Tíminn - 19.11.1994, Page 12
12
Laugardagur 19. nóvember 1994
Sveinn Guðmundsson
Fæddur 5. september 1941
Dáinn 12. november 1994
í okkar stóra landi, þar sem
náttúran heillar, er ekki óalgengt
aö viö heyrum í útvarpinu aö
maöur sé týndur og leit sé hafin.
Viö hrökkvum öll viö og þá sér-
staklega í litlum byggöarlögum,
þar sem nálægöin er mikil og
flestir þekkjast. kannig fór fyrir
mörgum sl. laugardagskvöld þeg-
ar byrjaö var aö leita aö Sveini
Guömundssyni. En menn halda í
vonina og þá er gott aö vita af því
aö hundruö manna um allt land
eru í viöbragösstööu til aö bregö-
ast viö slíkum aöstæöum. Ekkert
land getur státaö af öörum eins
fjölda sjálfboöaliöa, sem eru til-
búnir til að leggja sig fram viö
hvaöa skilyröi sem er. í þetta
skipti bárust sorgartíöindi og eins
og oft áöur gerðist hið óvænta að
maður á besta aldri fannst látinn.
Það er orðið langt síöan ég
kynntist Sveini. Hann vakti fyrst
athygli mína þegar hann vann
hjá Búnaöarbanka íslands á Egils-
stööum og byrjaöi aö byggja upp
nýbýli í Jökulsárhlíö í landi for-
eldra sinna, sem bjuggu á Hrafna-
björgum. Nýbýlið Selland blasti
viö frá veginum í Heiöarendanum
og stóð þar sem ljóslifandi dæmi
ungs bjartsýns manns, sem haföi
trú á íslenskum landbúnaði.
Þarna byggöi hann upp myndar-
legt heimili ásamt fjölskyldu
sinni og vegnaöi þar veí. Sveinn
var einn af þessum mönnum sem
allir sóttust eftir til félagsstarfa og
hann var boðinn og búinn til aö
taka þátt í sameiginlegum viö-
fangsefnum samfélagsins. Hann
gegndi fjölda trúnaöarstarfa inn-
an landbúnaðarins. Hann stund-
aði kennslu og tók virkan þátt í
störfum Framsóknarflokksins.
Hann sat í miðstjórn og var á
framboðslista flokksins til alþing-
iskosninga og lagði sig mjög fram
í kosningabaráttunni. Hann haföi
yfirgripsmikla þekkingu á land-
búnaöarmálum og þaö var engin
hálfvelgja í máli hans þegar hann
lýsti skoðunum sínum.
Þaö hefur alltaf veriö góöur
samgangur á milli fólks í Jökulsár-
hlíö og Vopnafjaröar, þótt sam-
göngumar hafi ekki alltaf verið
upp á þaö besta. Vopnfiröingar
sottust eftir Sveini til aö gegna
sveitarstjórastarfi þar og þá
kynntist ég Sveini best. Hann var
t MINNING
afskaplega þægilegur samstarfs-
maöur, skapgóður og glettinn og
setti mál sitt fram meö skýrum
hætti. Það gat líka verið þungt í
honum, ef honum fannst ekki
ganga nægilega vel og lítill skiln-
ingur vera fyrir hendi, þá fékk
maður að heyra álit hans um-
búðalaust og af mikilli hrein-
skilni. Undir bjó góður hugur og
umhyggja fyrir þeim sem hann
var aö starfa fyrir.
Ég vil fyrir hönd Framsóknar-
flokksins þakka Sveini öll störfin
og góöu stundirnar. Viö höfu'm
misst góöan dreng sem viö sökn-
um. Söknuöur ástvinanna er sár-
astur og ég votta eiginkonu hans,
börnum og öörum vandamönn-
um mína dýpstu samúð og veit aö
góöur Guö mun styrkja þau í
harmi sínum.
Halldór Ásgrímsson
Þegar við skriöum uppí hjá
mömmu á sunnudagsmorguninn,
sagði hún okkur aö afi á Egilsstöð-
um væri dáinn. Viö skiljum ekki
alveg hvað þaö þýöir. Mamma
segir að hann sé farinn til Guðs.
Hver á þá aö gefa hestunum,
Þokka, Rauösokka og hinum? Viö
skiljum ekki aö viö sjáum afa ekki
aftur, þegar hann er búinn aö vera
dáinn. Að hann kemur aldrei aft-
ur frá Guöi.
• Okkur langar til aö kveöja hann
og þakka góöu stundirnar. Á Egils-
stööum, í hesthúsinu, þaö var
uppáhaldiö, þó að önnur okkar
hafi verið dálítiö hrædd við hest-
ana. Ásta Brá ætlar aö vera hesta-
kona og eiga hesta eins og afi. Að
sitja og spjalla í ró og næöi.
Stundum fór samt allt í bál og
brand, því Ylfa rís undir nafni,
henni fannst svo gaman aö rífast
viö afa, en afi þekkti litlu stjórn-
unarstelpuna sína og allt var í
góöu.
En eitt vitum viö og það er aö
þótt afi sé farinn til himins, þá
veröur hann alltaf hjá okkur í
minningunum og fylgir okkur í
gegnum lífiö, líka ömmu, Stefáni
Boga, Veig, Völlu, Stellu Rún,
mömmu og öllum sem þekktu
hann.
Ylfa ogÁsta Brá
Hafsteinsdœtur
Hljóðnar í bekknum,
hugurinn reikar,
horfinn á braut er einn.
Allt of fljótt
yfir móðuna miklu
mœttir þú elsku Sveinn.
Drungi er í hjarta.
Döpur hver öndin
dvelur við brostinn streng.
En minningin lifir,
minningin bjarta,
minning um góðan dreng.
Um haustið 1959 kom þrjátíu
og tveggja manna hópur í fyrsta
bekk Samvinnuskólans að Bifröst.
Fæst af þessu fólki hafði hist fyrr,
en einhvern veginn átti það svo
vel saman að eftir tveggja vetra
samvist höfðu bundist vináttu-
bönd sem halda.
í þannig hóp eru menn meö
margar skoðanir og mörg áhuga-
mál og reynir á skilning og um-
buröarlyndi gagnvart náungan-
um, eins og verða vill í heimavist.
í þessum hópi var piltur austan af
Fijótsdalshéraði, sem fljótlega
sýndi aö í honum bjuggu ýmsir
hæfileikar. Hann var góður náms-
maöur, mikill íþlóttamaður, eink-
um þó í knattspyrnu, og söngvinn
vel. Jafnan tilbúinn aö taka þátt í
hverju sem var í félagslífi skólans.
Lá þó hvergi á skoðunum sínum,
en hlustaöi á rök annarra og virti.
Hann var barn náttúrunnar og
dró aldrei dul á aö landbúnaöur
var draumur hans. Enda reisti
hann ásamt konu sinni nokkru
síöar nýbýliö Selland á bökkum
Jökulsár í heimabyggð sinni, Jök-
ulsárhlíð. Þar bjuggu þau um
margra ára skeið uns önnur störf
kölluöu, því félagsmálaáhugi var
ríkur þáttur í gerö hans og hann
oft til forystu fenginn.
Undanfarin ár höfum viö bekkj-
arfélagar farið í helgarferð
snemmsumars og átt góðar stund-
ir. Þar lét Sveinn Guðmundsson
sig aldrei vanta og var sem jafnan
hrókur alls fagnaðar. Aö í dag sé
hann kvaddur hinstu kveðju er
sárara en orö ná yfir. En viö get-
um yljað okkur við síðustu sam-
fundi, þegar við í sumar fórum
um hans heimaslóöir og hann
naut þess aö leiöbeina okkur um
Fljótsdalshérað og Vopnafjörö,
þar sem ævistarf hans lá. Hann
þekkti hverja þúfu og kunni skil á
mönnum og málefnum, sem urbu
ljóslifandi í frásögn hans.
Minningin yljar og Sveinn féll i
faðmi íslenskrar náttúru þar sem
útsýniö er best yfir Jökulsárhlíö-
ina og góöbúiö Selland. Þau ævi-
lok hafa verið honum aö skapi,
þótt alltof snemma kæmu.
Með söknuöi kveðjum við góð-
an vin og félaga. Eiginkonu og
börnum vottum við dýpstu sam-
úð.
Bekkjarfélagar að Bifröst
1959-1961
Þegar við Sveinn kvöddumst í
sumar hafði ég á oröi aö ég væri
hættur aö heimsækja hann. Ég
hafði þá komið að húsi hans þrem
sinnum og aldrei var neinn
heima, hann hlyti aö skjótast út
bakdyramegin þegar hann sæi til
mín. Hann hló sínum dillandi
hlátri og sagöi að ég skyldi reyna
aftur næsta sumar. Það næsta
sumar kemur ekki.
Við hittumst fyrst á Samvinnu-
skólanum aö Bifröst haustið
1959. Þá var þar búiö í vistum sem
lokaö var yfir nóttina, sem siöur
var í þann tíö til aö koma í veg
fyrir oæskilega kynblöndun. Þaö
voru átta félagar, sem komu þá í
skólann, sem voru á sérvist innan
við kvennagang á nebstu hæö,
auðvitaö lokaöri með lélegu skil-
rúmi.
Þarna í kjallaranum varö mikill
og náinn félagsskapur. Piltar
stofnuöu eigið félag, sem m.a. gaf
út blað, hélt kvöldvöku og höföu
sitt eigið barmmerki sem notaö
var á hátíðlegum stundum. Fyrir
utan alla fundina, sem haldnir
voru og skilmerkilega skráðir, og
alls þess sem rætt var utan funda
um allt milli himins og jarðar.
Þau voru fá vandamálin sem ekki
voru tekin föstum tökum.
Síöan dreiföist hópurinn, en
samt var eitthvaö sem alltaf hefur
bundiö þennan kjarna saman,
jafnvel frekar en viö abra bekkjar-
félaga þótt góöir væru. Þegar ég
kom austur í Egilsstaöi til starfa,
varð mér því fyrst fyrir aö hringja
í Svein, sem var eini maöur sem
ég þekkti á öllu Héraöi. Hann brá
við skjótt og kom í heimsókn og
sagði að hann skyldi taka mig
meö á ball á Rauöalæk um næstu
helgi. Þangaö fórum við á austan-
tjalds-eðalvagni og varla var
Sveinn kominn innfyrir dyr fyrr
en hann sveif um gólfiö með fal-
legri stúlku. Einn af hans mörgu
hæfileikum var dansmennt ágæt
og konum fannst ekki verra aö
hafa hann í nánd.
Svo fór Sveinn að venja komur
sínar á símstöðina, sem í þann tíð
var stýrt af ungum stúlkum en
ekki af sálarlausum tölvum. Viö
félagar hans geröum okkur mat úr
því hvaö hann þyrfti oft að
hringja, jafnvel utan símatíma, og
þau Sæunn fengu marga pilluna
frá okkur. Allt samt í goöu og
Sveinn kunni líka aö svara fyrir
sig.
Og árin liðu. Draumur þeirra
um eigið býli rættist þegar Sveinn
og Sæunn byggðu nýbýliö Selland
noröur í Hlíð, skammt frá
bernskustöövum hans. Þegar
hann varö sveitarstjóri á Vopna-
firði, ætluðu þau aö hverfa að því
aftur aö þeim tíma liðnum, en þá
voru aðstæður í landbúnaöi-ekki
orönar fýsilegar.
Nú er Sveinn horfinn á besta
aldri og hefði átt svo margt ógert.
En hann hefur líka átt fjölbreytta
ævi og lifaö ríku lífi og fjögur
mannvænleg börn eiga framtíð-
ina fyrir sér. Minningin lifir um
góöan dreng og ekki skyggir á síö-
asta samvera okkar bekkarfélag-
anna frá Bifröst, þegar við í sumar
fórum í helgarferð um Héraðið og
allt til Vopnafjaröar undir öruggri
leiðsögn Sveins, sem þar var öll-
um hnútum kunnugur. Það voru
góðir sólardagar með sól í sinni og
gleði í hjarta.
Ég þakka Sveini Guömundssyni
fyrir viðkynninguna. Viö Sæunni
og börnin hafa orö lítið aö segja á
þessaii stundu, en hugur minn og
samúð er hjá þeim.
Guðmundur R. Jóhannsson
Gréta Gunnhildur Sigurðardóttir
Fædd 1. september 1907
Dáin 7. nóvember 1994
Gréta Gunnhildur Sigurðardóttir
var fœdd í Ytri-Skógum í Kolbeins-
staðahreppi þann 1. september
1907. Hún lést á Akranesspítala að
morgni 7. nóvember síðastliðinn.
Gréta var dóttir hjónanna Guðrúnar
Guðjónsdóttur og Sigurðar Þórðar-
sonar, síðar bónda í Skálanesi. Börn
þeirra hjóna voru Þórður, Guðný,
Ólöf Sigríður, sem ung lést úr berkl-
um, Gréta Gunnhildur og Lilja, sem
nú er ein lifandi afsystkinahópnum.
Hálfsystkjni í fóðurœtt eru Eiríkur,
sem er látinn fyrir nokkmm árum,
Anna Guðríin, Olafur, Jósefog Ölöf
Sigríður. Afar kœrt var alltaf milli
Grétu og hálfsystkina hennar.
Guðnin lést árið 1912 og leystist
þá heimilið upp. Börnunum var
komið í fóstur hjá vinum og vanda-
mönnum. Þórður og Ólöf fóni til El-
ínar Þórðardóttur, fóðursystur
þeirra, og manns hennar, Guðlaugs
Jónssonar, að Seljum í Hraunhreppi
á Mýmm. Þá var Gréta búin að vera
þar um eins árs skeið. Hjá þeitn El-
ínu og Guðlaugi að Seljum ólst
Gréta upp og var þar allt þar til hún
gekk að eiga eftirlifandi mann sinn,
Guðmund Óskar Helgason í Hólma-
t MINNING
koti þar sem þau bjuggu. Böm þeirra
em Sigrún og Helgi. Sigríin býr í
Grindavík með sambýlismanni sín-
um, Karli Júlíussyni, og eiga þau
þrjá syni. Helgi býr í Hólmakoti
ásamt konu sinni, Sjöfn Ingu Krist-
insdóttur, og eiga þau jfimm böm. Þá
á Sjöfn þrjú böm frá fyrra hjóna-
bandi.
Gréta var jarðsungin ftá Akra-
kirkju laugardaginn 12. nóvember
síðastliðinn.
Mig langar að minnast hennar
Grétu frænku minnar, sem nú er
horfin frá okkur. Fæstir þekktu
þann stórbrotna persónuleika
sem þessi kona bjó yfir. Hún flík-
aöi ekki tilfinningum sínum eða
þeim hæfileikum sem hún bjó yf-
ir. Hún var hæglát kona, sást aldr-
ei flýta sér, en hvergi voru þó
óunnin verk í hennar nánasta
umhverfi. Áður en heyvinnuvél-
arnar komu var allur heyskapur
unninn meö orfi og ljá, snúið og
rakað meö hrífum. A þessum tíma
vann Gréta jafnt inni sem úti á
túni og öll störf leysti hún jafn vel
af hendi. Þaö var eins og ekkert
gæti haggað þessari vinnusömu
konu.
Gréta var mjög skemmtileg
kona. Hún bjó yfir sérstakri
kímnigáfu og hló svo dillandi
hlátri aö þeir, sem í návist hennar
voru, smituðust ósjálfrátt af. Hún
bjó líka yfir mikilli alvöru, var
mjög tilfinninganæm og fann til
meö þeim sem áttu um sárt að
binda á einn eöa annan hátt,
hvort sem um var aö ræða menn
eöa málleysingja. Gréta var sönn
bóndakona. Hún fylgdist vel meö
veðurfari í öllum landshlutum og
haföi mikla samúb mcð þeim
bændum sem áttu í erfiðleikum
meö aö ná inn heyi vegna
óþurrka, hvar á landinu sem þeir
bjuggu.
Gréta var snillingur aö elda
góöan mat og þótt ekki væri mik-
iö til af kryddi og ýmsu ööru, sem
við notum til matargeröar í dag,
var maturinn hjá Grétu sérstak-
lega bragðgóður. Það muna vel
þeir unglingar sem voru hjá þeim
hjónum á sumrin. Ég hef oft feng-
iö aö heyra þaö hjá Steina syni
mínum, sem var þar í mörg sum-
ur, aö ég geti ekki búiö til eins
góðan mat og Gréta, svo ekki sé
talað um brauðiö hennar Grétu.
Þau hjónin, Gréta og Mundi,
höföu mikla ánægju af aö taka á
móti gestum og fá í leiöinni frétt-
ir úr sveitinni eða af ættingjum og
vinum í Reykjavík. Mikill sam-
gangur var milli bæjanna Hólma-
kots og Skálaness. Þær systur,
Gréta og Anna móöir mín, voru
mjög samrýndar og oft hlegið
dátt þegar þær heimsóttu hvor
aöra. Fólkiö á þessum bæjum var
eins og ein stór fjölskylda, enda
skyldleikinn mikill, þar sem Þor-
steinn faöir minn og Mundi voru
bræður.
Eftir aö við fluttum til Reykja-
víkur voru ekki ófáar feröirnar
upp í Hólmakot og alltaf voru þær
jafn spennandi. Það var alltaf eins
og að koma heim.
Gréta var mjög tónelsk og hafði
sérstakt yndi af fallegri harmon-
íkutónlist. Hún átti litla harmon-
íku þegar hún var ung stúlka á
Seljum og spilaði þá gjarnan fyrir
feröafólk sem beiö eftir aö komast
yfir í Hjörsey.
Gréta var mikill dýravinur og
kom þaö sér oft vel viö sauöburö-
inn, þar sem hún haföi gott lag á
aö hjálpa þeim ám sem áttu í erf-
iðleikum með aö bera. Eins aö
koma lífi í lömb sem höfðu of-
kælst, þá sást það vel hvaö hún
gladdist þegar vel tókst til.
Fyrir um þrem árum var ég um
vikutíma í Hólmakoti hjá Grétu
og Munda. Ég er afar þakklát fyrir
þennan tíma. Þegar Gréta var bú-
in að fá sér miödegisblund, tók
hún upp öskju meö gömlum
söngtextum og söng fyrir mig
bæöi af blaði og eins þab sem hún
kallaöi Skógarlögin. Þótt ótrúlegt
kunni aö viröast, eru það lög og
textar sem hún læröi í Skógum
fyrir fjögurra ára aldur, þegar for-
eldrar þeirra systkina sungu fyrir
þau í rökkrinu. Þessari viku mun
ég aldrei gleyma og er ég afar
þakklát fyrir allt sem hún sagöi
mér þessa da§a og þaö traust sem
hún sýndi mer.
Gréta var búin aö vera mikill
sjúklingur síðustu ár og lagðist
inn á Akranesspítala í sumar. Ég
efa ekki aö það hefur verið hugsaö
vel um hana þar af því öndvegis-
fólki sem þar vinnur. Hún gaf upp
andann að morgni 7. nóvember,
eins hægt og hljótt og allt hennar
líf var. Nú er hún horfin á vit
feöra sinna og systur, sem hún
syrgöi svo sárt þegar hún var ung-
lingur og gleymdi aldrei.
Elsku Gréta mín, viö sem þekkt-
um þig svo vel geymum minn-
ingu þína í hjörtum okkar.
Á kveðjustund fœr huggað heilög trú,
þitt himinljós nú aftur skín í heiði.
í bústað Drottins björt þú skartar nú
sem blómguð grein á lífsins ceðsta
meiði.
Helga María Þorsteinsdóttir
frá Skálanesi
Aðsendar greinar, afmælis-
og minningargreinar
sem birtast eiga í blaðinu þufa að hafa borist ritstjóm blaðsins,
Stakkholti 4, gengið inn frá Brautaholti, tveimur dögum fyrir
birtingardag, á disklingum vistað í hinum
ýmsu ritvinnsluforritum sem texti, eða
vélritaðar. síM, (91) 63160o