Réttur - 01.01.1969, Side 15

spítalans voru skyndilega krafðar um kr.
4717,00 upp í sængurlegukostnað, en fram
að þeim tíma hafði fæðingarstyrkur almanna-
trygginganna nægt fyrir þeim kostnaði.
FÆÐINGARSTYRKUR
Þarna dró í sundur með tryggingarupp-
hæð og tilkostnaði svo að um munaði, og
yfirvöld höfðu svo sannarlega hugsað sér, að
foreldrar nýrra þjóðfélagsþegna skyldu bera
þennan kostnaðarauka að mestu leyti. En
þá gerðist það, að konur í Reykjavík rísa
upp til andmæla með Kvenréttindafélag Is-
lands í broddi fylkingar með þeim árangri,
að fæðingarstyrkurinn var hækkaður nægj-
anlega til þess að hrökkva fyrir 7 daga sæng-
urlegu- Aður hafði hann nægt fyrir 9 daga
legu, en nú var jafnframt sú breyting gerð,
að sjúkrasamlög skyldu greiða dvöl umfram
7 daga á fæðingarstofnun í stað þess, að áður
var miðað við dvöl umfram 9 daga.
Þetta dæmi sýnir það tvennt, að nauðsyn-
legt er að verja raungildi trygginganna, og
að það er hægt að gera það með fullum
árangri.
Hækkun fæðingarstyrksins sjálfs nam
33%, en hefði hann átt að hrökkva fyrir
sömu þjónustu og áður, hefði hann þurft að
hækka upp í kr. 12.000,00 eða um 61%.
Tæpast er hægt að gera ráð fyrir, að hækkun
daggjalda sjúkrahúsanna hafi farið verulega
fram úr almennri dýrtíðaraukningu í landinu
og hefðu því aðrar tryggingabætur átt að
hækka sambærilega til þess að halda nota-
gildi sínu, en hækkun á lífeyrisgreiðslum al-
mennt nam aðeins 17% og hækkun fjöl-
skyldubóta var ennþá minni eða 10%.
Hér er háskaleg þróun á ferðinni og á
næstunni verður augljóslega að leggja höfuð-
áherzluna á það, að gera tryggingakerfið
fært um að mætá vaxandi dýrtíð. En þrátt
fyrir það má engan veginn gleymast, að
ýmislegt er það, sem enn má laga í löggjöf-
inni sjálfri og ýmsu þarf við hana að auka.
MÆÐRALAUN
Tryggingalögin gera t.d. ráð fyrir því, að
öllum einstæðum mæðrum séu greidd mæðra-
láun. Hafi kona 3 börn á framfæri eru
mæðralaun sem næst ellilífeyri, séu börnin 2
lækkar upphæðin um helming, en hafi hún
aðeins eitt barn á framfæri nema mæðralaun-
in aðeins kr. 3776,00 á ári. Þessar föstu upp-
hæðir eru öllum ætlaðar og engin lagaheim-
ild er til hækkunar. En einstæðar mæður eru
mjög sundurleitur hópur. Þar er bæði um
vel stæðar konur að ræða og athvarfslausar
stúlkur, sem þyrftu á margvíslegri aðstoð að
halda. Og einmitt þær síðast töldu eru flestar
í hópi þeirra, sem hafa eitt barn á framfæri,
og verða því að láta sér nægja kr. 3776,00 á
ári. Akvæði um sérstaka mæðrahjálp er eitt
af því, sem skortir í tryggingakerfi okkar. Sú
takmarkaða séraðstoð, sem fátækar einstæðar
mæður fá (umfram hugsanlegt framfæri af
sveitarfélagi) byggist á góðgerðastarfsemi.
Mæðrastyrksnefndir safna fé og úthluta gjöf-
um. Þarna er um vinnubrögð að ræða, sem
ekki eru í samræmi við nútímaskilning á
nauðsyn og gildi félagslegrar aðstoðar. Við
mættum í þessu máli gjarnan líta til hinnar
gömlu sambandsþjóðar okkar Dana. Þeir
hafa fyrir löngu flutt mæðrahjálpina af góð-
gerðastiginu yfir á stig félagslegrar trygging-
ar. Danska mæðrahjálpin, sem er ríkisstofn-
un aðstoðar einstæðar mæður þar í landi á
margvíslegan hátt. Hún rekur t.d. mæðra-
heimili fyrir mæður með ung börn, styður
mæður til náms eða hjálpar þeim við starfs-
val og stuðlar á allan hátt að því, að þær
geti búið sér og börnum sínum viðunanleg
lífskjör.
15