Tíminn - 19.11.1994, Blaðsíða 2

Laugardagur 19. nóvember 1994
Metsölurithöfundurinn Ólafur Jóhann Ólafsson í helgarviötali viö TÍMANN
Gamli gullpenninn frá MR
ersífelltívi
Hann Ólafur Jóhann Ólafsson
birtist blaoamanni eins og
hvítur stormsveipur, þab gust-
ar af honum. En nærvera
hans er þægileg, hann er glab-
lyndur og opinn persónuleiki,
alþýblegur fram í fingurgóma
og laus vib aö montast yfir
velgengni sinni. Og þaö má
glöggt heyra ab hann er mik-
ill og sannur íslendingur sem
aldrei mun slíta böndin vib
gamla Frón. Ólafur Jóhann,
metsölurithöfundur íslands,
meb ágæta sölu á bókum sín-
um á enskumælandi markabi
í seinni tíb, er kominn til ís-
lands í stutta heimsókn ab
kynna nýjustu bók sína,
Sniglaveisluna, sem var ab
koma á markabinn.
S
Islendingar hafa lesiö bækur
Ólafs jóhanns meb áfergju
og salan á þeim er meö
mestu ólíkindum. Þó þykir sum-
um þab einkennilegt ab forstjóri
hjá risafyrirtæki eins og Sony
skuli gefa sér tíma til ab skrifa og
senda frá sér hverja skáldsöguna
af annarri á hinn agnarsmáa ís-
lenska markab.
En hvab er svo undarlegt vib
þab? Stórforstjórinn hjá jap-
anska Sony meb stór vibskipti í
kvikmyndum og hljómplötum,
meb 11 þúsund manna starfslib,
dregur fram sjálfblekunginn,
gullpenna, sem hann fékk í
verblaun fyrir ritgerb í Mennta-
skólanum í Reykjavík, og semur
í frístundunúm bækur sem les-
endur á íslandi kunna greinilega
vel ab meta. Þessi forni sjálfblek-
ungur frá Parker er orbinn las-
legur og oft er honum bjargab af
puttaliprum vibgerbarmönnum.
Síban slær Ólafur Jóhann verkib
inn á Macintosh tölvu sína, því
enginn annar en hann getur les-
ib skriftina! Nýjasta bókin,
Sniglaveislan, var endurskrifub
12 sinnum.
„Ég var ab gera útgefandann,
hann nafna minn, brjálaban",
segir Ólafur og hlær. Hann segir
þessa abferb sína vib skriftir
sýna nokkurn sérvitringsskap og
íhaldssemi, þab sé þó vonandi
allt í góbum skilningi þeirra
orba.
Ólafur Jóhann er sonur Ólafs
Jóhanns Sigurbssonar, rithöf-
undar og handhafa bókmennta-
verblauna Norburlandarábs árib
1976, og konu hans, Önnu Jóns-
dóttur. Ólafur Jóhann kom í
heiminn eins og afmælisgjöf til
föburins þann 26. september
1962, á 44 ára afmæli hans. Og í
erfbir hefur hinn ungi Ólafur
hlotib skáldskapargáfuna.
Pétur Pétursson
var ekki kátur
karakter
- Hvert ertu annars að fara í
þessari nýju bók, Ólafur Jóhann?
Mér skilst að nú kveði við nýjan
tón?
„Ja, ég veit ekki hvab segja
skal. Menn hafa svo gaman af
því ab skýra eftir á hvab bjó ab
baki hinu eba þessu. Ég held þab
verbi nú bara skáldskapur líka,
þegar menn fara eftir á ab búa til
eitthvab skynsamlegt á þeim
nótunum", talar Ólafur Jóhann
Ólafsson inn á Sanyo segulband
blabamanns TÍMANS. Persónu-
lega segist hann hafa meira álit á
tækninni frá Sony!
„Þab sem vakti fyrir mér meb
þessari sögu var ab bregba upp á
ólíkindalegan hátt gegnum litla
sögu hvernig heimurinn hefur
breyst svo mjög undanfarin ár.
Þab er komin ný heimsmynd þar
sem er kannski engu ab treysta.
Allt þab sem fólk hélt ábur vera í
föstum skorbum hefur riblast,
hvort heldur eru samskipti aust-
urs og vesturs eba annab. Á sama
tíma vildi ég skrifa bók sem væri
allt öbru vísi, skollaleikur, blekk-
ingarleikur, svolítil ólíkindalæti
og abeins meira glens en var í
Fyrirgefningu syndanna. Pétur
Pétursson var kannski ekki svo
ofbobslega kátur karakter. Þarna
kvebur vib annan tón og bókin
er mjög ólík fyrri bókum mín-
um", segir Ólafur Jóhann.
OLAFUR JOHANN OLAFSSON, - vib vorum miklir mátar, fabir minn og ég,
mjög nánir. Tímamynd GS.
Spámaour í eigin
föðurlandi?
-Það vekur athygli að maður í
stóru embætti fyrir fjólþjóðlegt fyr-
irtæki skrifar bækur. Líka það að
þú ert ekki endilega spámaður í
eigin föðurlandi. Þú hefur stundum
fengið harðhenta ritdómara á þig.
Eru menn alltafað leita að Garð-
ari Hólm ílistamönnum okkarsem
koma frá útlandinu?
Þab er ævinlega stutt í hlátur-
inn hjá Ólafi Jóhanni, og hann
hlær dátt ab þessu, en segir síb-
an:
„Þab hefur nú verib svo gegn-
um árin ab þessar bækur hafa
fengib hvort tveggja, bæbi góba
og slæma bókmenntagagnrýni.
Sumir vilja hrópa hátt þannig
eftir verbi tekib. Ég hef aldrei
velt slíkum hlutum fyrir mér á
nokkurn hátt, en ég er nokkub
viss um ab ég á ekkert skylt vib
hann Garbar Hólm hjá Laxness,
hann gat víst ekki sungib, en ég
get sannanlega skrifab. Mabur
verbur fyrst og fremst ab reyna
ab vera gagnrýninn á sjálfan sig
og þab á annan hátt en abrir
gera. Hvort sem þab er verib ab
haela manni eba skamma, þá
verbur mabur ab halda haus og
helst ekki taka eftir því. En mab-
ur verbur fyrst ánægbur ab sjá
gagnrýni þar sem einhvem
skilning er ab finna á því hvert
mabur er ab fara.
Þab minnir mig á þab sem
einhverju sinni var sagt ab slæm
gagnrýni frá einhverjum sem
vibkomandi hefbi lítib álit á,
þab væri eiginlega alveg eins gób
gagnrýni og frá einhverjum sem
hann hefbi mætur á".
Persóna og dagleg
störf skipta engu
máli
-Þú hefur náð árangri og fengið
fleiri góða dóma en sloema? Hverju
erþað að þakka? Kannski starfinu
hjá Sony?
„Ég veit þab ekki. Ég held ab
bæbi í Bretlandi og í Bandaríkj-
unum sé aballega verib ab fjalla
um bækurnar í blöbum þar. Þá
skiptir persóna höfundarins ná-
kvæmlega engu máli, hvorki fyr-
ir lesendur eba útgáfufyrirtæki.
Starfib hjá Sony skiptir mig sem
rithöfund engu máli. Bandaríkin
eru stórt land og fólk þekkist
ekki eins og gerist hér. Þeir sem
skrifa um bækur þar hafa þab ab
ævistarfi, þab er þeirra prófess-
jón og þetta eru einfaldlega allt
önnur vinnubrögb.
Ég held ab þab sé svoleibis ab
menn hér á landi velta því
stundum fyrir sér og láta þab
hafa áhrif á sig hvab höfundur
sé ab abhafast á daginn. Sumum
finnst þab einkennilegt ab rit-
höfundur sé í einhverju bisness-
stússi alla daga", segir Ólafur Jó-
hann.
„Þab er aubvitab af því góba
ab rithöfundur hafi kynnst ýms-
um svibum þjóblífsins, menn
þurfa ab safna í sarpinn, og þab
gera þeir ekki meb því móti ab
sitja bara vib skrifborbib sitt. Rit-
höfundar eiga alltaf ab vera á
veibum. Og rithöfundur getur
alveg verib bisnesskall á dag-
inn", segir Ólafur Jóhann.
Forstjóri stórfyrir-
tækja
„Þab starf sem ég er í núna er
ab stjórna fyrirtækjum sem eru í
sköpun, hljómplötufyrirtæki,
kvikmyndafyrirtæki, og öbru því
um líku. Mabur er nú ekki alla
daga meb einhverjar reikniform-
úlur í gangi ab telja peninga,
heldur er mabur ab eiga sam-
skipti vib skapandi fólk, hvort
sem þab er kvikmyndamenn,
tónlistarfólk eba annab fólk",
segir Ólafur. Hann segir ab starf-
ib sé skemmtilegt, en líka til-
hlökkunarefni ab bíba eftir því
ab komast heim og skrifa bók-
menntir.
Enginn formúlu-
maöur í bisness
-Hvernig kemurðu því við að
skrifa?
„Ég kemst ekki hjá því ab
skrifa. Ef ég geri þab ekki þá er ég
ónógur sjálfum mér. Þörfin er
mikil, þetta er ekki af öbru en
þörf. Ég ætlabi mér aldrei út í
vibskipti, datt bara inn í þab. Ég
held ab ég hagi mér í vibskiptum
ekkert nákvæmlega eftir settum
reglum, ég er enginn formúlu-
mabur. Ég lærbi eblisfræbi nú
bara ab gamni mínu vegna þess
ab ég hafbi lesib allan andskot-
ann í bókmenntum og langabi
ekkert ab lesa þab í háskóla. Mér
fannst ég þekkja svo lítib í raun-
vísindum ab ég skellti mér í ebl-
isfræbina".
Faöir og sonur mikl-
ir mátar og mjög
nánir
-Þú brýndir stílvopnið ungur hér
heima í Vesturbænum?
„Ég byrjabi snemma ab skrifa
og sulla í þessu og Ias mikib. Ég
ólst upp á heimili þar sem skrif-
ab orb var í hávegum haft. Ég
nýt vissulega góbs af föbur mín-
um. Vib vorum miklir mátar fab-
ir minn og ég, mjög nánir. Þab
var eins og ab vera í háskóla í ís-
lensku ab hafa hann nálægt sér.
Þegar ég var strákur í gagnfræba-
skóla fékk hann Bókmennta-
verblaun Norburlandarábs. Vib
erum sagbir líkir í okkur,
en pabbi dró sig talsvert út úr
skarkala heimsins, en þab geri ég
ekki.
Á heimilib okkar komu marg-
ir mætir menn, rithöfundar og
fleiri. Laxness kom fyrir minn
tíma á heimilib og var þar heilu
dagana og þeir unnu saman
pabbi og Halldór á Laugarvatni.
Og þarna komu Hannes Péturs-
son, Helgi Hálfdanarson, Jón úr
Vör, Jón Óskar, Gubmundur
Daníelsson ab ekki sé minnst á
Snorra Hjartarson, hann var af-
skaplega góbur vinur minn". ¦