Tíminn - 01.06.1996, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 1. júní 1996
Alþjóbleg gigtarráöstefna fyllir öll hótel borgarinnar. Dr. Eric Lander frá Boston:
ísland gegnir lykilhlutverki
viö lausn erföagátunnar
Um 630 gestir víöa aö úr
heiminum fylla flestar smug-
ur hótelanna í Reykjavík
þessa dagana. Af þessum sök-
um komust forráöamenn KSÍ í
vandræöi meö gistingu í
Reykjavík fyrir makedóníska
landsliöiö í fótbolta, sem
keppir hér í kvöld. Alþjóðleg
gigtarráöstefna Scandinavian
Society for Rheumatology
haföi meiri fyrirvara á hótel-
pöntunum sínum.
Ráðstefnan um gigtarsjúk-
dómana hófst í gærmorgun í
Háskólabíói. Kl. 18 í gær hófst
50 ára afmælishóf SSR, en þar
voru viðstaddar Vigdís Finn-
bogadóttir, forseti íslands, og
Ingibjörg Pálmadóttir heilbrigð-
isráðherra. Kristján Steinsson,
yfirlæknir gigtarskorar á Land-
spítalanum, er forseti Noröur-
landasambands gigtsjúkdóma-
fræðinga.
Á ráðstefnunni flutti einn
kunnasti erfðafræðingur heims,
dr. Eric Lander frá Boston, há-
tíöarfyrirlestur í gærkvöldi. Þar
sagöi hann meöal annars að
mikilvægi íslands við lausn
erfðagátunnar í gigtarsjúkdóm-
um væri mikið. Dr. Lander telur
ísland gegna lykilhlutverki í
leitinni að þessari lausn, vegna
einstakra aðstæðna hér á landi.
Á íslandi er sagt að um 50
þúsund manns þjáist af ýmsum
gigtarsjúkdómum í dag.
Margir vísindamenn og lækn-
ar, kunnir um allan heim í sín-
um hópum, sækja ráðstefnuna.
Þá koma hingað íslenskir lækn-
ar, sem starfa erlendis og vinna
að vísindarannsóknum. Meðal
þeirra er Ingvar Bjarnason, sem
starfar í London. Viö hann er
kenndur svokallaður Bjarnason
Disease, eða Bjarnason-sjúk-
dómurinn. Ingvar hefur rann-
sakað tengsl gigtar við melting-
arsjúkdóma og hefur hann hlot-
ið alþjóðlega viðurkenningu og
athygli fyrir rannsóknir sínar.
Ingvari bauðst prófessorsstaða
hér á landi, en kaus frekar að
starfa í Bretlandi. Ráðstefnunni
lýkur á mánudag. -JBP
Hafró telur ótímabœrt aö veiöa meira en 1500 tonn á humarvertíö-
inni. Aflinn gœti þó oröiö 1940 tonn, vegna tilfœrslna á aflaheimild-
um frá fyrra ári:
Kvótaeign meiri en
ráðlagt er aö veiða
Hafrannsóknastofnun telur
ótímabært að veiða meira af
humri á yfirstandandi vertíð
en 1500 tonn, vegna vaxandi
hlutdeildar smáhumars í afla,
þótt tilfærsla á aflaheimild-
um frá fyrra ári gæti leitt til
þess að vertíðaraflinn geti
orðið allt að 1940 tonn. í ráð-
gjöf Hafró fyrir komandi fisk-
veiðiár er einnig lagt til að
leyfilegur heildarafli humars
veröi ekki meiri en 1500
tonn.
í nýútkominni skýrslu Hafró
um ástand nytjastofna kemur
m.a. fram aö nýjasta úttekt á
humarstofninum hefur staðfest
að humarárgangar frá tímabil-
inu 1987-1989 virðast allir í
sölulegu lágmarki. Aftur á móti
bendir flest til þess að árgangar
14% bókaskattur óvíöa hœrri en hérlendis, aö mati Hagfrœöistofn-
unar Háskóla íslands og Félags ísl. bókaútgefenda.
Fjýrmálaráöuneytiö:
Overuleg áhrif hjá Langholts-
kirkju og Árna Johnsen
í skýrslu fjármálaráðherra um
óveruleg áhrif virðisauka-
skatts á bækur vekur athygli
að þar eru m.a. tíunduð fyrir-
tæki sem eru aö mestu ótengd
starfsemi bókaútgáfu. Sem
dæmi um fyrirtæki, einstak-
linga og stofnanir, sem þar er
að finna, má t.d. nefna Lang-
holtskirkju, Árna Johnsen,
Ólympíunefnd íslands, Arki-
tektafélag íslands, Landssam-
band smábátaeigenda, Árvak-
ur hf. og hljómplötuútgáfuna
Fimmund.
í gagnrýni Hagfræðistofnunar
Háskóla Islands á þessi vinnu-
brögð ráðuneytisins kemur
fram að vænlegra hefði verið að
skoða gögn frá stærstu fyrir-
tækjunum á sviði bókaútgáfu
og þá þróun, sem átt hefur sér
stað hjá þeim frá því bókaskatt-
urinn var lagður á, í stað þess að
byggja á gögnum úr Atvinnu-
vegaskýrslum Þjóöhagsstofnun-
ar þar sem m.a. er að finna fyrir-
tæki sem eru að mestu ótengd
starfsemi bókaútgáfu, eins og
ofangreind sýnishorn em dæmi
um. Enda telur Hagfræðistofn-
un HÍ að þetta afbaki „öll tölu-
leg gögn varðandi þessar at-
vinnugreinar, sem aftur skekkir
niðurstöður sem byggðar eru á
þeim".
En eins og kunnugt er, þá tel-
ur fjármálaráðherra í skýrslu
sinni að 14% bókaskatturinn
hafi haft óveruleg áhrif á útgáfu
bóka, blaða og tímarita. Þessu er
Félag íslenskra bókaútgefenda
ósammála, jafnframt því sem
Hagfræðistofnun HÍ telur að
bókaskatturinn hafi haft mjög
slæm áhrif á íslenska bókaút-
gáfu og rýrt afkomu útgáfufyrir-
tækja. Í því sambandi er m.a.
bent á að tvö stór útgáfufyrir-
tæki, Örn og Örlygur hf. og Al-
menna bókafélagið, hafa hætt
starfsemi með skömmu milli-
bili, til viðbótar við fækkun
prentsmiðja og afleiðingar sam-
dráttar á atvinnustigið í grein-
inni. Stofnunin bendir einnig á
að velta 11 stærstu fyrirtækj-
anna í bókaútgáfu dróst saman
um 277 miljónir króna, eða um
17%, á tímabilinu 1993-1994. Á
sama tímabili varð tæplega 13%
samdráttur í útgáfu bókatitla
hjá stærstu fyrirtækjunum, sem
eru með um 80% af bóka- og
tímaritamarkaðnum. -grh
1990- 1991 séu betri og þá eink-
um sá síðarnefndi á suðaustur-
miðunum, eins og reyndar ár-
gangar 1984 og 1985 höfðu
reyndar verið áður. Af þeim
sökum eru nokkrar vísbending-
ar fyrir hendi um batnandi afla-
brögð frá og með 1997.
Ástæða þess að vertíðin í
fyrra var sú lakasta frá upphafi
— aðeins 1.026 tonn, þótt út-
gefinn kvóti hefði verið 2200
tonn — var m.a. sú að þá fór
saman verkfall sjómanna á
besta veiðitímanum, léleg ný-
liðun og umhverfisskilyrði
voru undir meðallagi, þ.e. lítill
botnhiti. En eins og kunnugt
er, þá býr humarinn í holum á
leirbotni og er þá óveiðanlegur.
Við hærra hitastig leitar humar-
inn í auknum mæli úr holun-
um í ætisleit og „kjörbirtu" við
botn.
Hafrannsóknastofnun veit
hinsvegar ekki hvaða áhrif auk-
in sókn með dragnót hefur haft
á humarstofninn, en dragnót-
arsókn á humarmiðum nær
þrefaldaðist að meðaltali frá
1991- 1995. Á sama tíma höfðu
veiðar með fiskitrolli á humar-
slóð minnkað, en stóraukist
með rækjutrolli á Eldeyjar-
svæðinu 1994-1995.
-grh
Sagtvar...
Hvab á a& gera?
„Og hvab á mabur eiginlega a6
gera? Situr mabur uppi meb ab þab
sé Ólafur Ragnar sem standi best fyr-
ir lífsvibhorf manns? Maburinn sem
taldi EES vera landráb en stakk upp á
því ab vib gengjum í Asíu?"
Skrifar Gubmundur Andri Thorsson í
Alþýbublabib.
Stendur einn
„Ég hef bæbi misst fjölskylduna
vegna þessa máls og komib mér í
verulegar skuldbindingar sem enginn
tekur þátt í. Ég stend einn og þarf ab
göslast þetta i opinberu máli."
Segir Sævar Ciesielski langþreyttur í Al-
þýbublabinu.
Slæmir Vottar
„Hingab eru allir velkomnir, öllum
trúfélögum er bobib ab koma hing-
ab, nema Vottum jehóva... Þeir
ganga í hús og níba nibur kristna
kirkju og presta hennar, sem þeir
telja verkfæri hins illa. Ókkur er því
varla láandi þótt vib förum ekki ab
taka þá inn i helgidóminn okkar."
Séra Birgir Snæbjörnsson, sóknarprest-
ur á Akureyri, sem hvorki leyfir Ástþóri
Magnússyni forsetaframbjóbanda ab
halda kosningavöku í Akureyrarkirkju
né Vottum jehóva ab stíga þar inn.
Tíminn.
Hyer er sáttur?
„Ég veit ab rábherrann lét gera skob-
anakönnun fyrir sig varbandi þá
skerbingu á starfsemi verkalýbsfélaga
sem fyrir Alþingi liqgur. En mér er
spurn: Hvaba launþegi eba bóndi,
sem spurbur yrbi í dag um þab hvort
hann væri ánæþbur meb kjör sín,
myndi svara þvi játandi? Ég er
hræddur um ab þeiryrbu táir."
Skrifar Eyjólfur R. Eyjólfsson í Morgun-
blabib og á þar vib félagsmálaráöherra.
Enn von?
„Karl og Díana kysstust í heimavistar-
skólanum"
Fyrlrsögn í DV í gær. Hjörtu konung-
hollra Breta slógu hrabar eftir ab Díana
smellti léttum kossi á kinn Karls Breta-
prins.
Partý á vellinum
„Mætum til ab skemmta okkur"
Úff. Fyrirsögn Moggans, höfb eftir fyr-
irliba íslenska landslibsins í knatt-
spyrnu, Gubna Bergssyni, um landsleik-
inn gegn Makedóníu. Lítur Gubni á
leikinn í kvöld sem gott partý?
Coodyear styrkir forseta íslands
„Eins ocj staba mála er hér á landi er
ekkert ohugsandi ab forsetafram-
bjóbendur framtíbarinnar verbi í
bobi stórfyrirtækis sem vilji kaupa sér
áhrif. Forseti Islands var í bobi Good-
year Corporation!"
Ritar Birgir Hermannsson í DV.
Gárungar í heita pottinum í sundlaug-
inni í Hveragerbi sögbu ab nú gengi
Skálholtsstabur undir nafninu Flóka-
lundur þar eystra. Hversvegna? Vegna
þess, sögbu þeir, ab séra Flókl Krist-
tnsson úr Langholtskirkju er þar afar
tíbur gestur...
•
Stöb 2 brást hratt vib áskorun um ab
hóa saman forsetaframbjóbendunum
fimm, sem fram kom á fundinum á
Hótel Sögu á föstudag. Frambobsfund-
ur Stöbvarinnar verbur á þribjudags-
kvöld - í opinni útsendingu, ab því er
virbist. í gær voru allir frambjóbendur
búnir ab samþykkja þátttöku í útsend-
ingunni - nema Olafur Ragnar
Grímsson...
•
Tveirforsetaframbjóbendanna voru
samstarfsmenn á Dagblabinu Vísi fyrir
rétt um aldarfjórbungi, og þar var líka
einn kosningastjóra frambjóbendanna.
Þab eru þeir Ástþór Magnússon og
Pétur Hafstein. Ástþór var þar
kornungur Ijósmyndari og þótti fremur
glannalegur stundum, en Pétur var
sumarafleysingamabur í innlendum
fréttum og þótti afar áreibanlegur, al-
vörugefinn og heibarlegur starfsmabur,
segja eldri blabamenn sem unnu meb
þeim. í blabamannahópnum var líka
Þórunn Sigurbardóttir, rithöfundur
og kosningastjóri Cubrúnar Péturs-
dóttur...