Morgunblaðið - 22.07.2006, Qupperneq 26

26 LAUGARDAGUR 22. JÚLÍ 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
UNDANFARNAR vikur hefur
starfshópur á vegum Reykjavík-
urborgar skipulagt umhverfis- og
hreinsunarátak í
borginni. Nú þegar
hefur aukinn kraftur
verið settur í hreins-
un allrar borgarinnar
og vonandi hafa borg-
arbúar tekið eftir því.
Í dag hefst hinsvegar
annar hluti átaksins:
Fegrun einstakra
hverfa.
Við höfum ákveðið
að hefja starfið í
Breiðholti og munu
önnur hverfi borg-
arinnar fylgja í kjöl-
farið. Starfsmenn
Reykjavíkurborgar hafa nú kort-
lagt þá staði í Breiðholtinu sem
má endurnýja og fegra. Þeir hafa
tekið yfir 1.000 ljósmyndir, skráð
niður upplýsingar og flutt efni á
staðinn til að hægt sé að gera
daginn í dag eftirminnilegan.
Nýlega hélt Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson borgarstjóri samráðs-
fund með breiðhyltingum þar sem
fram kom mikil ánægja með fram-
takið. Við sem þar vorum fyrir
hönd borgarinnar gengum af fundi
með um það bil 300 skráðar at-
hugasemdir. Þá hefur Heilbrigð-
iseftirlit Reykjavíkur sent fyr-
irtækjum og stofnunum í
Breiðholti bréf og hvatt þau til að
taka til á lóðum sínum og snyrta
húsin.
Ásýnd borgarinnar er mjög
mikilvæg, bæði fyrir borgarbúa
sjálfa sem vilja vera stoltir af
hverfum sínum og eins fyrir alla
þá erlendu gesti sem flytja orð-
spor Reykjavíkur um víða veröld.
Sóðaskapur er ekki góður vitn-
isburður en það telst alltaf til
tekna fyrir borg að vera talin
snyrtileg og fögur. Einmitt í dag
gefst breiðhyltingum tækifæri til
að ríða á vaðið með því að fegra
umhverfi sitt og vera öðrum
hverfum til eftirbreytni.
Við hjá borginni
ætlum að leggja okk-
ar af mörkum og von-
umst til að borg-
arbúar taki virkan
þátt og hugi betur að
umhverfi sínu. Í dag
ætlum við að snyrta
hverfin þrjú í Breið-
holti, tína rusl,
hreinsa veggjakrot,
tyrfa, hnýta net í fót-
boltamörk, kantskera,
sópa og bæta girð-
ingar, svo eitthvað sé
nefnt.
Borgarstarfsmenn
hafa undirbúið fjölmörg verkefni
og einstaklingar og hópar geta frá
kl. 11 komið á þrjá staði í Breið-
holti: við Breiðholtsskóla, við
Breiðholtslaug við Austurberg og
við Hólmasel í Seljahverfi. Þar fá
sjálfboðaliðar afhent sérmerkt
vesti, hanska og verkfæri. Verk-
efnin bíða svo um allt hverfið. Allt
er vel skipulagt og dagurinn ætti
að geta orðið skemmtilegur. Það
verður gaman að geta séð árang-
urinn af vinnunni strax. Þegar
vinnunni lýkur hittast svo allir og
gleðjast yfir góðu dagsverki, því
milli kl. 16 og 17 verður grillveisla
á þessum þremur bækistöðvum og
létt skemmtiatriði. Einnig býður
Reykjavíkurborg breiðhyltingum
ókeypis í sund í Breiðholtslaugina
frá 16 til 20.
Auðvitað er ekki hægt að gera
allt á einum degi, starfsmenn
borgarinnar munu halda áfram að
fegra Breiðholtið og vinna eftir
þeim ábendingum sem hafa borist.
Til að þetta heppnist allt, þarf
gott samstarf milli starfsmanna,
íbúa og eigenda fyrirtækja. Von-
andi getur Breiðholtið orðið öðr-
um hverfum til fyrirmyndar og
gefið tóninn fyrir það sem koma
skal í borginni allri.
Það hefur verið sérlega ánægju-
legt að koma þessu verkefni á fót
því allir sem einn eru áhugasamir
um það og vilja leggja sig fram
um að láta það heppnast. Borg-
arfulltrúar munu taka þátt í þessu
verkefni í dag og við hlökkum til
að vinna með ykkur.
Upplýsingar um átakið er hægt
að nálgast á heimasíðu Umhverf-
issviðs Reykjavíkurborgar:
www.umhverfissvid.is
Tökum upp hanskann
fyrir Breiðholt
Gísli Marteinn Baldursson
fjallar um fegrunarátakið
Tökum upp hanskann fyrir
Reykjavík.
’Vonandi getur Breið-holtið orðið öðrum hverf-
um til fyrirmyndar og
gefið tóninn fyrir það
sem koma skal í borginni
allri.‘
Gísli Marteinn
Baldursson
Höfundur er formaður
umhverfisráðs Reykjavíkurborgar.
Í UMRÆÐU um íslenska lífeyr-
iskerfið að und-
anförnu hefur verið
velt upp mörgum
mikilvægum spurn-
ingum um starfsemi
þeirra og með hvaða
hætti þeim er stjórn-
að. Skarphéðinn Berg
Steinarsson fram-
kvæmdastjóri hjá
Baugi group hf. og
stjórnarformaður FL
group hf. kallar eftir
því í grein í Morg-
unblaðinu að sjóð-
félagar fái að velja
með beinum hætti stjórnir lífeyr-
issjóða og að fólk fái aukið val-
frelsi um til hvaða lífeyrissjóðs
það greiðir. Ég vil ítreka það, að
við í VR höfum viðrað það á vett-
vangi heildarsamtaka launafólks
að opna á beint kjör á hluta af
fulltrúum í stjórnir lífeyrissjóða.
Ennfremur vil ég upplýsa að það
var tillaga versl-
unarmanna nú við
kerfisbreytingu frá
jafnri ávinnslu rétt-
inda yfir í aldurs-
tengda ávinnslu að
fólk gæti valið frekar
um hvar það vistaði
sinn lífeyrissparnað
til að koma í veg fyrir
réttindaskerðingu við
þessa kerfisbreytingu.
Það varð ekki nið-
urstaðan en í staðinn
var gert samkomulag
um viðurkenningu á
gagnkvæmum réttindum á milli
sjóða. Því miður eiga ekki allir líf-
eyrissjóðir aðild að því sam-
komulagi og því munu einhverjir
launamenn, sem hafa skipt um líf-
eyrissjóð á miðjum aldri, lenda í
allt að 20% réttindaskerðingu.
Sé það vilji atvinnurekenda að
gefa eftir sína fulltrúa í stjórnum
lífeyrissjóða mun ekki standa á
okkur í því efni. Við erum líka
hlynnt því að fólk geti fært sig á
milli lífeyrissjóða verði það gull-
tryggt að fyrirtækin muni ekki
reyna að hafa áhrif á hvar starfs-
menn visti sín lífeyrisréttindi gegn
viðskiptalegri fyrirgreiðslu fyr-
irtækja frá viðkomandi lífeyr-
issjóði. Væntanlega munum við
áfram styðja einhverja frambjóð-
endur og atvinnurekendur aðra.
Við eigum ekki einungis að líta
til stjórna lífeyrissjóða, að mínu
áliti, heldur til stjórna fyrirtækja
almennt. Nú eiga lífeyrissjóðir um
13% af hlutafé í Kauphöll Íslands
og hugsanlega mun það hlutfall
hækka með vaxandi lífeyrissparn-
aði. Víða í Evrópu eiga launamenn
fast sæti í stjórnum fyrirtækja
sem óháðir stjórnarmenn í nafni
lýðræðis; launþegalýðræðis. Í stað
þess að binda það í lög, eins og
sumstaðar tíðkast, tel ég rétt að
fyrirtæki eigi að sýna góða stjórn-
arhætti í anda reglna Við-
skiptaráðs og bjóða lífeyrissjóðum
að tilnefna óháða menn í stjórnir
sínar sem hefði það megin hlut-
verk að tryggja góða stjórn-
arhætti og líta eftir hagsmunum
allra hluthafa.
Ég skora á minn gamla skóla-
félaga, Skarphéðinn Berg, að beita
sér fyrir auknu lýðræði innan
þeirra fyrirtækja sem hann starf-
ar fyrir og ég skal reyna að gera
það í mínum ranni. En ég vil
benda honum á að það verður allt-
af einhver steypubílstjóri sem
mun flauta á þátttakendur í Gum-
ball-kappakstrinum ef menn virða
ekki umferðarreglurnar.
Aukum lýðræði í atvinnulífi
Gunnar Páll Pálsson vill auka
lýðræði í stjórnum fyrirtækja
og lífeyrissjóða ’Við erum líka hlynnt þvíað fólk geti fært sig á
milli lífeyrissjóða verði
það gulltryggt að fyr-
irtækin muni ekki reyna
að hafa áhrif á hvar
starfsmenn visti sín líf-
eyrisréttindi gegn við-
skiptalegri fyrir-
greiðslu ...‘
Gunnar Páll Pálsson
Höfundur er formaður VR.
SVONEFNDIR Íslandsvinir hafa
verið duglegir að tjá sig í fjölmiðlum
og er málflutningur þeirra oft afar
sérkennilegur fyrir þá sem þekkja
vel til þeirra málefna sem þeir fjalla
um. Íslandsvinirnir hafa einkum
beint spjótum sínum að Kára-
hnjúkavirkjun og
byggingu álvers á
Reyðarfirði en ein-
hverra hluta vegna
hafa framkvæmdir
annars staðar á land-
inu ekki náð að fanga
hug þeirra í sama
mæli.
Gott dæmi um skrif
Íslandsvina er bréf
Helenu Stefánsdóttur
sem birtist í Morg-
unblaðinu 20. júlí sl.
Þetta bréf Helenu ber
öll einkenni hins dæmi-
gerða málflutnings Ís-
landsvina og get ég
ekki látið hjá líða að
gera athugasemdir við
nokkrar staðhæfingar
sem birtast í því.
Helena segir í bréf-
inu að lítið verði eftir
af náttúrufegurð í
Reyðarfirði þegar
Bechtel og Impregilo
hafi lokið sér af þar og
sú litla náttúra sem
eftir verði muni vart
sjást vegna loftmeng-
unar frá álverinu.
Vissulega mun álver
Fjarðaáls og línulagn-
ir að því setja sinn
svip á Reyðarfjörð en
allir sem til þekkja vita að Reyð-
arfjörður er stór og mikill fjörður og
víðast hvar mun hin reyðfirska nátt-
úra fá að njóta sín hér eftir sem hing-
að til.
Ýkjugoðsagnir
Gert er mikið úr því að Impregilo
muni fá svæði á Reyðarfirði til að
geyma þar tímabundið tæki og búnað
frá Kárahnjúkum áður en hann verð-
ur fluttur úr landi. Allir ættu að gera
sér grein fyrir því að sá mikli bún-
aður sem notaður hefur verið við
virkjunarframkvæmdirnar þarf að
fara úr landinu að framkvæmdum
loknum en þeir flutningar munu taka
nokkra mánuði og fara fram um
Reyðarfjarðarhöfn. Hvað varðar full-
yrðinguna um áhrif loftmengunar-
innar er hún ein af þeim ýkjugoð-
sögnum sem andstæðingar álvers
hafa haldið ítrekað fram. Í álveri
Fjarðaáls verður hreinsunarbúnaður
af fullkominni gerð og þeir sem hafa
heimsótt álver erlendis sem staðsett
eru í fjörðum gera sér grein fyrir því
að fullyrðing af þessu tagi er alger-
lega út í bláinn.
Helena heldur því fram í bréfi sínu
að álverinu á Reyðarfirði hafi verið
þröngvað upp á austfirskt samfélag.
Þessi fullyrðing er fjarri öllu sanni.
Staðreyndin er sú að Austfirðingar
höfðu barist fyrir orkufrekum iðnaði í
landshlutanum í tæplega 30 ár þegar
ákvörðun var tekin um byggingu ál-
vers Alcoa. Austfirskt samfélag
þurfti á nýjum atvinnutækifærum að
halda vegna fækkunar starfa í hefð-
bundnum frumvinnslugreinum og
nýting orkunnar í landshlutanum til
atvinnuuppbyggingar var lausn sem
Austfirðingar almennt studdu af heil-
um hug.
Hér skal nefnt að sveitarstjórn-
armenn á Austurlandi studdu bygg-
ingu virkjunar og álvers nánast ein-
um rómi og það sama gerði austfirsk
verkalýðshreyfing og austfirsk ferða-
málasamtök. Bréfritarinn þarf að
kynna sér sögu baráttunnar fyrir
virkjun og orkufrekum iðnaði á Aust-
urlandi áður en hann heldur áfram
skrifum sínum. Það er nánast móðg-
un við Austfirðinga, eftir alla þá bar-
áttu sem þeir hafa háð fyrir virkjun
og orkufrekum iðnaði, að halda því
fram að Kárahnjúkavirkjun og álveri
hafi verið þröngvað upp á þá.
Glæpaverk?
Helena telur að ábyrgðarmenn
Kárahnjúkavirkjunar verði stimpl-
aðir mestu glæpamenn Íslandssög-
unnar vegna þeirra fórna sem virkj-
unin krafðist. Það er álitamál hvaða
verk mannanna eru glæpaverk. Ég
hefði til dæmis álitið það glæp-
samlegt að láta þá nei-
kvæðu byggðaþróun
sem átti sér stað á Aust-
urlandi halda áfram án
aðgerða. Kára-
hnjúkavirkjun og álver-
ið hafa snúið þeirri þró-
un við og breytt allri
hugsun í landshlut-
anum. Austurland var
áður landshluti í vörn og
stöðnun og samdráttur
einkenndi samfélagið en
nú er Austurland lands-
hluti í sókn og uppbygg-
ing og bjartsýni ein-
kennir mannlífið. Að
mínu mati er það ekki
glæpsamlegt að stuðla
að þessari breytingu.
Ég fer þess á leit við
hina svokölluðu Íslands-
vini að þeir horfi einnig
til þessa sjónarmiðs
þegar þeir vega og meta
glæpaverkin.
Helena segir í bréfinu
að atvinnutækifæri séu
óteljandi og bygging
virkjunar og álvers á
Austurlandi sé vitn-
isburður um skamm-
sýni og hugmyndaskort
stjórnvalda á því sviði.
Bréfritarinn ætti að
kynna sér baráttu aust-
firskra sveitarstjórnarmanna fyrir
atvinnuuppbyggingu í landshlut-
anum. Margar hugmyndir hafa vakn-
að en ótrúlega erfitt hefur reynst að
hrinda þeim í framkvæmd. Íbúar
annars staðar á landsbyggðinni
þekkja þessa baráttu einnig mætavel.
Það kom aldrei til greina þegar upp
kom sá möguleiki að nýta austfirska
orku til atvinnusköpunar að hafna
þeim möguleika. Eins og fyrr segir
höfðu Austfirðingar sjálfir lengi bar-
ist fyrir orkufrekum iðnaði og öllum
er ljóst að slík starfsemi kallar á fjöl-
þætta atvinnustarfsemi af öðru tagi.
Það hefur líka sýnt sig að eftir að
virkjunar- og álversframkvæmdir
hófust á Austurlandi hefur þjónustu-
og iðnaðarstarfsemi af öllu tagi tekið
mikinn fjörkipp.
Hávær minnihlutahópur
Helena segir að framkvæmdirnar
á Austurlandi eigi sér stað gegn vilja
flestra. Hvaðan í ósköpunum hefur
bréfritari þetta? Á sínum tíma voru
framkvæmdar skoðanakannanir um
afstöðu fólks til virkjunar og álvers á
Austurlandi og reyndist meirihluti
yfirleitt styðja framkvæmdaáformin.
Mjög mikill meirihluti Austfirðinga
studdi þessi áform og eins og fyrr
segir voru austfirskir sveitarstjórn-
armenn nánast einhuga um málið og
fjölmörg félagasamtök studdu það
eindregið. Mikill meirihluti var fyrir
málinu á Alþingi þannig að full-
komlega löglega hefur að öllu verið
staðið. Það kann að vera erfitt fyrir
bréfritara að horfast í augu við þá
staðreynd, sem flestum er ljós, að
svonefndir Íslandsvinir og stuðnings-
menn þeirra eru einungis hávær
minnihlutahópur.
Ég vil gjarnan bjóða Helenu Stef-
ánsdóttur í heimsókn og eiga við
hana gott spjall. Í því spjalli myndi ég
útskýra afstöðu mína til umræddra
framkvæmda og fara yfir það hvers
vegna framkvæmdirnar eru aust-
firsku samfélagi nauðsynlegar. Við
gætum líka rætt um þær fórnir sem
framkvæmdir mannanna krefjast og
velt því fyrir okkur hvenær slíkar
fórnir eru réttlætanlegar.
Vafasamur málflutn-
ingur Íslandsvina
Smári Geirsson skrifar um
virkjunar- og álversfram-
kvæmdir á Austurlandi
Smári Geirsson
’Það er nánastmóðgun við Aust-
firðinga, eftir alla
þá baráttu sem
þeir hafa háð fyrir
virkjun og orku-
frekum iðnaði, að
halda því fram að
Kárahnjúkavirkj-
un og álveri hafi
verið þröngvað
upp á þá.‘
Höfundur er bæjarfulltrúi
í Fjarðabyggð.
Sagt var: Stúlkan draup höfði.
RÉTT VÆRI: Stúlkan drúpti höfði.
(Ath.: Menn drúpa höfði en drjúpa því ekki.)
Gætum tungunnar
ÞAKRENNUKERFI
á öll hús – allsstaðar
BLIKKÁS –
Smiðjuvegi 74
Sími 515 8700