandaverk, og vita- skuld er þjóðinni brýn nauðsyn að nýta til þeirra verka krafta þess fólks sem hcfur aflað sér bestrar sérmenntunar. Ef aðstaðan til starfa er hins vegar slík að sér- mcnntaö fólk hrekkur frá, og i staöinn þarf að manna stofnanirnar með hverjum þeim sem býðst, hvar cndar þetta þá? Hér licl'ur því stjórnunin mis- heppnast hjá æðsta verkstjóra borgarinnar, sú stjórnun scm felst í því að gera vinnustaðina aölað- andi og eftirsóknarverða. Þetta keinur í Ijós núna þegar kaupleigan hcfur spennt upp vinnumarkaðinn og samkeppnin um fólkið harðnar. Garri sér ekki betur en að hér verði Reykvíkingar óhjákvæmilega að grípa í taumana í næstu kosningum ef ekki verður bót á. Garri. VÍTTOG BREITT Frekja hinna hávaðasjúku „Sú þjóðlífsmynd sem fjölmiðlar og ýmsir ferðaútvegsmenn lcitast við að draga upp fyrir þessu fólki gefur sannarlega ekki til kynna að hér búi gömul menningarþjóð með ríka sagnahefð, miklu fremur ein- angruð, rótslitin hálfnýlenduþjóð með vanmáttarkennd." Þessi til- vitnun er úr grein sem Steingrímur Gautur Kristjánsson, borgardóm- ari, skrifar í Morgunblaðið undir fyrirsögninni Háreysti og hávaða- sýki. Hér reynir hann að leiðrétta þann misskilning að erlendir ferða- menn komi hingað til að hella sér út í skemmtanalífið og telur að aðrir staðir séu þeim tiltækari til þess brúks. Annars er inntak greinarinnar ekki um hvernig íslenskt þjóðlíf komi útlendingum fyrir sjónir, heldur hvernig það er afskræmt fyrir landsmönnum sjálfum með eftiröpun og gengdarlausu trúboði lágmenningar enskumælandi þjóða austan hafs og vestan. Hávaðamengunin og síbyljan lætur engan í friði og er dælt yfir fólk heima og heiman af dæmafárri frekju og fullkomnu tillitsleysi við friðhelgi einstaklingsins og rétt hans til að búa við ótruflaða sálar- ró. Vanmáttarkennd einangrunarinnar Óhætt mun að fullyrða að hvergi í veröldinni hafa poppbrjálæðingar náð öðrunt eins tökurn á þjóðlífi og á íslandi. í því felst nesjamennskan og af því er sú ályktun dregin að hér búi einangruð, rótslitin hálfnýlendu- þjóð með vanmáttarkennd. Gaddavírsmúsik er líka spiluð í útlöndum, mikil ósköp. Þar er hún líka í útvörpum og sjónvörpum og tónleikar eru haldnir. En þjóðlíf alvöru menningarþjóða er ekki gegnsýrt af henni. Hún þrífst að- eins sem lággróöur í fjölbreyttu og rismeira menningarlífi. Þegar ríkið sat eitt að rafeinda- fjölmiðluninni töldu nesja- mennirnir sem þar réðu ríkjum sér skylt að taka poppið upp á sinn eyk og pumpuðu því svo ótæpilega yfir landslýð að bæta varð við heilli útvarpsstöð svo að ekki yrði hlé á garginu þegar lesa þurfti veður- fréttir og fleira af því tagi. Síðan hafa bæst við útvörp og sjónvörp til að undirstrika að ís- land er hálfnýlenda sem ekki verð- ur bumbult af að lepja sleitulaust alla þá lágkúru sem fellur af borð- um afþreyingariðnaðar þeirra en- skumælandi. Ótakmörkuð þolinmæði íslendingar eru máttvana gegn yfirþyrmandi frekju hinna hávaða- sjúku. Bágt er að ímynda sér að borgarar nokkurs annars ríkis mundu líða einhverjum kaup- mannsfábjána að spila daglangt í gjallarhorn yfir aðaltorg höfuð- borgar sinnar eins og hér er gert. Við torgið eru skrifstofur forseta og forsætisráðherra og fara þeir sem þangað eiga erindi ekki var- hluta af þessari andstyggilegu aug- lýsingamennsku. Djöfulgangurinn á Lækjartorgi er ekkert einsdæmi. Útvörpin sjá svo um að griðastaðir eru fáir. Víðast hvar virðist vera fólk sem haldið er hávaðasýki og er ólmt að breiða hana út. Tillitssemi við náungann er ekki til í hugarheimi hinna poppóðu. Þessi menningarlega vanþróun birtist í ýmsum myndum. Fjöl- miðlafólk telur það hlutverk sitt og skyldu að mæra popparana lofi og er oft ömurlegt að fylgjast með þegar útlendir spilamenn og söng- varar láta svo lítið að koma til landsins: Undirlægjuháttur og van- metakennd fjölmiðlaranna senr stundum eru að burðast við að tala við þessi goð rennur manni til rifja. Nýverið boðaði metnaðarfullur fjölmiðill þau fagnaðartíðindi að von væri á nokkrum æðislega fræg- um poppurum til landsins til að halda tónleika. Hér er m.a. markaður fyrir stór- stjörnu, sem kemur fram sem kona, þótt karlmaður sé, hælir sér af kynvillu og borist hafa hörmu- lcgar fréttir af vegna eiturlyfjan- eyslu og fráfalla náinna vina af sams konar ofneyslu. Það er talið mikið happ fyrir íslenskan æskulýð að fá tækifæri til að klappa þessu dýrðarfyrirbæri lof í lófa. Ljót er sagan sem Steingrímur Gautur segir af manninum sem ekki fékk að deyja í friði á opin- berri heilbrigðisstofnun fyrir þeirri áráttu hálfnýlenduþjóðarinnar að dæla poppgarginu látlaust í hvern krók og kinta. Eðlilega er ein tegund dægur- lagatónlistar ekkert óheilbrigðari en önnur og sá rytmasláttur sem kenndur er við popp er misjafn að gæðum og er mörgum til skemm- tunar. En það sem hér um ræðir er hve óhóflega öllu þessu er dælt yfir og að þeim sem ekki hafa smekk fyrir látlausan hávaða skuli hvergi eirt. Það er óþarfi að láta básúnur poppsins komast upp með að draga þjóðlífið niður á menningarstig hálfnýlendunnar. OO

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.