Tíminn - 29.07.1989, Page 20

AUGLÝSINGASÍMAR: 680001 —6€
..
RÍKISSKIP
NÚTIMA FLUTNINGAR
Hafnorhúsinu v/Tryggvagötu,
g 28822
V
CX%
m 0
SAMVINNUBANKI iSLANDS HF.

^Oí'BI L As r<
%
ÞRðSTUR
685060
VANIR MENN
PÓSTFAX
TÍMANS
687691
Tímimi
LAUGARDAGUR 29. JÚLÍ 1989
K.>. (iuörun Agustsdóttir aóstoóarmuður raöherra. S\a>ar (iestsson menntamálaráðherra og Haukur lnpber];sson formaður nefndarínnar sem skilað hefur áfangaskýrslu um rekstrarvanda
l’joóleikhussins. nra>niyad: \ml BJama
Svört skýrsla um Þjóðleikhúsið. Færri sýningar, fleira starfsfólk, færri gestir,
meiri kostnaður. Sérstakur framkvæmdastjóri til höfuðs áratuga stjórnleysi:
362 millj. til viðbótar
niðurgreiðslu miðaverðs
Ráða á framkvæmdastjóra til að sjá um rekstur Þjóðleik-
hússins. Skuld Þjóðleikhússins við ríkissjóð, sem er yfir 360
milljónir króna, á að taka inn á fjáraukalög og jafna skuldina
að fengnu samþykki Alþingis. Gera þarf umtalsverða endur-
skipulagningu á rekstri Þjóðleikhússins og fækka föstum
stöðum. Fjárvöntun Þjóðleikhússins til að geta staðið við
skuldbindingar sínar út árið er á bilinu 40-90 milljónir króna.
Þessi atriði koma fram í áfangaskýrslu nefndar sem mcnnta-
málaráðherra skipaði til að fjalla um rekstrarvanda Þjóðleik-
hússins.
í skýrslunni segir: „Af ýmsum
ástæðum sem áður eru nefndar hefur
leikhúsgestum og sýningum farið
fækkandi en starfsmönnum fjölg-
andi, rekstrarkostnaður fer vaxandi,
nýting starfsmanna og aðstöðu fer
versnandi og ríkið þarf að inna æ
hærri greiðslur af hendi vegna rekstr-
arins.“
Bent er á að meðalkostnaður
hefur hækkað mjög ört. T.d. hefur
meðalkostnaður á hverja sýningu
aukist úr 730 þúsund krónum árin
1979-81 og í 1.328 þúsund árin
1986-88. Meðal tilkostnaður á hvern
sýningargest jókst á sama tímabili úr
2.384 kr í 4.386 kr. Ef tekið er með
í reikninginn tekjur af aðgöngu-
miðasölu þá var kostnaðurinn á
hvern sýningargest að frádregnu
miðaverði 1.990 kr. að meðaltali
1979-81, en þessi niðurgreiðsla á
hvern miða var komin í 3.563 kr. að
meðaltali 1986-88.
í skýrslunni er bent á fjölmargar
ástæður fyrir þeim vanda sem Þjóð-
leikhúsið stendur frammi fyrir í dag.
Af þeim má nefna að
20% leikara Þjóðleikhússins hafa
leikið eitt eða færri hlutverk að
meðaltali á leikári undanfarin þrjú
leikár. Ef litið sé á sýningarfjölda þá
komi í ljós að sá helmingur leikara-
hópsins, 18 talsins, sem oftar sýndi
kom fram að meðaltali 24 sinnum á
leikári.
Varðandi starfsmannahaldið
bendir nefndin einnig á það ósam-
ræmi sem nú sé á fjölda ráðinna
listamanna við leikhúsið miðað við
fjölda tæknimanna og óhagkvæma
aldurssamsetningu leikarahópsins.
Þetta þýðir að leikarar eru hlutfalls-
lega of margir miðað við tæknimenn.
f>á segir í skýrslunni að ekkert
skipurit hafi verið til fyrir stofnunina
og því hafi starfs- og ábyrgðarsvið
manna verið illa skilgreind. Pá virð-
ist of lítið vera lagt upp úr gerð
rekstraráætlana og fyrirkomulag
sölu- og markaðsmála hafi verið í lítt
breyttu formi um árabil.
Þjóðleikhúsið hafi sífellt farið
verulega umfram heimildir fjárlaga í
fjárútlátum. Virðist því að Pjóð-
leikhúsið hafi sniðgengið ákvæði
fjárlaga og ekki sniðið starfsemina
að fjárlagarammanum. Varðandi
þetta atriði er bent á að Þjóðleikhús-
stjóri og Þjóðleikhúsráð hafi gert
hverjum menntamálaráðherranum
af öðrum grein fyrir því að sú
starfsemi sem hann og ráðið vilji
viðhafa kosti meira en fjárlög kveða
á um og jafnan spurt hvort ráðherra,
stjórnvöld, vilji uppsagnir og niður-
skurð á starfsemi leikhússins en vilji
til þess hafi ekki verið látinn í ljós
samkvæmt túlkun Þjóðleikhús-
stjóra. Reyndin hafi einnig orðið sú
að aukið fé í reksturinn hafi jafnan
komið í aukafjárveitingum síðla árs
þar til fyrir nokkrum árum að farið
var að skuldfæra hallann á viðskipta-
reikning.
í skýrslunni er einnig bent á að
utanaðkomandi ástæður, eins og
harðnandi samkeppni við fjölmiðla
og aðra margvíslega möguleika til
listmiðlunar hafi haft áhrif á rekstur
Pjóðleikhússins.
Tillögur til úrbóta
Nefndin leggur til að allir rekstrar-
þættir leikhússins og tekjustofnar
verði teknir til gagnrýninnar endur-
skoðunar til að hámarka nýtingu
þess fjár sem leikhúsið hefur úr að
spila á hverjum tíma. Einnig að
rekstur leikhússins verði byggður á
rekstrar-og starfsáætlunum en lítil
áhersla hefur hingað til verið lögð á
slíkt eins og komið hefur fram áður.
{ öðru lagi leggur nefndin til að
starfsmannastefnan verði endur-
skoðuð með það að markmiði að
fjöldi starfsmanna sé í samræmi við
verkefni og umfang starfsemi leik-
hússins. Hafinn verði undirbúningur
að fækkun fastra starfa en þar verði
tekið eðlilegt tillit, eins og það er
orðað, til þeirra núverandi starfs-
manna sem eru alveg við það að
komast á eftirlaun.
Til að styrkja rekstur og fjármála-
stjórn Pjóðleikhússins og leggja
grunn að framtíðarskipan stjórn-
kerfis þess leggur nefndin til að
ráðinn verði tímabundið yfir rekstr-
arhlið starfseminnar framkvæmda-
stjóri með víðtækt valdsvið og mun
nefndin bráðlega skila tillögum um
val á einstaklingi í þá stöðu.
Skuldir
Framreiknaðar yfir á verðlag júní-
mánaðar eru skuldir Þjóðleikhússins
við rfkissjóð nærri 362 milljónir
króna. Nefndin leggur til að ríkið
gefi þessa skuld eftir að fengnu
samþykki Alþingis.
Hvað varðar rekstur leikhússins
og skuldbindingar þess út árið kemur
í ljós að fjárvöntunin er veruleg, eða
á bilinu 40-90 milljónir allt eftir því
hvaða leið verður farin. Sem úrlausn
leggur nefndin til að leikstarfsemi í
húsinu verði einvörðungu á stóra
sviðinu og þar verði sýnd fjögur
leikrit; Haustbrúður, Óvitar, Óliver
og Fjölskyldufárið. Þessi áætlun
þýðir að fjárvöntunin er á bilinu
60-70 milljónir króna og leggur
nefndin til að ríkið leggi fram þetta
fé á næstu fjáraukalögum.
SSH