Tíminn - 23.11.1988, Blaðsíða 8

8 Tíminn
Miðvikudagur 23. nóvember
Tíminn
MÁLSVARIFRJÁLSLYNDIS, SAMVINNU OG FÉLAGSHYGGJU
Útgefandi: Framsóknarflokkurinnog
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar:
Aöstoöarritstjóri:
Fréttastjórar:
Auglýsingastjóri:
Kristinn Finnbogason
Indriöi G. Þorsteinsson ábm.
IngvarGíslason
OddurÓlafsson
Birgir Guðmundsson
Eggert Skúlason
SteingrímurGíslason
Skrifstofur: Lyngháls 9, Reykjavík. Sími: 686300. Auglýsingasími:
680001. Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn, fréttastjórar
686306, íþróttir 686332, tæknideild 686387. Setning og umbrot:
Tæknideild Tímans. Prentun: Blaðaprent h.f. Auglýsingaverð kr.
465,- pr. dálksentimetri.
Verð í lausasölu 60,- kr. og 70,- kr. um helgar. Áskrift 700.-
Póstfax: 68-76-91
Vandi útflutningsgreina
Fundir samtaka hraðfrystihúsanna í landinu nýver-
ið hafa verið nefndir neyðarfundir, enda til þeirra
boðað til þess að leggja áherslu á óbærilega fjárhags-
afkomu fiskvinnslufyrirtækja. Ljóst er4 af þessum
fundum, að þetta neyðarástand í fiskvinnslunni er
útbreitt og almennt, snertir yfirleitt alla útgerðarstaði
í landinu, jafnt þau frystihús Qg fiskvinnslustöðVar
sem rekin eru á vegum samvinnuhrðyfingar sem
Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna.
Þótt vissulega sé rétt að hagur fiskvinnslunnar hafi
mjög versnað á síðustu mánuðum, þá er hitt jafnvíst
að aðdragandi áfallanna er miklu lengri. Pað er meira
en ár síðan umskiptin í rekstrarstöðu útflutningsgrein-
anna voru augljós. Það er meira en ár síðan
framsóknarmenn gerðu það að höfuðmáli í ríkisstjórn
Þorsteins Pálssonar að þessi vandi yrði tekinn föstum
tökum, ríkisvaldið einbeitti sér að því að skilgreina
efnahagsvandann afdráttarlaust sem vanda útflutn-
ingsins. Því miður brást það að Sjálfstæðisflokkurinn
sem forystuflokkur ríkisstjórnarinnar tæki undir boð-
skap Framsóknarflokksins um úrbætur í rekstrarstöðu
fiskvinnslunnar nægilega snemma til þess að óheilla-
þróunin yrði stöðvuð.
Pví var jafnvel haldið fram á þessum tíma og lengi
fram eftir að Steingrímur Hermannsson héldi uppi
stjórnarandstöðu innan ríkisstjórnarinnar og margt af
því sem hann boðaði væri sprottið af því að framsókn-
armenn væru að ofgera erfiðleikana til þess að hygla
Sambandsfrystihúsum, sem stæðu verr en almennt
gerðist um fiskvinnslufyrirtæki. Allt var þetta hin
fráleitasta firra og óskiljanlegt hvernig sjálfstæðis-
mönnum gat dottið í hug að slíkur áróður bæri
árangur. Hafi þessi áróður haft áhrif þá fólust þau
eingöngu í því að nauðsynlegar efnahagsráðstafanir
voru dregnar á langinn, og það sem gert var, reyndist
ófullnægjandi. Þessi dráttur varð auðvitað til þess að
magna erfiðleika útflutningsins og gera allar tilraunir
til úrbóta að neyðarráðstöfunum, sem nú er hrópað á.
Nú stendur þjóðin frammi fyrir því að neyðarástand
hefur skapast. Nú er krafan um að neyðarráðstöfun-
um sé beitt. Koma mátti í veg fyrir slíkt, ef almenn
viðurkenning á vanda útflutningsgreina hefði legið
fyrir fyrr en raun varð á.
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra lýsti
yfir því á fundi með forystumönnum fiskvinnslunnar
að ríkisstjórnin myndi taka málefni útflutningsgreina
til sérstakrar umræðu. Þess er þá að geta að núverandi
ríkisstjórn hefur gert það að aðalmáli að treysta
grundvöll atvinnulífsins og hefur þegar gert ýmsar
ráðstafanir í því sambandi. Ríkisstjórnin mun snúa
sér að þessu verkefni af fullri einbeitni og með ýmsum
öðrum ráðum en kostur var í fyrri ríkisstjórn. Þar á
meðal verður unnið að því að létta vaxtabyrði
fyrirtækja og tryggja varanlega verðbólguhjöðnun.
Hvort tveggja þetta er nauðsynja mál. Vaxtakostnað-
ur er alltof hár hér á landi og rýrir samkeppnisaðstöðu
íslenskra útflutningsfyrirtækja. Verðbólga, sem er
fram yfir það sem gerist í viðskiptalöndum, er
átumein í efnahagslífinu. Hvenær ætlast íslendingum
að skiljast sá einfaldi sannleikur?
GARRI
lilllllllllllllllllllllllllllllllllll
Tugir í lífshættu
Þær voru vægast sagt heldur
óhugnanlegar fréttirnar sem bárust
út yfir þjóðina í fyrradag um
ástandið meðal eiturlyfjaneytenda
í höfuðborginni. Okkur hafa
undanfarin ár verið að berast meiri
og minni fréttir af útbreiðslu þess-
ara efna meðal æskulýðsins í borg-
inni, en skiljanlega allar óstaðfest-
ar. En nú er okkur sagt að hér séu
nokkur hundruð unglingar orðnir
meira eða minna háðir vímunni.
Og það sem væntanlega hefur
snert hvað harðast við mörgum var
fréttin um að á að giska tuttugu til
þrjátíu ungmenni myndu vera í
beinni lífshættu hér á götunum af
þessum sökum. En á sama tíma
væri ekkert hæli til sem gæti tekið
við þessu fólki.
Venjulegir borgarar hrukku við
er þeim barst þessi fregn. Svo er að
sjá að þessi vandi fari lágt og sé
ekki dagsdaglega fyrir augum
þeirra sem eru svo lánsamir að
sleppa við að komast í persónuiega
snertingu við hann. En fréttirnar
eru óhugnanlegar. Óhugnanlegast
af öllu er þó að þetta aumingjans
fólk skuli hvergi eiga höfði sínu að
halla.
Skopparakringlan
f fyrradag varð Garri fyrir tilvilj-
un einnig áheyrandi að þætti á
einhverri útvarpsstöðinni hérna
þar sem fólk hringdi inn og ræddi
þessi mál. Hann tók sérstaklega
eftir máli konu sem þar kom fram
og lýsti furðu sinni á að meirihlut-
inn í borgarstjórn Reykjavíkur
skyldi yfir höfuð leyfa sér að ætla
að byggja skopparakringluna
margfrægu hér uppi á hitaveitu-
geymunum á sama tíma og hér
vantaði enn stofnun fyrir unga
eiturlyfjancytcndur.
Þessu er Garri sammála. Hann
man vel eftir rónunum sem. hér
fyrir eina tíð settu hvað mestan
svip á Arnarhól og Hafnarstræti.
Þetta voru áfengissjúklingar scm
hvergi áttu höfði sínu að halla, en
reikuðu um bæinn og sváfu víst þar
sem hclst gaf hverju sinni.
Ein saman tilvist þessara aum-
ingja manna og áberandi bjargar-
leysi þeirra var Reykjavík þá til
háborinnar skammar. En síðan
tóku menn við sér, rcistu hæli og
stofnanir, þar sem þeim var komið
fyrir. Og síðustu árin hefur þessi
blettur ekki verið á borginni í sama
mæli og fyrr.
Það er vitað að margs konar
vandamál af þessu tagi fylgja
borgum, og þá ekki síst stórborg-
um. En yfirleitt reyna stjórnendur
þeirra að sjá til þess að fólki sem
þessu sé hjálpað. Ráðið er að reisa
fyrir það stofnanir, koma því þar
inn og reyna eftir föngum að hjálpa
því til að vinna bug á vanda sínum.
Og baráttan við áfengið sýnir Ijós-
lcga að í þessum efnum má gera
hreinustu kraftaverk.
Blettur á borginni
Ef nú er svo komið að tugir
unglinga ráfa hér um göturnar í
þvílíkum vandræðum með fíkni-
þörf sína að þeir eru komnir í bcina
lífshættu af, þá er víst meir en tími
til kominn fyrir borgina að fara að
aðhafast citthvað. Þetta er sams
konar blettur á henni og rónarnir
sem hér áður fyrr gengu betlandi
um Hafnarstrætið. Og ráðin við
þessu eru hin sömu og áður.
Meðan þessi blettur er enn þá
óþveginn af borginni þá er það
ekki sæmandi fyrir meirihlutann í
borgarstjórn að vera með hug-
myndir um byggingu rándýrrar
skopparakringlu hér uppi á hita-
veitugeymunum. Meðan hér sár-
vantar hæli fyrir þetta fólk og það
er í beinni lífshættu af þeim sökum
þá á ekki að spreða peningum í
* lúxus af þessu tagi. Að minnsta
kosti ekki fyrr en hér er búið að
koma upp frambærilegu hæli fyrir
þetta fólk.
Það er fyrir löngu kominn tími
til að borgarstjórnarmeirihlutinn
fari að skilja að í Reykjavík býr
ekki aðeins einn saman forríkur
veitingahúsalýður. Rorgarbúar
hafa margs konar aðrar þarfir, þar
með taldir þeir sem lenda undir í
lífsbaráttunni.
Það er lítið gagn að því að búa
hér við einhverja dýrustu og full-
komnustu heilbrigðisþjónustu
heimsins ef hún ræður ekki við mál
eins og þetta. Og meðan manni er
sagt að hér vanti ekki annað en
eins og eitt hæli til að hjálpa þessu
fólki þá er bara að vinda sér í að
byggja það.
Málið er með öðrum orðum ekki
flóknara en svo að hér á götunum
er hópur ungs fólks sem í neyð
sinni kallar á hjálp. Neyðin er
orðin svo brýn að hópur fólks er
þar í beinni lífshættu. Ráðið er að
reisa hæli og fá þar sérfræðinga til
að hjálpa þessu fólki. Árangurinn
getur orðið sá að þetta fólk komist
á réttan kjöl aftur og verði nýtir
þjóðfélagsborgarar ef vel tekst til.
Ef það vantar peninga til að byggja
þetta hæli þá má sem best fresta
skopparakringlunni um nokkur ár.
Okkur liggur ekkert á henni. í
þessu liggur allur galdurínn. Garri.
Guðfræðilegt klám
Merkur prestur sagði eitt sinn
um vel metinn guðfræðiprófessor
og kennimann, að hann gæti af-
kristnað heil sólkerfi. Þessir guð-
ræknilega þenkjandi boðendur
Orðsins voru frændur en greindi
nokkuð á um kenninguna og túlk-
un á Ritningunni.
Þegar slíkt missætti kemur upp á
vantar nú yfirleitt ekki stóryrðin og
meiningarmunurinn verður gríðar-
legur, eins og fyrrgreind ummæli
bera með sér.
Umburðarlyndi kristinna manna
kemur í nútímanum yfirleitt fram í
að bera virðingu fyrir öllum öðrum
trúarbrögðum en kristninni. Með
kenningar hennar druslast hver að
eigin vild og innræti. Söfnuðir
bítast sín á milli og innbyrðis og
nýlegt dæmi sannar að klerkar eru
dæmdir út úr og inn í kirkjur og eru
sumir hissa en aðrir glotta og láta
sig engu varða.
Fyrir nokkrum árum prumpuðu
hippar upp með sinn súperkrist og
lagði hassvímuna inn í þjóðkirkjur
heimsins og varð engum bumbult
af þeim „listviðburðum".
Frjálslynd biblíutúlkun
Nú standa yfir sýningar á af-
bragðs klámmynd um Jesú Krist
Guðsson frá Nasaret. Að myndin
er góð vísast til umsagnar í Tíman-
um s.l. laugardag. Að hún sé klám
staðfestir fríður flokkur margs
kyns kristinna manna, sem birtir
opið bréf til ríkissaksóknara í
Mogga í gær.
Hinir margkristnu vilja láta
banna sýningar á myndinni þar
sem hún sé guðlast. Texti bréfsins
er guðrækilega klámfenginn, enda
er þar ágætlega lýst þegar Jesú
horfir á marga menn gera hitt með
Maríu Magdalenu í hóruhúsi og
svo skilst manni að hann geri
sjálfur hitt með henni á krossinum
og svo lá hann bæði Maríu og
Mörtu. Mikið er ritað um hór og
samfarir í bréfinu.
Þjóðkirkjan er svo upptekin að
þjóna arkitektum, að hún lætur sig
engu varða þótt frelsarinn sé að
riðlast á hinum og þessum bib-
líupersónum í Laugarásbíói eða
horfa á einhverja þeirra í hópsam-
förum og leggja blessun sína yfir
athæfið, eins og svo skilmerkilega
er skýrt frá í bréfi fulltrúa flestra
kristinna safnaða á landinu nema
þjóðkirkjunnar, sem er stikkfrí í
málinu. Þar með sá ríkissaksóknari
enga ástæðu til að meina fólki að
sjá listrænar uppáferðir vel þekktra
persóna úr Nýja Testamentinu.
Fjör á krossinum
Stundum hafa ríkissaksóknarar
og lögreglulið verið að passa upp á
siðferðið í landinu með því að
banna bíósýningar sem metnar
hafa verið klámfengnar og siðgæð-
isvarslan á myndbandaleigunum er
framkvæmd af slíkum myndar-
brag, að ef umferðarlögreglan
sýndi af sér álíka starfhæfni væri •
hægt að minnka hörmungar um-
ferðarinnar verulega.
En guðfræðilega klámið hefur
sinn gang enda er það búið til af
svaka frægum leikstjóra eftir skáld-
sögu enn frægari rithöfundar. En
væntanlega fjallar kvikmyndin um
síðustu freistingu Krists um eitt-
hvað fleira en hór.
Um það má deila hvort yfirleitt
á að vera að gera bíó um guðdóm-
legar verur og um Krist verða
menn seint sammála. Síst þeir sem
þykjast trúa á hann.
Jesú hefur verið túlkaður í ýms-
um myndum og á marga vegu
gegnum tíðina og tengist skáldskap
á alls kyns hátt. Og mörgum hefur
blöskrað guðlastið.
Eitt sinn spurði t.d. stúlka með
sægræn augu hvor manninum
leiddist ekki að láta krossfesta sig.
Hinir margkristnu sem skrifuðu
bréfið segja að spurningunni sé
svarað í síðustu freistingunni, því
að á krossinum hafði hann samfarir
við Maríu Magdalenu. Og varla
hefur það verið leiðinlegt, hvort
sem sú athöfn fór nú fram á
Golgata eða Valhúsahæð. Svona
getur guðlastið og skáldskapurinn
bætt hvað annað upp.
Kennimaðurinn sem sagt var um
að gæti afkristnað heil sólkerfi
varð síðar biskup og tókst ekki
verr upp en svo að enn er til stór
hópur manna, i aðskiljanlegum
söfnuðum að vísu, sem telur sig
svo sannkristinn að vita hvað er
guðlast og hvað ekki og jafnvel
hvað er rétt túlkun á guðspjöllun-
um.
Þeir vilja láta banna bíóið um
Jesú hinn kvensama.
Annars virðast flestir láta sér í
léttu rúmi liggja með hverjum Jesú
lætur fallerast í Laugarásbíói, og
taka undir með sálmaskáldinu: Þú
mikli eilífi andi. Ókei.
OÓ