Réttur - 01.05.1953, Blaðsíða 43

RÉTTUR
m
Þetta er furðu ólík aðstaða eða fyrir 20—30 árum, þegar Kveld-
úlfur og Alliance áttu 7 togara hvort og þar með næstum helming
alls togaraflotans og hann var allur í Reykjavík og Hafnarfirði.
Hvaða áhrif hlýtur þessi breytta aðstaða að hafa á viðhorf verka-
lýðsins á þessum stöðum?
Hún hlýtur að hafa þau áhrif, að jafnhliða því sem verkalýð-
urinn, jafnt á sjó og landi, berst fyrir því að tryggja sér góð
launakjör og aðra aðstöðu við þessar togaraútgerðir, þá hlýtur
hann að berjast fyrir því að hindra, að þessi togaraútgerð lendi í
höndum einstakra auðmanna og fyrir því, að gróði annarra aðila
auðvaldsins á togaraútgerðinni minnki. Barátta verkalýðsins verð-
ur þannig tvíþætt: annarsvegar launabaráttan, hinsvegar baráttan
fyrir viðgangi og afkomu togaraútgerðarinnar gagnvart því auð-
valdi, sem nú arðrænir fólkið og þá ekki síst togaraútgerð þá, sem
alþýðan víða um land byggir lífsafkomu sína á.
Afstaða auðvaldsins til atvinnuveganna á íslandi hefur sem sé
stórum breytzt frá því á fyrstu áratugum aldarinnar. Þá voru
þessir útgerðarmenn, sem voru að brjótast í að eignast skip, kall-
aðir auðvald og voru það eina, sem því nafni gat nefnzt á landinu.
Og hagsmunir þeirra voru órjúfanlega tengdir velgengni hinna ís-
lenzku atvinnuvega, þótt þeir ættu hinsvegar sjálfir í höggi við
verkalýðinn og byggðu gróða sinn á kúgun hans.
Nú er hinsvegar svo komið, að það auðvald, sem sölsar til sín
gróðann af vinnu verkalýðsins, er ekki fyrst og fremst eigendur
atvinnutækjanna, eins og ella er tíðast í auðvaldsskipulagi, heldur
er voldugasta auðvaldið nú hringur manna, sem heldur sjálfu at-
vinnulífinu í klóm sínum og sýgur út úr því gróðann með háu
verði á olíu og öðrum vörum til atvinnurekstursins, með háum
vöxtum og öðrum álögum á atvinnulífið. Og þessi innsti hringur
Reykjavíkurauðvaldsins ræður jafnt arðráni olíuhringanna, gróða
Landsbankans, einokuninni á útflutningnum sem allri pólitík
ríkisstjórnarinnar, sem beinist gegn atvinnulífinu og alþýðunni, en
að því að auka völd og gróða þessa „dollarahrings" í Reykjavík,
sem tvinnar saman arðrán þessara spilltu valdhafa og erlenda
einokunarauðmagnsins.
Það kveður alltaf við sami sónninn nú, um að togararnir „beri
sig ekki“, yfirleitt að sjávarútvegurinn beri sig ekki. Og þetta er
notað sem röksemd af hálfu dollarahringsins í Reykjavík og erind-
reka hans gegn launum sjómanna, gegn eign bæjarfélaga á tog-
urum og gegn sjávarútveginum sjálfum.
Við skulum kryfja þetta mál til mergjar.
Tapið á bæjarútgerð Reykjavíkur 1951 var 891 þús. kr„ miðað við