Tíminn - 01.06.1996, Blaðsíða 11

Laugardagur 1. júní 1996
11
Fjörvit er nafn á sýningu sem opnar í Nýlistasafninu í dag.
Þar veröa verk fjögurra listamanna, þeirra Dan Wolgers,
Carsten Höller, Christine Hohenbiichler og Irene Ho-
henbuchler. í sýningarskrá sem fylgir sýningunni eru viötöl
viö listamennina, sem birt eru í hinum ýmsu tímaritum og
dagblööum þannig aö dagblööin og tímaritin eru í heilu
lagi hluti afskránni. Siguröur Cuömundsson myndlistar-
maöur hefur tekiö viötölin. Hér á eftir birtist viötal Siguröar
viö austurrísku listakonuna Irene Hohenbuchler. Hún og
systir hennar Christine vinna sýningar saman og eru verk
þeirra þess eölis, aö erfitt er aö skilgreina hvar sköpun þeirra
sleppir og sköpun annarra aöila tekur viö. Irene er menntuö
í listaskólum í Vínarborg og í Maastricht í Hollandi.
Systurnar Irene og Christine Hohenbuchler í sýningarsalnum á Nýlistasafninu.
„Tilgangur minn ... í lífinu?
Ég hef erfðafræbilegan til-
gang sem leibir mig ómeb-
vitab í átt til... (örlaga,
ógæfu, uppfyllingar...?) Ég
get valib lífi mínu tilgang út
frá þessum forsendum og
þeirri reynslu sem ég öblast
gegnum árin... Kannski get
ég abeins rætt tilgang lífs
míns þegar yfir lýkur. Hugs-
anlega veit ég þá til hvers ég
fæddist." Irene Hohenbtichler
SG: Komdu sæl Irene og vel-
komin til landsins, hvernig
gengur þetta hjá þér?
IH: Þetta gengur ágætlega,
vib tókum bílaleigubíl og við
emm búin að fara á Snæfells-
nes og skoba landið og fengum
mjög gott veður.
SG: Hvað ætlarðu að vera
með á sýningunni?
IH: Það er verk sem er í mót-
un. Eins og þú veist þá vinn ég
alltaf með systur minni og um
leið og hún kemur þá komum
við til með að stilla okkur sam-
an um það sem við gerum.
Verk okkar taka alltaf mið af
einhverju öðru, eins og t.d.
rýminu sem við erum að vinna
í. Stundum örvar rýmið okkur.
SG: Meinarðu að rýmið örvi
þig vegna arkitektúrsins í safn-
inu eða hefur saga þess áhrif
eða staðsetningin, landið eða
þjóðin?
IH: Jaaá, áður en ég kom
hingað hafði ég hugsað mér að
gera eitthvað í samræmi við ís-
lenskt landslag, en þegar ég
var komin inn í landslagið
fannst mér það svo yfirþyrm-
andi að ég ákvað að láta lands-
lagið vera landslag og listina
list. En list mín tekur gjarnan
mið af árstíðum, sérstaklega
hvað viðvíkur litum, náttúran
á stóran þátt í mér, enda bý ég
í hálfgerðri sveit fyrir utan
Vínarborg.
SG: Samkvæmt þessu má líta
á þig sem einhverskonar im-
pressionista. Þú talar um
landslag, veðurfar og fólk sem
aðal stímulans í verkum þín-
um.
IH: Já, ég er áreiðanlega ein-
hverskonar impressionisti.
SG: Þú ert að teikna á vegg-
ina hér í safninu, geturðu sagt
eitthvað um það?
IH: Ég er leika mér með
parta af stöfum í stafrófinu,
kannski einskonar rannsókn
— þið emð ekki með bókstaf-
inn c eða q og w?
SG: íslenskan notar hvorki
w, c né q.
IH: En þið eruð með þetta
skrítna p (Þ). Ég er að skoða
hlutföllin í stafanotkuninni í
tungumálinu, íslenskan notar
mikið af ennum og a-um. Ég er
með svona dálka á veggnum
og set inn í þá útklippta stafi,
og svo er ég með 200 tréstafi
sem em einskonar leikföng, þú
getur búið til þitt eigið orð á
gólfinu. Allir geta búið til orð
eða skrifað sögu og svo breytist
orðið eða sagan þegar einhver
annar kemur, en það em engir
íslenskir stafir í tréstafasafni
mínu, svo sýningargestir verða
að nota t.d. p í stað skrítna pés-
ins og d í stað eðsins. Utlit
texta er mjög mismunandi eft-
ir tungumálum, t.d. er íslensk-
ur texti rúnnaður og ekki ólík-
ur þýfðu landslagi, en þýskan
er oddhvöss og köntuð og
kannski hættuleg fyrir börn.
SG: Þið systurnar emð þekkt-
ar fyrir það í listheiminum að
blanda öðmm utanaðkom-
andi, sem em ekki listamenn,
inn í sköpun verkanna sem þið
gerið. Þeir em hluthafar í sköp-
uninni.
IH: Okkar hlutur í verkunum
er helmingurinn. Við vomm í
Dublin í heilan mánuð að gera
verk með mongólítum. Við
vomm með röð af vefstólum
meðfram veggjunum í safninu
og mongólítafólkið vann síðan
á vefstólana og við stjórnuð-
um, en þau lögðu til sína eigin
sköpunargleði í verkin. Sýn-
ingarstjórinn sagði að við vær-
um eins og hljómsveitarstjórar
og þau hljóðfæraleikarar. Þau
vom að vinna á meðan sýn-
ingin var opin, þau blönduðu
geði við gestina og vom stolt af
því sem þau vom að gera. Við
kynntumst þeim öllum mjög
vel, þeim fannst svo gaman,
vom svo jákvæð. Mér finnst
líka gaman að fylgjast með
þeim vinna. Það skiptir mig
máli að vinna með fólki og
kynnast því, það er örvandi.
Það er auðveldara að vinna
með þroskaheftum en öðmm,
einu sinni settum við upp verk
í samvinnu við fanga í Hol-
landi og þeir vom fyrst mjög
tortryggnir, tóku okkur ekki al-
varlega, dmkku bara kaffi. Síð-
an fóm þeir að gera myndir,
mest eyjar og hesta til að byrja
með, svo meira og meira
frjálst. Þeim fannst ekki óþægi-
legt að verða svona opinberir,
virtust jafnvel sækjast eftir því.
En margir gagnrýnendur hafa
misskilið þetta, telja jafnvel að
við séum að misnota þroska-
heft fólk, sem er algjör mis-
skilningur. Eitt foreldri benti á
það að almenningur gæti upp-
lifað að hann væri að skoða
fólkið, því venjulega er þetta
fólk falið fyrir umhverfinu, en
þab er upplifun gestsins, ekki
þess þroskahefta.
SG: Er eitthvab annað,
finnst þér, á bak vib þetta hjá
ykkur? Þurfið þið þessa sam-
vinnu í ykkar listsköpun, er
hún kjarninn í ykkar verkum?
IH: Já, verkin eru oft félags-
legs eðlis. Við höfum heillast
af þessari aðferð, einfaldleika
hennar, einhverskonar frelsi.
Svo finnst mér gaman að fylgj-
ast með því hvernig þetta fólk
vinnur, oft kerfisbundib, mikl-
ar endurtekningar en með
ýmsum tilbrigðum.
Við gemm líka verk án íhlut-
unar annarra, en verk okkar
systranna er alltaf sama verkið;
eitt verk semsagt.
Listheimurinn er orðinn svo
afmarkabur, þar er ekki pláss
fyrir minnihlutahópa eins og
fatlaða, ég man ekki eftir nein-
um frægum listamanni sem er
feitur, að minnsta kosti ekki
konu, eba rangeygður! Á sama
tíma eru andlegir sjúkdómar
frekar viðurkenndir í listinni,
geðklofi til dæmis er allt að því
vinsæll.
SG: Þetta er stórskrýtið.
IH: Með verkum okkar vilj-
um við systurnar vera brú fyrir
utanlistaheimsfólk og ekki
bara hengja upp verk þessa
fólks heldur blandast þeim og
vinna þau með þeim.
Að undanförnu hef ég verið
ab mála og gera það sem kalla
má mín eigin verk, þótt hug-
takið „eigin verk" sé rangnefni
í mínu tilfelli.
En þegar við gerum verk
með öðrum er okkar framlag
viðbrögð við því sem hinir
gera. Við virkjum hina, stund-
um er það erfitt.
SG: Hefurðu verið að sýna
mikið að undanförnu?
IH: Við vorum að opna sýn-
ingu í Louisiana í Danmörku
og aðra í Kunstverein í Ham-
borg, sem opnaði 23. maí.
SG: Hvað eruð þið að sýna
þar?
IH: Christina er að sýna
teikningar, ég er með tréstaf-
ina.
SG: Hvað er svo framundan
hjá ykkur?
IH: Alltaf einhver bob, mikið
að gera.
SG: Ertu ánægð með þessa
miklu velgengni?
IH: Ég er mjög hissa hvað
hefur gengið vel, átti ekki von
á því. Mikil ferðalög og þreyt-
andi, en um leið mjög örvandi.
SG: Áður bjugguö þið sam-
an, systurnar?
IH: Já, en núna hittumst við
oft, þó ekki of oft, gott að hafa
smá fjarlægð, svo við fömm
ekki að stjórna hvor annarri!
Christine er einni setningu
eldri — „ahh, þarna kemur
annað" sagði Ijósmóðirin, og
svo kom ég, í október 1964.
Móbir okkar hafði ekki hug-
mynd um að hún gengi með
tvíbura.
SG: Hefur þú eitthvaö getað
kynnt þér íslenska myndlist?
IH: Nei, en ég sá mynd í
sjónvarpinu í Austurríki um
Roman Singer sem tekin var á
íslandi? Hann notar mikið
sprengingar og tók myndir af
hvemm að gjósa, en þetta
kemur að sjálfsögðu íslenskri
myndlist ekkert við.
SG: Nú emb þið systurnar 31
árs og menn eins og ég líta ekki
á ykkur sem gamalmenni, en
listheimurinn skiptir ört um
kynslóðir. Getur þú talað um
eitthvað sem frá þínum bæjar-
dymm er kallað yngri kynslóð-
in — semsagt þú sem eldri
kynslób?
IH: Já, það er til miklu yngri
kynslóð í myndlistinni en við
systurnar. Þetta em ungir lista-
menn sem nota tæknina, tölvur
og þab allt — dálítið innihalds-
laus æskudýrkun, sem fer
stundum í taugarnar á mér. En
sumt er jákvætt, krafturinn ...
L i

h á t í &.
í R e v k i a v í k