Réttur - 01.01.1969, Blaðsíða 41

HELGI GUÐMUNDSSON:
ÆSKAN
OG
ATVINNULEYSIÐ
Þegar íslendingur hefur ndð sjö ára aldri
eru fyrstu umtalsverðu skyldurnar á hann
lagðar af þjóðfélaginu, þá um leið á hver
þegn heimtingu á því að ríkisváldið uppfylli
sinn hluta þessarar skyldu, þ. e. að sjá skólum
landsins fyrir nægum starfskröftum og hús-
næði.
Ríkt er eftir því gengið að börn og ung-
lingar gangist undir skólaskylduna a.m.k. á
flestum þéttbýlisstöðum, jafnvel þó að vitað
sé að þjóðfélagið rís ekki undir sínum hluta.
Sízt af öllu ber að amast við skólaskyldunni
enda er sú þekking sem af henni leiðir for-
senda þess sem menn síðar kunna að aðhaf-
ast á sviði menntunar, og auk þess undistaða
að því að menn geti notið nokkurrar ham-
ingju af því einu að vera læsir og skrifandi.
Skyldunáminu lýkur um það bil sem ung-
lingarnir verða sjálfráðir flestra gerða sinna,
og er þá að jafnaði talið að fengizt hafi sú
undirstöðuþekking sem nægir mönnum til að
ákveða sér ævistarf og verða að öðru leyti
„góðir og nýtir borgarar". Á þessu tímabili
gerast venjulega atburðir sem verða með ein-
um eða öðrum hætti örlagavaldar í lífi hvers
einstaklings og er því augljóst að á hverju ári
eru hundruð ungmenna á þeim tímamótum
að þurfa að svara spurningunni: „Hvað á ég
að gera að mínu ævistarfi. Á ég að fara á
eyrina eða sjóinn eða annað þess háttar. Eða
á ég að fara í iðnnám og síðast en ekki sízt,
á ég að leggja fyrir mig langskólanám?"
Það er að vonum að mörgum veitist erfitt
að svara þessum spurningum og alveg sér-
staklega þegar þess er gætt hvernig þjóðfé-
lagið hefur staðið að undirbúningi ákvörð-
unarinnar. Um það getur varla verið blöðum
að fletta að í höfuðdráttum skiptist unglinga-
hópurinn í þær þrjár greinar sem nefndar
voru hér að framan. Freistandi væri að reyna
að skilgreina hvern hópinn fyrir sig. Ræða
skiptinguna í stéttir innan þeirra og finna á-
stæður fyrir henni. Slíks er þó ekki kostur að
sinni. Aðeins skal þó drepið á þróunina sem
orðið hefur á undanförnum árum í stórum
dráttum þó.
Það er ljósara en frá þurfi að greina að
fjöldi þeirra sem farið hefur á almennan
vinnumarkað ófaglærðs fólks að afloknu
skyldunámi fer stöðugt minnkandi og er á-
41