Tíminn - 08.03.1988, Side 3

Þriðjudagur 8. mars 1988
Tíminn 3
Þenslan í peningamálum árið 1987:
milljónir á dag
í erlendum lánum
„Hinn mikli uppgangur í efna-
hagsstarfsemi setti mark sitt á þróun
peningamála á síðasta ári. Hagvöxt-
ur varð með allra mesta móti og
veruleg aukning varð á fjárfestingu.
Eftirspurn eftir lánsfé varð því mikil
og verulegum hluta þeirrar eftir-
spurnar var mætt með erlendu
lánsfé," segir m.a. í Hagtölum
Seðlabankans um þróun peninga-
mála árið 1987.
Lántökur opinberra aðila innan-
lands og erlendis og erlend lán
einkaaðila fóru 5.076 milljónum
króna fram úr lánsfjáráætlun, eða
samtals í rúmlega 23 milljarða króna
í stað tæplega 18 milljarða, að því er
fram kcmur í Hagtölum Seðlabank-
ans. Þar af voru erlendar lántökur
tæplega 12,3 milljarðar (50 þús. kr.
á hvern íslending) í stað rúmlega 8,2
milljarðar samkvæmt áætlun. Þessir
12,3 milljarðar í erlendum lánum
svara til þess að við höfum „slegið"
rúmlega 47 milljóna króna erlent lán
hvern einasta rúmhelgan dag ársins.
Einkaaðilar með
6,5 milljarða
Sérstaklega voru það einkaaðil-
arnir og fjármögnunarleigur sem
„sprengdu" allar áætlanir - „slógu“
rúmlega 6,5 milljarða í stað 4,1 sem
áætlanir voru um. Erlend lán hins
opinbera og lánastofnana urðu tæp-
lega 5,7 milljarðar í stað 4,1 sam-
kvæmt áætlun.
Þessir 5,7 milljarðar komu til
viðbótar tæplega 10,8 milljarða
króna innlendri fjáröflun opinberra
aðila og lánastofnana, sem samtals
varð því um 16,5 milljarðar króna á
árinu, eða 2,6 milljarðar umfram
lánsfjáráætlun. Þar af var rúmlega
milljarður (1.038 millj.) vegna Út-
vegsbankans, sem ekki var gert ráð
fyrir í áætlun. Þess má geta að af
heildarlántökum opinberra aðila var
t.d. meira en fjórðungur, eða 4.280,
lán byggingarsjóðanna. Seðlabank-
inn tekur fram að þarna sé um
brúttólántökur að ræða, en endur-
greiðslur af eldri lánum séu veruleg-
ar.
Magnaði spennu
„Þessar lántökur ásamt efnahags-
þenslunni mögnuðu spennuna á
lánsfjármarkaðnum og leiddu til
þess að vextir hækkuðu verulega,"
segir Seðlabankinn. Eftir hagstæða
þróun í bankakerfinu næstu tvö ár á
undan jukust útlán bankanna langt
umfram innlánin 1987. Skýringanna
segir Seðlabankinn fyrst og fremst
að leita í hinni miklu efnahagsþenslu
sem ríkti á árinu og vaxandi við-
skiptahalla. Aukning útlána umfram
peningamagn hafi leitt til verri gjald-
eyrisstöðu bankanna. -HEI
y Landsvirkjun, Rarik og Rafveita Vestmannaeyja:
Otryggt rafmagn til
húshitunar í Eyjum
Samkvæmt samningi sem nú hefur
verið gerður milli Landsvirkjunar,
Rafmagnsveitu ríkisins (Rarik) og
Rafveitu Vestmannaeyja, hefur raf-
magn orðið fyrir valinu sem sá
orkugjafi er kemur í stað hraunhita-
veitunnar í Eyjum, sem nú hefur
verið starfrækt í rúman áratug.
Þessir samningar voru undirritaðir
3. mars s.l. og felst í þeim að
Landsvirkjun selur Rafveitu Vest-
mannaeyja ótryggt rafmagn til raf-
hitunar í Eyjum í gegnum Raf-
magnsveitur ríkisins. Gert er ráð
fyrir sölu á allt að 60 GWst á ári
miðað við 14 MW uppsett afl. Salan
í ár er talin verða innan við 20 GWst
en áætlað er að hún fari vaxandi og
nái hámarki árið 1990, er hún verði
á bilinu 50-60 GWst. Gilda samning-
arnir til 1. janúar 1991.
Verðið sem samið hefur verið um
er samsett í samræmi við samnings-
aðila. Rafmagnsverð Landsvirkjun-
ar gagnvart Rarik verður 24,5 aurar
á kWst. Hefur þá verið tekið tillit til
18% afsláttar af hálfu Landsvirkjun-
ar sem nemur 5,5 aurum á kWst.
Smásöluverð Rafmagnsveitna
ríkisins til Rafveitu Vestmannaeyja
verður hins vegar 38,6 aurar á kWst
og hefur þá verið reiknað inn í
verðið kostnaður vegna nauðsyn-
legrar styrkingar á flutningskerfi
Rarik frá Búrfelli til Vestmanna-
eyja. Rarik fær því 14,1 eyri á kWst
í þessum kaupsamningi.
Þessu gjaldi til viðbótar greiðir
Rafveita Vestmannaeyja ll-16aura
á kWst vegna flutningstapa, en þessi
kostnaðarliður er ákveðinn eftir
nánari útreikningum. Gjöld þessi
taka sömu hlutfallslegu breytingum
og gjaldskrá Landsvirkjunar.
Endanlegt verð á kWst til Raf-
veitu Vestmannaeyja lítur því út
fyrir að verða frá 49,6 aurar á kWst
til 54,6 aurar á kWst og hefur það þá
hækkað um rúmlega helming miðað
við verðið frá Landsvirkjun. Ekki er
hins vegar ljóst hversu mikið Raf-
veita Vestmannaeyja þarf að fá frá
neytendum til viðbótar þessu inn-
kaupsverði.
Með samningum þessum eykst
sala Landsvirkjunar á ótryggðu raf-
magni til rafhitunar úr 80 GWst í allt
að 140 GWst á ári eða um 75%.
Eldsupptök
í rafmagni
Mennirnir tveir sem biðu bana
í eldsvoða í Búðardal á föstudags-
kvöldið hétu Guðmundur Ingva-
son, fæddur 1922, og Gísli Ragn-
arsson, fæddur 1935. Þeir voru
báðir cinhleypir og barnlausir.
Guðmundur bjó að Ægisbraut
5 í Búðardal, þar sem kviknaði í,
en Gísli var gestur hans. Eldsupp-
tök eru ekki kunn, en talið er að
eldur hafi kviknað út frá raf-
magni. þj
Maður lést
Maður lést á föstudag af völd-
um reykeitrunar í bruna að heim-
ili hans að Kleppsvegi 90 í
Reykjavík. Hann hét Ragnar B.
Guðmundsson, fæddur 1936.
Slökkviliðið var kallað að
Kleppsvegi 90, sem er timburhús
á einni hæð, laust fyrir hádegið.
Eldur logaði í annarri tveggja
íbúða í húsinu, en þarbjó Ragnar
einn. Reykkafarar brutust inn í
húsið og fundu hann meðvitund-
arlausan og létu flytja á sjúkra-
hús. Þar lést hann nokkru síðar.
Þj
BÆNDUR ATHUGID!
Höfum opnað í nýjum húsakynnum að
JÁRNHÁLSI 2
Vélaborg Bútækni hf. Sími 686655