Fréttablaðið - 05.03.2009, Qupperneq 32

5. MARS 2009 FIMMTUDAGUR4 ● fréttablaðið ● veljum íslenskt
Brie-ostar úr íslenskri geita- og sauðamjólk
hafa verið framleiddir undanfarin ár hjá
MS í Búðardal. Mjólkin var drýgð með kúa-
mjólk þar til fyrir um ári þegar farið var að
framleiða ostana úr hreinni geita- og sauða-
mjólk.
„Okkur finnst það meira ekta,“ segir Jó-
hannes H. Hauksson, ostameistari í Búðardal.
„Fram að þessu hefur framboðið af mjólkinni
ekki verið mikið en geitamjólkin kemur nær
eingöngu frá Jóhönnu á Háafelli. Sauðamjólk-
in kemur víðar að, bæði að norðan og vestan.
Við framleiðum því ekki mikið magn í einu en
það hefur ekki verið vandamál að selja vör-
una. Ostarnir þykja mjög góðir.“
Magnið í einu er það lítið að safna
þarf mjólkinni í frost áður en fram-
leiðsla getur hafist. Ostarnir eru síðan
framleiddir eins og hefðbundnir brie-
ostar. Jóhannes segir gæði íslenskra
osta einstök.
„Hráefnið er frábært. Við framleið-
um eingöngu mygluosta hér í Búðar-
dal og erum með tvær tegundir í
sölu í Bandaríkjunum, Höfðingja og
Dímon. Bandaríkjamennirnir smökk-
uðu líka geitabrie-ostinn og spurðu
strax hvað þeir gætu fengið mikið af
honum, við værum ekki í vandræðum
með að selja meira af þessari vöru.“ - rat
Úrvals ostar úr íslenskri
sauða- og geitamjólk
Hjónin Kristján Oddsson og
Dóra Ruf á Neðra-Hálsi í Kjós
framleiða lífræna mjólk.
Hún er síðan notuð í jógúrt,
smjör, skyr og ís frá fyrirtæk-
inu Biobú sem þau Kristján
og Dóra stofnuðu árið 2002.
„Þetta tók langan tíma því í upphafi
var þetta aðeins hugsjón,“ segir
Kristján Oddsson, bóndi á Neðra-
Hálsi í Kjós, sem er einn fárra
bænda á Íslandi sem stundar líf-
rænan kúabúskap. Kristján hefur
unnið við búskap frá unga aldri
enda er hann fæddur og upp alinn
á Neðra-Hálsi og rak búið ásamt
föður sínum frá 1978 en tók alfarið
við búrekstrinum árið 1982.
„Þá var ég búinn að ná í kon-
una mína en við erum mjög sam-
stiga í áhuga okkar á lífrænni rækt-
un,“ segir Kristján og tekur fram
að Dóra kona hans sé frá Sviss þar
sem lífræn ræktun var komin mikið
lengra á veg en hér á landi fyrir
þrjátíu árum. „Þar kynntist maður
þessum sjónarmiðum og sú kunn-
átta bakkaði okkur upp í að reyna
þetta hér,“ segir Kristján. Þau hjón-
in tóku sér langan tíma til að laga
búreksturinn að lífrænu formi. „Við
minnkuðum smám saman tilbú-
inn áburð og vorum lengi að hugsa
okkur í gegnum þetta enda er alltaf
áhætta að breyta til,“ segir Kristj-
án en til dæmis er hætta á að grasið
á túnum hætti að spretta ef snögg-
lega er hætt með tilbúinn áburð.
„Þar sem við tókum þetta yfir
svona langan tíma hefur umbreyt-
ingin verið nokkuð átakalaus og
kostunarlítil,“ segir Kristján en þau
Dóra byrjuðu fyrst að rækta lífræn-
ar gulrætur sem fóru á markað árið
1989. Þegar sett var á alþjóðlegt
vottunarkerfi árið 1994 sóttu þau
um og fengu síðan lífræna vottun á
allan búreksturinn árið 1996.
Um fjörutíu mjólkandi kýr eru á
Neðra-Hálsi sem framleiða 150 þús-
und lítra af mjólk á ári. Árið 1998
hóf Mjólkursamsalan framleiðslu
á lífrænni mjólk frá Neðra-Hálsi
en vildi ekki fara út í fleiri lífræn-
ar afurðir. Úr varð að Kristján og
Dóra ákváðu að stofna fyrirtækið
Biobú árið 2002. „Við gerðum þá
samning við MS um að kaupa þá líf-
rænu mjólk sem ekki var notuð hjá
þeim,“ útskýrir Kristján, sem hætti
í grænmetisrækt um þetta leyti og
einbeitti sér að mjólkurfram-
leiðslu.
Fyrst um sinn var
framleidd jógúrt í
Biobú en síðan hafa
nokkrar vörutegundir bæst
við á borð við gríska jógúrt,
skyr og það nýjasta er líf-
rænt smjör, mysuís og rjóma-
ís sem koma á markað innan
fárra vikna.
Kristján segir reksturinn
ganga ágætlega. „Kreppan sverf-
ur vissulega að en við munum lifa
hana af,“ segir hann glaðlega og
bætir við að lífrænir bændur standi
ágætlega að vígi miðað við aðra þar
sem tilbúinn áburður hefur hækk-
að mikið í verði.
Inntur eftir því hvort þeim hafi
ekki tekist að smita fleiri bænd-
ur af hinum lífræna áhuga segir
Kristján: „Menn eru almennt já-
kvæðir en eitthvað stendur í þeim,
þeir eru ekki tilbúnir að sleppa
áburðinum.“ Hins vegar segir hann
kreppuástandið örugglega verða til
þess að menn skoði þessa hluti af
meiri alvöru. - sg
Hugsjón varð að veruleika
Dóra og Kristján á Neðra-Hálsi í Kjós vitja um kýrnar sínar sem aðeins borða hey en ekki korn eða annan fóðurbæti. RÉTTABLAÐIÐ/GVA
Lífrænt smjör
og ís frá Biobúi
eru væntanleg í
verslanir á næstu
vikum. Annars
framleiðir Bióbú
gríska jógúrt,
skyr og sex
bragðtegundir af
jógúrt.
466 1016
www.ektafiskur.is
frumkvöðlafyrirtæki ársins  - fiskvinnsla frá árinu 
Gæðabakstur ehf.
Álfabakka 12 | 109 Reykjavík | S: 545 7000
Veljum
íslenskt
Gæða
kleinur
Orku-
kubbur
gott í dagsins önn...