Tíminn - 29.07.1989, Blaðsíða 4

4 Tíminn
Laugardagur 29. júlí 1989
Samanburður tryggingabóta, lágmarkslauna og meðallauna fyrir fullt starf:
EllilaunTR18% hærri en
lágmarkslaun fulls starfs
Áskorun Verkamannasambandsins til ríkisstjórnarinnar
um að Tryggingastofnun greiði lífeyrisþegum orlofsuppbót
eins og launþegum, er m.a. athygUverð þegar til þess er litið,
að Tryggingastofnun tryggir elli- og örorkulífeyrisþegum
(sem ekki hafa aðrar tekjur) nú þegar um 18% hærra
ráðstöfunarfé heldur en verkalýðsfélögunum hefur tekist að
tryggja þeim Iægstlaunuðu fyrir fullt starf á vinnumarkaðnum.
Samkvæmt upplýsingum frá
fjármálaráðuneytinu nemur: Elli/ör-
orkulífeyrir, tekjutrygging, heimilis-
uppbót og sérstök heimilisuppbót til
einstaklings sem heldur einn heimili
nú samanlagt 39.776 krónum á mán-
uði. Þetta er rúmlega 12% hærri
upphæð heldur en þau 35.453 kr.
lágmarkslaun sem þeim lægst laun-
uðu eru tryggð fyrir fullt starf á
vinnumarkaðnum.
Þar við bætist að lágmarksfrá-
dráttur af launum vinnandi fólks er;
4% í lífeyrissjóð og 1% félagsgjald
til stéttarfélagsins. Útborguð lág-
markslaun geta hæst orðið 33.453
kr. „ElIi/örorkulaunin“ eru þar með
orðin 18% hærri en útborguð lág-
markslaun.
Fjármálaráðuneytið hefur gert
samanburð á þróun lágmarkslauna
annars vegar og „elli/örorkulauna“
(heildarbóta) hins vegar fyrir s.l.
þrjú ár. Árið 1987 voru „ellilaunin“
8% lægri - árið 1988 9,8% hærri -
og nú 12,2% hærri.
„Ellilaunin" (39.776 kr.) voru
einnig borin saman við greidd dag-
vinnulaun verkamanna (þ.e. öll laun
fyrir dagvinnu, en ekki bara kaup-
taxta) á sama árabili. Verkamanna-
launin eru talin 58.150 kr. að meðal-
tali nú í júní, eða 31,6% hærri. Sá
munur hefur minnkað úr 32,4% á
síðasta ári og úr 34,5% árið 1987.
Oft heyrist að vísu dregið í efa að
„nokkur vinni á þessum launum“
þ.e. lágmarkslaununum, eða þar um
bil. Skýrslur Kjararannsóknarnefnd-
ar ná til síðustu áramóta. Hreint
tímakaup (= dagvinnukaup ásamt
yfirborgunum, fæðis-, ferða-, fata-
og verkfærapeningum) reyndist t.d.
sem hér segir að meðaltali á síðustu
mánuðum ársins 1988 fyrir neðan-
greind störf:
Tímakaup í desember
Kr. Mínus
klst.: 5%
Byggingavinna 267 254
Fiskvinna (karlar) 244 232
Bakarí (konur) 244 232
Verksm.v.(konur) 246 234
Fiskvinna (konur) 236 224
Tímakaup nú
„Ellilífeyrir" 230
Lágmarksl. (útborg.) 195
Meðaltímakaupið fyrir ofan-
greind störf hefur hækkað um nokk-
ur prósent síðan í desmeber. Á móti
kemur að frádráttur er alltaf að
lágmarki 5% frá vinnulaunum, eins
og áður segir.
Kjararannsóknarnefnd sýnir einn-
ig dreifingu heildarlauna fullvinn-
andi fólks í ákveðin launabil síðustu
mánuði ársins 1988.
í ljós kemur að um 19% verka-
kvenna og 13% afgreiðslukvenna
höfðu heildarlaun á bilinu 40-50 þús.
kr.á mánuði, sem þýðir að hámarki
38-47 þús.kr. í launaumslagi þessara
kvenna þótt aukavinnan sé meðtal-
in.
Fáir munu líklega öfunda nokkurn
af bótum Tryggingastofnunar. Hitt
virðist þó ljóst að ótrúlega margir
(ekki síst konur) mega sæta þvf að
fá álíka eða tiltölulega litlu hærri
útborguð laun fyrir fullt starf. Að
ekki sé nú talað um ef um er að ræða
ungt fólk og 15% skyldusparnaður
er dreginn frá launum til viðbótar
áðurnefndum frádráttarliðum - þá
geta útborguð laun fyrir fullt starf
meira að segja orðið þúsundum
króna lægri heldur en tryggingabæt-
urnar. - HEI
Núgildandi launataxtar afgreiðslufólks í verslunum (birt í blaði VR). Lítum
á dæmi af launum eftir 3ja ára starf og með fastlaunauppbót, 44.131 kr. Að
frádregnu iðgjaldi í lífeyrissjóð og stéttarfélag verða um 41.900 eftir. Ef um
væri að ræða ungt ógift fólk mundi 15% skylduspamaður dragast frá til
viðbótar. Útborguð laun væru þar með komin niður í 35.300 krónur, þ.e.
vera um 4.480 krónum lægri heldur en (39.776 kr.) bætur sem Tryggingastofn-
un borgar elli/örorkulífeyrisþegum.
Orlofsuppbót örorku- og ellilífeyrisþega tekin fyrir á ríkisstjórnarfundi:
VILJA KOMA TIL
MÓTS VIÐ ELLI-
LÍFEYRISÞEGANA
„Það er eindregin skoðun allra
lögfræðinga sem hafa fjallað um
málið að það sé engin skylda til að
greiða ellilífeyrisþegum orlof. Aft-
ur á móti vill ríkisstjórnin gjarnan
halda friðinn og leita leiða til að
bæta ellilífeyrisþegum að ein-
hverju leyti þessa kjarabót sem
almennir launþegar fengu,“ sagði
Steingrímur Hermannsson forsæt-
isráðherra er hann var inntur eftir
afstöðu ríkisstjórnarinnar til þess
að örorku- og ellilífeyrisþegum
verði greidd orlofsuppbót frá
Tryggingastofnun ríkisins.
Forsætisráðherra bætti því við
að án þess að hann væri að gera of
mikið úr þeim greiðslum sem elli-
lífeyrisþegar fá í dag þá væri nú svo
komið að mánaðargreiðslur ellilíf-
eyrisþega eru um það bil 12%
hærri en gildandi lágmarkslaun í
landinu og hér á árum áður hafi
sh'k staða mála verið talin mjög
vafasöm.
Vegna fjarveru fjármálaráð-
herra var ekki hægt að ljúka af-
greiðslu þessa máls á ríkisstjómar-
fundi á fimmtudag, en mennta-
málaráðherra sem gegnir störfum
fjármálaráðherra í fjarveru Ólafs
Ragnars Grímssonar, heilbrigðis-
og tryggingamálaráðherra og fél-
agsmálaráðherra var falið að vinna
að þessu máli. Aðspurður um tíma-
mörk varðandi úrlausn þessa máls
sagði forsætisráðherra að menn
gerðu sér grein fyrir að það þyrfti
að flýta afgreiðslu þessa máls en
það yrði ekki fyrir þessi mánaða-
mót.
Framkvæmdastjóm Verka-
mannasambands íslands sam-
þykkti nýlega ályktun þar sem
skorað er á ríkisstjómina að
ákveða slíkar greiðslu nú þegar.
Ályktunin hljóðar svo: „Fundur
framkvæmdastjórnar VMSÍ, hald-
inn 26. júlí 1989, skorar á ríkis-
stjómina að ákveða nú þegar
greiðslu orlofsuppbótar frá Trygg-
ingastofnun ríkisins til örorku- og
ellilífeyrisþega eins og samið var
um viðlaunafólkás.l. vori.“ SSH
Steingrímur Hermannsson, forsætisráðherra.