Tíminn - 21.10.1995, Blaðsíða 6

6
Laugardagur 21. október 1995
Ýmsar spurningar vakna vegna nýgerbs búvörusamnings:
Breytingar á kjötmarkaði munu ekki
sjálfkrafa leiba til breytts greiöslumarks
Sigurgeir Þorgeirsson, framkvœmdastjóri Bœndasamtakanna, ræbir hér
vib landbúnabarrábherra Gubmund Bjarnason.
„Bóndi, sem ákvebib hefur
ab hætta saubfjárbúskap á
þessu hausti, getur selt hluta
af greibslumarki sínu á
frjálsum markabi, en gert
samning vib ríkib um upp-
kaup á þeim hluta bein-
greibsluréttarins sem eftir
verbur," segir Sigurgeir Þor-
geirsson, framkvæmdastjóri
Bændasamtakanna. Hann
segir ab þótt bóndi selji öbr-
um hluta af greibslumarki
sínu, geti hann selt ríkinu
þab sem eftir standi og greib-
ist þá krónur 5.500 fyrir
hverja á allt ab einni fyrir
hvert ærgildi sem ríkib
kaupi og krónur 2.000 á
hverja á umfram þann ær-
gildafjölda samkvæmt
ásetningsskýrslu.
Sigurgeir segir einnig ab
bændur, sem náb hafi 70 ára
aldri og semji um uppkaup á
beingreibslurétti fyrir 15. nóv-
ember næstkomandi, eigi rétt
á ab fá fullar beingreibslur í
þrjú ár, eins og um yngri
bændur væri ab ræba, en bein-
greibslur til bænda eldri en 70
ára, sem haldi áfram búrekstri,
falli nibur í ársbyrjun 1997.
Bændur, sem náb hafi 70 ára
aldri, þurfi því ekki ab hafa
áhyggjur af ab beingreibslur
þeirra skerbist eba hætti á
þeim tímapunkti, gangi þeir
frá uppkaupasamningi fyrir
15. nóvember næstkomandi
eba fyrir 1. júlí á næsta ári.
Ýmsar spurningar hafa
vaknab mebal bænda varb-
andi framkvæmd hins ný-
gerba búvörusamnings. Eink-
um hefur brunnib á mönnum
hvort réttur þeirra til samn-
inga um uppkaup muni skerb-
ast eba falla nibur, ef þeir seiji
hluta greibslumarks síns á
frjálsum markabi. Einnig hafa
bændur, er náb hafa sjötugu,
verib í nokkrum vafa um
stöbu sína gagnvart bein-
greibslum í þrjú ár, geri þeir
samning um uppkaup. Á sama
hátt hafa bændur leitt hugann
ab því hvort þeir þurfi ab hafa
framleitt tiltekib hlutfall af
beingreibsluréttinum — jafn-
vel 80% — til þess ab eiga rétt
á fullum beingreibslum í þrjú
ár samkvæmt uppkaupasamn-
ingi. Sigurgeir Þorgeirsson seg-
ir ab samkvæmt hinum nýja
búvörusamningi hafi bein-
greibslurnar verib ab fullu
teknar úr sambandi vib mark-
abinn og því eigi bændur rétt
á fullum þriggja ára bein-
greibslum, burtséb frá hvort
þeir hafi framleitt upp í rétt-
inn á síbasta ári eba ekki.
Breytingar á kinda-
kjötsmarkabi leiða
ekki sjálfkrafa til
breytts greiðslu-
marks
Sigurgeir Þorgeirsson segir
ab búvörusamningurinn skil-
greini ekki hvaba breytingar
þurfi ab eiga sér stab á kinda-
kjötsmarkabi, er leibi til breyt-
inga á beingreibslumarki. Slík-
ar breytingar leibi ekki sjálf-
krafa til röskunar á bein-
greibslumarki, heldur geti
hvor samningsabili fyrir sig,
Bændasamtökin eba ríkisvald-
ib, óskab eftir endurskobun á
samningsákvæbunum. Varb-
andi endurskobun á ásetn-
ingshlutfalli, sem í búvöru-
samningnum er kvebib á um
ab fram fari árlega, sé verib ab
opna fyrir þann möguleika ab
bera saman jafnvægi í fram-
leibslu og sölu, og þetta hlut-
fall verbi tæpast hækkab nema
útlit verbi fyrir kjötskort í
landinu og vib því sé vart ab
búast.
Ekki ákveðið hvaða
atvinnuþróunar-
verkefni lækki
ásetningshlutfall
án skerbingar
beingreibslna
í búvömsamningnum er
kvebib á um ab hægt verbi ab
semja um lækkun ásetnings-
hlutfalls án lækkunar bein-
greibslna meb því ab taka þátt
í atvinnuþróunarverkefnum.
Ab sögn Sigurgeirs Þorgeirs-
sonar er hér um ab ræba
ákvæbi, sem reglugerbir þurfi
ab setja um, og á meban þær
hafi ekki verib gerbar sé ekki
unnt ab svara þessu atribi.
Menn hafi hins vegar spurt
hvort lobdýrarækt, rekstur
tamningastöbva, veibar og
vinnsla vatnafisks og nýting
hlunninda á borb vib æbar-
varp og sjávarfang geti komib
til greina sem atvinnuþróun-
arverkefni í þessu sambandi.
Keypt greibslu-
mark jafn rétthátt
greibslumarki sem
fyrir er
Vibskipti meb greibslumark
verba heimilub til 1. júlí á
næsta ári og fram ab þeim
tíma munu þau lúta sömu
Forstjóri álversins í Straums-
vík, Þjóðverjinn Christian
Roth, er engin karlremba. í
fyrirlestri sem hann hélt á
Starfsmenntaþingi í vikunni
sagöi hann meöal annars aö
svo viröist sem konur á ís-
landi leggi ekki í aö fara út í
heföbundin karlastörf, til
dæmis verkamanna- og iön-
abarmannavinnu. ímyndin sé
aö þær starfi í bönkum eöa
skrifstofum.
Þaö sé erfitt ab brjóta upp
þessa ímynd. Ástæöan sé að þær
hafi ekki nægan áhuga á því.
reglum og veriö hefur. Keypt
greibslumark fram til 1. júlí
1996 verbur jafn rétthátt og
þab greiöslumark sem fyrir
var, gagnvart beinum greiösl-
um.
Sigurgeir Þorgeirsson sagbi
ab í því sambandi hafi veriö
rætt um aö til þess aö bein-
greiösluréttur vegna ársins
1996 flytjist til meö sölu, þurfi
ab tilkynna viöskiptin fyrir 1.
febrúar. Aö öörum kosti taki
flutningurinn fyrst gildi fyrir
árib 1997. *
Roth sagbi aö hann vildi konur í
stjórnunarstörf til að fá meiri
breidd í þær skoðanir sem fram
koma og draga úr líkum á ab
fyrirtækin geri meiriháttar mis-
tök í þróun og í rekstri sínum.
„Mér finnst almennt aö konur
hugsi til lengri tíma en karlar og
karlar hugsi almennt meira um
eigin völd og stööu," segir
Christian Roth.
Einhverjar konur hafa komib
og tekib til starfa í verksmiöju-
sölum álversins í Straumsvík og
í þaö minnsta ein kona er áber-
andi í stjórnunarstörfum í ísal,
Geta treyst á krón-
ur 3.734 fyrir ær-
gildib í tvö eba
þrjú ár eftir því
hvenær er samib
Aö sögn Sigurgeirs Þorgeirs-
sonar hafa bændur nokkuö
spurt um hvort þeir, sem selji
ríkissjóöi greibslumark sitt fyr-
ir 1. júlí á næsta ári, geti treyst
því aö fá greiddar krónur
3.734 í beingreiöslur á hvert
ærgildi sem selt er þau þrjú og
tvö ár sem um ræöir, eftir því
hvenær samiö er, og einnig
hvort þeir, sem óska eftir aö
vera undanþegnir útflutnings-
skyldu og fækka fé í haust, geti
komiö inn í útflutninginn
meb innlegg haustib 1997.
Hann kvab svo vera í bábum
þessum tilvikum. Hins vegar
sé ekki gert ráö fyrir því ab
þeir, sem eiga fé á foröagæslu-
skýrslum en ekkert greiöslu-
mark, geti fengiö neinar
greibslur fyrir fargaöar ær, því
slík kaup séu háö því aö vib-
komandi eigi sér eitthvert
greiöslumark eba ab minnsta
kosti heimtökurétt.
Rannveig Rist, talsmabur og
andlit þess fyrirtækis út á vib
sem er í steypuskálastjóri aö aö-
alstarfi.
Rannveig sagöi í samtali viö
Tímann í gær aö reynt heföi ver-
ib ab fá konur til starfa viö hefö-
bundna framleiöslu í verksmiðj-
unni. Þab hefbi gengið alveg
sæmilega en því miður hefðu of
margar þeirra hætt. Svo virtist
sem starfib hafi ekki passað fyrir
kvenímyndina. Hins vegar
hefbi komib í ljós að konur geta
allt eins unniö þau störf sem til
falla eins og karlar. -JBP
ÞI.
Christian Roth forstjóri ísal hf. stybur jafnrétti kynjanna á vinnu-
markabi:
Konur velkomnar til
starfa í Straumsvík
Wesper
SnyderGenera! Corporation
HITABLÁSARARNIR, ÞEIR HLJÓÐLÁTU
og með sterku CN rörunum, eru nú fyrirliggjandi í eftirtöidum stærðum
352CN 7kW/6235 kcal.
353CN 10kW/8775 kcal.
453CN 24kW/19 kW/20,727/16,370 kcal.
•
Enn fremur fyrirliggjandi
Stök element og mótorar
Wesper úmbodið
SÓLHEIMUM 26 • 104 REYKJAVÍK • SÍMI: 553 4932 • FAX: 581 4932 • BOÐSÍMI 842 0066
Fyrirlestraröb um byggingarlist og hönnun:
Praktísk hlið
byggingar-
listarinnar
Ben Van Berkel, arkitekt, sem
unnib hefur hjá arkitektum
víbs vegar í Evrópu en starfar
nú á eigin stofu mun halda 2.
fyrirlestur af átta í röb fyrir-
lestra og fræöslufunda um
byggingarlist og hönnun.
Berkel hefur tekiö töluveröan
þátt i umræbu samtíðarinnar um
stöbu byggingarlistar og er af
yngstu kynslób evrópskra arki-
tekta sem komið hafa fram meb
nýstárlega strauma í byggingar-
list.
Fyrirlesturinn er öllum opinn
og verður fluttur á ensku. Það em
Arkitektafélag íslands, Byggingar-
listardeild Listasafns Reykjavíkur
og Norræna húsib sem hafa
skipulagt fyrirlestrarööina og
koma fyrirlesararnir víös vegar aö.
Fyrirlestur Berkels verður mánu-
dagskvöldið 23. okt. kl. 20.00 í
Norræna húsinu. ■