Morgunblaðið - 24.08.2006, Blaðsíða 12
12 FIMMTUDAGUR 24. ÁGÚST 2006 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
!" #
!$" %
& & !'( )#
F
* '
* "'
(' '( "$
"'$'
$
$ * "" &
+ " "
"
"$$'
$ *
" & , *'
*$ *'
*$ * ('
$ ' " "
-
# '
*$ * . " (
"
#
" * (
& /"
'
$-- # . ' $ 0 '
" * 1 * '
$
$& 2"" "$
" . (*
'%"
-' .
*
(' *&&
)% "" 3'
"
$$
(
4 5&'
)%" ' 6"
)%" ''*" &
& '
" '
7- ('
& 8 DALAI Lama, trúarlegur leiðtogi Tíbeta, ávarpar
búddatrúarmenn á íþróttaleikvangi í Ulan Bator, höf-
uðborg Mongólíu, í gær. Allt að 4.000 manns hlýddu á
ávarp Dalai Lama sem fjallaði um frið og efnishyggju.
Dalai Lama, sem fékk friðarverðlaun Nóbels árið
1989, er í vikulangri ferð um Mongólíu. Stjórnvöld í
Kína mótmæltu heimsókninni, en þau líta á Dalai Lama
sem stjórnmálamann er stefni að sjálfstæði Tíbets þótt
hann segist aðeins vilja að heimaland sitt fái takmörk-
uð sjálfstjórnarréttindi.
Reuters
Dalai Lama boðar Mongólum frið
RISASTÓR höggmynd af Ramses II
faraó verður tekin af fjölförnu torgi í
Kaíró á morgun og flutt í safn nálægt
pýramídunum miklu í Giza.
Markmiðið með flutningnum er að
bjarga styttunni sem hefur orðið fyrir
skemmdum vegna mengunar frá bíl-
um og strætisvögnum, auk titrings
vegna umferðar jarðlesta.
Talið er að höggmyndin sé 3.200
ára gömul. Hún hefur verið á Ram-
sesartorgi í Kaíró frá árinu 1955 þeg-
ar hún var flutt þangað frá hinni
fornu höfuðborg Egypta, Memfis.
Styttan verður geymd ásamt fleiri
fornminjum í nýju safnhúsi nálægt
pýramídunum en ekki er gert ráð fyr-
ir að húsið verði opnað fyrr en eftir
fimm ár.
Talið er að Ramses II hafi ríkt í 66
ár, frá 1279 til 1213 fyrir Krist. Hann
gerði friðarsamning við höfuðand-
stæðinga Egypta, Hittíta, og lét reisa
fleiri hof en nokkur annar faraó.
!"#$%&
'&()
,'
.
//
!" #" 0' *
(-*
. *
12
33425
6746
8'$
'
#
'
*
*
#
+
.
4
"*'
.
//4
+4
#
8'$
4
*
0
#
"
'
#
"
#
'
,
-*
.
--
*
/
$
%#
/'%
!
/
&
%'
/
*
+
0+1
23 ,
4
,-1 5
1671+8
,-7119 ,,
47,
1 :3
,,/7,
9
++3
,,9;,
, 4 ,1
4 11 1
,,
<
4 ,- 3 ,,
=
=1 , ,,
,,
9 *2:
* 96+1
;
<:
23+
,,+>
%&%' 1- 1 3>
3 ,+
+1 ++1 1
,-
216
=11 41
? +, 8
7
1,-
$; - ,
"@
!1% 4
"@
!1<,
6
!1&4
. ( ) " "*+,,
,
Risastór stytta
af Ramses sett á safn
STÓRVELDIN og Sameinuðu
þjóðirnar hafa nú fengið svar
klerkastjórnarinnar í Íran við til-
boði um að fá margvíslegar efna-
hagslegar og tæknilegar ívilnanir
ef Íranar hætti að auðga úran.
Svarið er sagt vera óljóst en mestu
skiptir að þeir virðast hafna mik-
ilvægasta skilyrðinu: að Íran
stöðvi tilraunirnar með auðgað úr-
an.
„Ég tel að þetta sé í raun „nei“
jafnvel þótt Íranar segist hafa
fundið ákveðna jákvæða hluti í til-
boðinu,“ sagði Mark Fitzpatrick,
sérfræðingur á sviði aðgerða gegn
útbreiðslu kjarnorkuvopna, í sam-
tali við AFP-fréttastofuna.
Óttast er að Íranar séu með til-
raunum sínum að reyna að smíða
kjarnorkuvopn sem væri brot á al-
þjóðasamningum sem þeir eiga að-
ild að. Sjálfir segja þeir tilraun-
irnar einvörðungu hafa að
markmiði friðsamlega orkufram-
leiðslu.
Frestur öryggisráðsins
að renna út
Alþjóðakjarnorkumálastofnunin,
IAEA, í Vín hefur fylgst vel með
tilraunum Írana síðustu árin en
krafið þá um ítarlegri upplýsingar.
Þeir hafa að sumu leyti komið til
móts við þær kröfur en nú virðist
sem sú slökunarstefna sé ekki
lengur í gildi; stjórnvöld í Teheran
takmarka í síauknum mæli heim-
ildir fulltrúa IAEA til að skoða til-
raunastöðvarnar.
Um sl. mánaðamót veitti örygg-
isráð SÞ Írönum mánaðarfrest til
að verða við kröfum um að stöðva
auðgun úrans og til að fullvissa
sendimenn IAEA um að engin
vopnasmíði væri í gangi. Banda-
ríkjamenn hafa lengi þrýst á um
að tilraunir Írana verði stöðvaðar
þar sem það myndi ýta mjög undir
óstöðugleika í Miðausturlöndum ef
klerkastjórnin kæmist yfir kjarn-
orkuvopn. Legið hefur ljóst fyrir
að Bandaríkin myndu krefjast
þess að samþykktar yrðu efna-
hagslegar refsiaðgerðir gegn Íran
ef leiðtogar landsins þrjóskuðust
enn við. Aðspurður hefur George
W. Bush Bandaríkjaforseti ekki
viljað hafna því algerlega að gripið
yrði til hernaðar gegn Íran ef öll
önnur ráð þryti til að stöðva til-
raunir þeirra.
Ekki verður gripið til refsiað-
gerða nema samþykkt verði sér-
stök ályktun þess efnis í örygg-
isráðinu. Í ráðinu eru fimm ríki
með sérstakt neitunarvald, auk
Bandaríkjanna eru það Bretland,
Frakkland, Rússland og Kína.
Vesturveldin þrjú myndu ef til vill
standa saman. En hagsmunir
Rússa eru af öðrum toga, þess
vegna hafa þeir reynt að tefja eftir
mætti fyrir því að samþykktar
yrðu refsiaðgerðir. Þeir eru m.a.
að reisa kjarnorkutilraunaver fyrir
Írana og hafa reynt að koma fram
sem sáttasemjarar í deilunni. Og
Kínverjar reyna stöðugt að
tryggja sér olíu sem mikill hag-
vöxtur í landinu gerir æ brýnna
fyrir þá að komast yfir.
Aðeins örfá ríki ráða yfir meiri
olíu en Íran sem hefur því ýmis
spil á hendi. Á hinn bóginn eru ol-
íuhreinsistöðvar Írana svo litlar að
þeir verða að flytja inn nær helm-
ing af öllu bensíni sem þeir nota.
Þeir eru því einnig háðir umheim-
inum í orkumálum.
Vilja „raunverulegar
viðræður“ en …
Íranar sögðust í svari sínu við
tilboðinu um efnahagsívilnanir
vera reiðubúnir til „raunverulegra
viðræðna“ um lausn á deilunni,
eins og aðalsamningamaður þeirra,
Ali Larijani, orðaði það. En æðstu
leiðtogar ríkisins hafa undanfarna
daga tekið skýrt fram að útilokað
væri að stöðva tilraunirnar með
auðgað úran. Frakkar sögðu í gær
að nýjar viðræður gætu einvörð-
ungu hafist þegar Íranar hefðu
hætt tilraununum.
„Eins og við höfum ávallt sagt
og herra Larijani veit vel er skil-
yrðið fyrir því að setjast aftur að
samningaborðinu að hætt verði til-
raunum með auðgað úran,“ sagði
Philippe Douste-Blazy, utanríkis-
ráðherra Frakklands. Athygli vek-
ur að fulltrúar Frakka, Breta og
Bandaríkjanna ræddu í gær við-
brögðin við svari Írana á fundi en
þangað voru ekki boðaðir talsmenn
Kínverja eða Rússa. Líklega segir
það mikla sögu um skortinn á ein-
ingu í öryggisráði SÞ.
Rússar og Kínverjar
vilja ræða við Írana
Talið ólíklegt að eining náist í öryggisráði Sameinuðu þjóð-
anna um harkalegar refsiaðgerðir vegna kjarnorkutilrauna
Eftir Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Ankara. AFP. | Kúrdískur skæruliða-
hópur í Tyrklandi kvaðst í gær bera
ábyrgð á miklum skógareldum í land-
inu að undanförnu. Kom það fram í
yfirlýsingu á Netinu þar sem sagði, að
eldarnir hefðu verið kveiktir til að
mótmæla „fasískri stefnu“ stjórn-
valda í málefnum tyrkneskra Kúrda.
Í yfirlýsingu hópsins, Kúrdísku
frelsisfálkanna, TAK, sagði, að liðs-
menn hans hefðu kveikt skógarelda í
17 héruðum og væru reiðubúnir að
halda því áfram.
Mikið tjón hefur orðið í næstum
100 skógareldum í Tyrklandi að und-
anförnu og er enn barist við elda, sem
ógna vinsælum ferðamannastað í Bo-
drum í suðvesturhluta landsins.
Tyrkneskir embættismenn segja,
að TAK sé hluti af PKK, Kúrdíska
verkamannaflokknum, sem beiti
skæruliðahópnum til árása á borgara-
leg skotmörk. Talsmenn PKK halda
því hins vegar fram, að TAK sé klofn-
ingshópur, sem fari sínu fram án af-
skipta PKK.
Á síðasta áratug var PKK raunar
sakaður um að beita þessari aðferð,
skógareldum, í stríðinu við tyrknesk
stjórnvöld og því veldur yfirlýsing
TAK nú miklum áhyggjum. Skógar-
eldar geta haft veruleg áhrif á ferða-
þjónustu og þar með efnahagslífið.
Skæruliðar ábyrgir
fyrir skógareldum