Tíminn - 28.11.1992, Blaðsíða 19

Laugardagur 28. nóvember 1992
Tíminn 19
Páll Bjamason
Langholtskoti
Fæddur 24. júlí 1908
Dáinn 23. nóvember 1992
Ég minnist, minnist þeirra dýrðardaga.
Eg drengur reið í stórum hóp á tjöllin.
Við fórum Sand. Og seint á Blönduhaga
við settum tjöld í þyrping yfir völlirm.
Ég lá við skör. Erm man ég móðuniðirm,
þó mörgu lífsins ár nú séu liðin; —
og þreytt og syfjuð höfuð lögð í hnakka,
en hestabit og traðk við fljótsins bakka.
(E.B.)
Þessi bernskuminning varð síðan
kveikjan að hinu mikla kvæði
skáldsins, „Stórisandur". Þetta ljóð
kom fyrst í hugann við fráfall Páls
Bjarnasonar. Þótt ævi hans sé ekki
að ytra borði viðburðarík, fremur en
margra alþýðumanna, þá veit eng-
inn hverskonar hugarhræringar
bærðust hið innra með hinum inn-
hverfa, dula unglingi, er hann fyrst
reið á fjöllin og leit öræfageiminn í
allri sinni dýrð og tröllskap. Hann
varð að hluta hans, borg og heimur,
þar lifði hann öðrum þræði ævina á
enda.
Páll Bjarnason var fæddur í Auðs-
holti í Biskupstungum 24. júlí 1908,
annað barn hjónanna Bjarna Jóns-
sonar (f. 1876 í Auðsholti) og Vigdís-
ar Pálsdóttur frá Neðridal (f. 1880).
Bjarni hóf búskap á 1/6 hluta jarðar-
innar, Austurbænum, 1901. En elsti
sonur þeirra, Jón, var fæddur 1906.
Þau urðu 4 systkinin: Hermann
fæddist 1910 og Guðbjörg 1915. En
1917 reið áfallið yfir heimilið. Þá
missir Bjarni konu sína frá fjórum
ungum börnum. Síðar á árinu kom
á heimilið sem ráðskona Vigdís
Jónsdóttir. Giftust þau Bjarni síðar
og bjuggu í Auðsholti þar til Bjarni
dó 1938. Þá tóku þeir bræður Jón og
Hermann við búi.
En það er frá Páli að segja, að hann
var oft að heiman í vinnu, en oftast
heima á sumrin. Tvo vetur var hann
t.d. vetrarmaður hjá Jörundi bónda í
Skálholti. Til sjávar, á vertíð, fór
hann aldrei. En vorið 1931 réðist
hann ársmaður til Þórðar bónda
Magnússonar í Hvítárholti.
Ég, sem þessar línur rita, var að al-
ast upp í Laugarási á árunum 1925-
1932, þar sem faðir minn var Iæknir.
Ég vissi því deili á nágrönnunum í
Auðsholti. Páli kynntist ég þá samt
ekki mikið, hann var 7 árum eldri og
var aldrei f vinnu hjá pabba.
En eftir 11 ára vinnumennsku Páls
í Hvítárholti vorið 1942 hættu þau
Þórður og Margrét Sigurðardóttir
búskap og jörðin var auglýst til
kaups og ábúðar. Eitthvað mun Páll
hafa hugleitt að kaupa, en ekki varð
úr því. Hann átti sínar kindur og
hest og kaus að verða þar áfram hjá
nýjum eiganda, ef þess væri kostur.
Ekki þarf að orðlengja það frekar, að
kaupandinn var sá er þetta ritar. Og
ég verð að segja það, að það var mik-
ils virði fyrir þann, sem kom ókunn-
ugur og einn síns liðs, að þarna
skyldi vera maður áfram á staðnum.
Það var bæði stoð og styrkur.
í fjögur ár var Páll vinnumaður hjá
okkur hjónum í Hvítárholti. Hann
hafði yndi af kindum sínum og var
fjárglöggur vel. Á hverju hausti fór
hann í fjallferð og var því orðinn
þaulkunnugur leitum um víðlendan
afrétt. Hann var valinn fyrirliði í eft-
irsafni árum saman og farnaðist vel.
Páll var enginn ákafamaður og ekki
hneigður fyrir breytingar, en trúr í
sínu starfi og húsbóndahollur. Hann
var barngóður og hændust þau að
honum. Stjórnmál var honum sýnt
um og fylgdist vel með þeim, þau
voru honum tilfinningamál. Hann
var samvinnumaður. Hann bar ekki
hug sinn á torg og átti erfitt með að
tjá sig. En sá, sem gaf sig á tal við
hann, komst að því að hann var góð-
um gáfum gæddur, fróður, og mátti
margt af honum læra. Af því, sem
hann las og kunni skil á, virtist hann
glöggur á að greina kjarna og aðalat-
riði máls.
Vorið 1946, eftir 15 ára dvöl, var
veru hans í Hvítárholti lokið. Ekki
fer á milli mála að hann hafði tekið
tryggð við staðinn. Honum var það
ekki sársaukalaust að fara.
En þá höfðu Hermann Sigurðsson
og Katrín Jónsdóttir kona hans ráð-
ist í kaup á jörðinni Langholtskoti
ásamt Páli að hluta. Það er ekki mitt
að rekja þann hluta ævi hans. En
síðustu árin fór heilsu hans verulega
að hraka, svo að hann var orðinn
óvinnufær og nú síðasta ár dvaldi
hann öðru hvoru á spítala þar til yfir
lauk þ. 22. nóv. sl.
Atvikin urðu til þess að leiðir okkar
Páls lágu saman um hríð. Minnugur
þess, og sem velunnari hans, sem
fleiri vildu eflaust gert hafa, vil ég
sérstaklega þakka Katrínu Jónsdótt-
ur fyrir frábæra umönnun honum
til handa í ellinni og í veikindum
hans síðustu ár og daga.
Sigurður Sigurmundsson
Kammertónleikar
Þegar stjórn Kammermúsíkklúbbs-
ins er búin að viðurkenna 20. öld-
ina, geta aðrir leyft sér það líka án
þess að vera sakaðir um léttúð og
hentistefhu. Því verkefnaval þessa
æruverðuga félagsskapar, sem í 40
ár hefur haldið á loft merki stofu-
tónlistarinnar — creme de la creme
æðri tónlistar — hefur jafnan ein-
kennst af vandfysi: aðeins það besta
er nógu gott. Og meðal þess, sem
óumdeilanlega er nógu gott, eru
tríó og kvartettar Beethovens,
Haydns og Mozarts, svo dæmi séu
nefnd. En nú hefur það skeð með
fárra ára millibili, að tónlist frá vorri
öld hefur verið flutt á vettvangi
Kammermúsíkklúbbsins: blásarak-
vintett Carls Nielsen, Kvartett um
endalok heimsins eftir Olivier Mes-
siaen, og nú síðast 15. strengjakvar-
tett Sjostakóvitsj. Allt eru þetta önd-
vegisverk, rétt eins og Galileó Gali-
lei var öndvegisvísindamaður, og
mátti hann þó dúsa 350 ár í hreins-
unareldinum áður en kaþólska
kirkjan tók hann í sátt.
Það var Reykjavíkurkvartettinn,
skipaður þeim Rut Ingólfsdóttur,
Hildigunni Halldórsdóttur, Lisu
(—)
Ponton og Ingu Rós Ingólfsdóttur,
sem spilaði fyrir félaga Kammer-
músíkklúbbsins í Bústaðakirkju 22.
nóvember. Efnisskráin spannaði
Iungann úr sögu þessa háleita list-
forms í stuttu máli: kvartett í G-dúr
K. 80 eftir Mozart frá árinu 1770, í
F-dúr op. 18 eftir Beethoven frá
1800, og í es-moll op. 144 eftir Sjo-
stakóvitsj frá 1974. Óg yfirleitt tókst
flutningurinn mjög vel, þó Beetho-
ven síst. Mozart spiluðu þær stöllur
með þeim léttleik og „sjarma" sem
tónskáldinu sæmir og reyndir félag-
ar Kammermúsíkklúbbsins gera
kröfu til. En Sjostakóvitsj þótti okk-
ur mikið forvitnilegur að heyra —
hér skrifar maður fyrir strengja-
kvartett sem mikið kann fyrir sér og
gerir jafnframt öllum hljóðfærun-
um jafnhátt undir höfði — því
stofutónlist er músík handa vinum
til að spila sjálfum sér ekki síður en
öðrum til skemmtunar. En Reykja-
víkurkvartettinn hefur ekki fyrr ver-
ið jafnvel skipaður, því nýliðar þar, ef
mér skjátiast ekki, þær Hildigunnur
og Lisa Ponton, héldu svo vel á
spöðum að hvergi hallaðist á við 1.
fiðlu og selló, sem iðulega vill þó
brenna við, jafnvel á bestu bæjum í
kvartettleik.
Sig.St.

LYFTARAR |Jj ÚTBOÐ
Úrval nýrra og notaðra rafmagns- og dísillyftara Innkaupastofnun Reykjavikurborgar, f.h. Byggingadeildar borgarverk- fræöings, óskar eftir tilboöum í jarðvinnu vegna Rimaskóla í Grafarvogi.
Viðgerðir og varahiutaþjónusta. Helstu magntölur: Uppgröftur 15.000 m3 Fylling 7.000 m3 Fráveitulögn 280 m Verkinu á að vera lokiö 1. febrúar 1993.
Sérpöntum varahluti
Leigjum og flytjum lyftara Útboösgögn veröa afhent á skrifstofu vorri, Frikirkjuvegi 3, Reykjavik, þriöjud.aginn 1. desember n.k., gegn kr. 10.000,- skilatryggingu. Tilboðin veröa opnuö á sama staö fimmtudaginn 10. desember 1992, kl. 11,00.
LYFTARAR HF. Simi 91-812655 og 91-81277ý
L Fax 688028 INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
o cFríkirkjuvegi 3-Sími 25800 ® °
KRONE
KRONE
&
Járnhálsi 2
Sími 683266
\HF 110 Reykjavík
RÚLLUBINDIVÉL
KRONE KR-130
Þróuð eftir reynslu íslenskra
bænda
Endurbætt sópvinda og
bindikerfi.
Lítil orkuþörf og einföld
bygging auka öryggi og
afköst fyrir minni kostnaö.
Fáeinar vélar á
sérstöku haustverði.
Látið KRONE
vinna verkin
HÖNNUNARSAMKEPPNI
m ÍSTEX®
ÍSLENSKUR TEXTÍLIÐNAÐUR H.F.
:
É
m ÍSTEX®
ÍSLENSKUR TEXTÍLIÐNAÐUR H.F.
PÓSTHÓLF 140 - 270 MOSFELLSBÆ - SÍMI 91-666300 - MYNDSENDIR 91-667330
Verðlaunaafhending
og sýning
verður haldin í Súlnasal Hótel Sögu,
fimmtudaginn 3. desember nk. kl. 1600.
Sýndar verða handpijónaðar flíkur úr
hönnunarsamkeppninni
„íslensk hönnun úr íslenskri ulTL
Þátttakendur og gestir þeirra velkomnir.
---------------------------------------------X
í
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma
Helga Gunnlaugsdóttir
frá Hailgilsstöðum á Langanesi
sem lést I Hjúkrunarheimilinu Skjóli 23. þ.m. veröur jarösungin frá Foss-
vogskapellu mánudaginn 30. nóvember kl. 15.00.
Kári Jónsson
Björgvin Þór Halldórsson
Halldóra Halldórsdóttir
Margrét Halldórsdóttir
Arnþrúður Halldórsdóttir
Þorsteinn Halldórsson
Stefanía Halldórsdóttir
Daníel Halldórsson
Guðmundur Halldórsson
barnabörn og
__________
Guóbjörg Ágústsdóttir
Hrefna Krístbergsdóttlr
Baldur Fr. Sigfússon
Siguröur B. Skúlason
Anna Kristín Björnsdóttir
barnabarnabörn
J