Morgunblaðið - 06.06.2006, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚNÍ 2006 11
FRÉTTIR
Opið: Mánudaga – föstudaga kl. 9.00 - 18.00 og laugardaga kl. 12.00 - 16.00
Höfn í Hornafirði
478 1990
Reyðarfirði
474 1453
Akureyri
461 2960
ERÐ500.000KR.V LÆKKUN!
Nissan Patrol Elegance sjálfskiptur
Verð aðeins 4.790.000 kr.
Verð áður 5.290.000 kr.
Aukahlutir á mynd: 35" breyting krómgrind með kösturum og toppbogar.
BORGAÐU MINNA
FYRIR MEIRI LÚXUS
KOMDU OG
REYNSLUAKTU
EINTAK STRAX!
JÓHANN Sigurjónsson, forstjóri Haf-
rannsóknastofnunar, segir að verði
haldið fast við 25% veiðihlutfall þorsks
eins og að var stefnt, sé ekki loku fyrir
það skotið að aflinn gæti minnkað smá-
vægilega á næstu árum.
„Það þarf að fara
vel niður fyrir þetta
til þess að þetta fari
að skila okkur ár-
angri innan fimm
ára. Kjarni málsins
er sá að stjórnvöld
ákveða þetta en ekki
við. Ef stjórnvöld
vilja halda áfram á
því stigi sem við er-
um núna þurfa þau
ekki að gera mikið.
Ef þau hins vegar telja það eftirsókn-
arvert að ná meiri arði út úr þessum
fiskistofni eins og við höfum bent á og
var hér á árum áður þarf að grípa til
aðgerða. Við erum að leggja til að það
verði mótuð uppbyggingarstefna og
hún gangi eins langt og stjórnvöld
treysta sér til,“ segir Jóhann og bendir
á að það hafi ekki verið tillaga stofn-
unarinnar að fara niður í 16% veiðihlut-
fall.
„Með því var einungis verið að benda
á það hvað væri í stöðunni og hvaða af-
leiðingar það hefði.“
Pólitísk spurning –
ekki líffræðileg
„Þorskstofninn er ekki í útrýming-
arhættu hjá okkur sem betur fer. Fyrr
á árum hafa menn hins vegar verið að
veiða töluvert meira magn en verið er
að veiða núna. Það sem við erum að
segja er að ef menn vilja auka líkurnar
á því að afli aukist þarf nýliðun í stofn-
inum að aukast. Það verður vænt-
anlega ekki gert öðruvísi en að stækka
hrygningarstofninn og breyta sam-
setningu hans. Til þess að útskýra
þetta var sagt sem svo að það væru
90% líkur samkvæmt okkar gögnum nú
að hrygningarstofninn myndi nást upp
í um 300 þúsund tonn á næstu fjórum
árum ef veiðihlutfallið yrði lækkað nið-
ur í 16%. […] Ef það er ekki farið svo
skarpt í þetta gerist þetta hægar og
það er pólitísk spurning en ekki líf-
fræðileg.“
Aðspurður segist Jóhann ekki túlka
viðbrögð sjávarútvegsráðherra á ann-
an veg en svo að hann vilji ekki fara svo
skarpt í þetta. „Það hefur komið fram
að ráðherra tekur þessar tillögur alvar-
lega og ætlar sér að fara yfir þetta. Það
er mikilvægt að menn geri sér grein
fyrir því að verði ekkert gert verður
staðan ekki betri eftir fimm ár. Alger-
lega nauðsynlegur þáttur er að endur-
skoða aflaregluna og svo hugsanlega að
grípa til aðgerða til styttri tíma til þess
að ná þessu upp.“
Í skýrslu Hafrannsóknastofnunar er
lagt til að nokkur samdráttur verði í
veiðum á ýsu þrátt fyrir að ýsuveiði
hafi aldrei verið meiri en á síðasta ári.
„Við hefðum getað haft aflamarkið
hærra á ýsu og lagt það til. Það sem við
erum að gera er hins vegar að reyna að
nýta árgangana enn betur og dreifa
þessu yfir fleiri ár.“
Nauðsynlegur þátt-
ur að endurskoða
aflaregluna
Jóhann
Sigurjónsson
„ÞAÐ eru auðvitað vonbrigði að
veiðistofn þorsksins skuli mælast
minni núna en reiknað var með,“
sagði Friðrik J. Arngrímsson,
framkvæmdastjóri Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna,
þegar hann var
inntur eftir við-
brögðum við
skýrslu Haf-
rannsókna-
stofnunar.
„Þetta eru
vonbrigði varð-
andi þorskinn
vegna þess að í
úttekt stofnun-
arinnar í fyrra
var reiknað
með að veiðistofninn yrði 823
þúsund tonn á þessu ári miðað
við gefnar forsendur. Miðað við
óbreytta aflareglu hefði það gefið
yfir 200 þúsund tonna aflamark.
Nú meta þeir þetta hins vegar
þannig að veiðistofninn sé 753
þúsund tonn,“ segir Friðrik og
bendir á að þetta sé ekki ná-
kvæm mæling og ekkert segi að
mælingin í ár sé réttari en mæl-
ingin í fyrra.
Friðrik segir jafnframt ljóst að
stofninn sé of lítill. Þannig sé
hrygningarstofninn of lítill og að
auki sé of lítið af stórum fiski.
Miðað við nýliðun undanfarinna
ára sé ljóst að það mun taka tíma
að byggja stofninn upp.
„Það lítur út fyrir að við verð-
um í þessu fari áfram en það eru
engin ný tíðindi. Skekkjan í þess-
um mælingum er hins vegar slík
að það þarf ekki að koma á óvart
hvort að þetta sé tíu eða tuttugu
þúsund tonnum minna eða
meira.“
Friðrik segir að það skipti
einnig verulegu máli að meðal-
þyngd þorsksins sé í sögulegu
lágmarki samkvæmt skýrslunni.
„Aðgengi hans að fæðu skiptir
verulegu máli og það hefur verið
slakt væntanlega vegna hlýnunar
sjávar en loðnan hefur flutt sig á
aðrar slóðir.“
Stjórnvöld bera ábyrgð
„Við viljum að það verði látið
reyna á veiðihlutföll nálægt 25%
af veiðistofninum en veiðin hefur
verið nær 30% frá því að aflaregl-
an var sett fyrir rúmum tíu árum.
Þar bera stjórnvöld og fyrrver-
andi sjávarútvegsráðherra
ábyrgð að stórum hluta með því
að láta veiði umfram aflamark
viðgangast. Það gerðu menn með
opin augun þrátt fyrir að þeim
hafi ítrekað verið bent á að taka
þyrfti á umframveiði smábáta.
Staðan nú er því ekki síst afleið-
ing af því.“
Færeyingar veiða
umfram heimildir
Friðrik segir að Færeyingar
hafi verið taldir veiða 4 til 5.000
tonn umfram heimildir sam-
kvæmt samningi á árunum 2003
til 2005. Til þessa sé nú í fyrsta
sinn tekið tillit í ráðgjöf Hafrann-
sóknastofnunar en það leiði til
þess að veiðiálag sé metið hærra
en áður var talið.
„Við erum að takmarka veiðar
og byggja upp stofninn á meðan
þeir veiða eins og þeir mögulega
geta. Síðan er það alveg ljóst að
þeir hafa einnig veitt ólöglega í
íslenskri lögsögu. Það er auðvitað
verkefni að reyna að koma bönd-
um á það með aukinni gæslu á
þessu svæði. Eins þarf að fá þá
ofan af því að veiða eins og þeir
mögulega geta úr þessum ís-
lenska þorskstofni á meðan við
erum að byggja hann upp.“
Glórulaust að
innheimta veiðigjald
Friðrik segir að við þær að-
stæður sem nú eru uppi blasi það
við að fella eigi niður veiðigjaldið.
Erfiðir tímar séu að baki þar sem
gengi krónunnar hafi verið mjög
sterkt og við það bætist skerðing
á aflaheimildum fjórða árið í röð.
„Það er alveg glórulaust að
innheimta þetta sértæka gjald af
sjávarútveginum. Að auki eiga
stjórnvöld að hætta að mismuna
útgerðum með öðrum sértækum
aðgerðum eins og línuívilnun.“
Friðrik segir þó jákvæða
punkta að finna í skýrslunni og
bendir í því sambandi á að
ýsustofninn hafi ekki verið svo
stór í rúm fjörutíu ár. Þá sé ufs-
inn í mjög góðu lagi sem og síld-
in.
„Síðan erum við með stofna
sem eru í slæmu ástandi eins og
úthafsrækju og hörpudisk.“
Vilja láta reyna á veiði-
hlutföll nálægt 25%
Friðrik J.
Arngrímsson