Morgunblaðið - 19.03.2007, Síða 12

12 MÁNUDAGUR 19. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Hver á fiskinn í sjónum? Áþjóðin fiskinn, eiga út-gerðarmennirnir hanneða á kannski enginn
fiskinn í sjónum? Um þessar mund-
ir eru margir sem keppast við að
svara þessari spurningu. Í lögum
um stjórn fiskveiða segir að auð-
lindir hafsins séu sameign þjóð-
arinnar. Umræðan síðustu daga
hefur snúizt um hvort setja eigi
slíkt ákvæði inn í stjórnarskrána.
Auðlindanefndin sem skilaði af sér
árið 2000 lagði til að slíku ákvæði
yrði bætt inn í stjórnarskrána.
„Náttúruauðlindir og landsréttindi
sem ekki eru háð einkaeignarrétti
eru þjóðareign eftir því sem nánar
er ákveðið í lögum.“ og „Nátt-
úruauðlindir og landsréttindi í þjóð-
areign má ekki selja eða láta var-
anlega af hendi til einstaklinga eða
lögaðila. Þó má veita þeim heimild
til afnota eða hagnýtingar á þessum
auðlindum og réttindum gegn
gjaldi, að því tilskildu að hún sé
tímabundin eða henni megi breyta
með hæfilegum fyrirvara eftir því
sem nánar er ákveðið í lögum. Slík
heimild nýtur verndar sem óbeinn
eignarréttur.“
Einhverjum kann að finnast það
einfeldni, en er ekki staðan einfald-
lega svona í raun? Er ekki staðan
sú, að útgerðarmönnum hefur verið
veittur nýtingarréttur auðlindar,
sem er í eigu þjóðarinnar? Þarf
nokkuð að deila um þetta? Er
nokkuð athugavert við það að setja
þetta ákvæði inn í stjórnarskrána?
Er hugsanlegt að það festi kvóta-
kerfið í sessi? Er það hugsanlegt að
það kippi grundvellinum undan
kvótakerfinu? Hvorttveggja hefur
heyrzt. Bryggjuspjallari telur að
hvorugt gerist. Meðan Alþingi vill
viðhalda núverandi fiskveiðistjórn-
un verður kerfið við lýði, hvort sem
umrætt ákvæði fer í stjórnarskrá
eða ekki. Vilji Alþingi hins vegar
taka upp annað kerfi við stjórnun
fiskveiða, gerir það það einfaldlega,
hvort sem umrætt ákvæði er í
stjórnarskránni eða ekki. Nýting-
arréttur útgerðarmanna á auðlind-
inni er stjórnarskrárvarinn og verð-
ur ekki af þeim tekinn nema með
mjög löngum fyrirvara og hugs-
anlega einhverjum skaðabótum.
Þeir tímar geta auðvitað komið
að stjórnvöld vilji haga þessu öllu
með öðrum hætti. En eins og stað-
an er í dag, og reyndar alltaf, er
nauðsynlegt að sátt náist um sjáv-
arútveginn. Það er slæmt fyrir
hann að vera pólitískt bitbein. Það
rýrir afkomumöguleika hans og
skilar minni tekjum í þjóðarbúið en
ella. Óvissan er óþolandi. Af hverju
geta menn ekki sætzt á það nú að
fiskurinn í sjónum sé sameign þjóð-
arinnar og útgerðin fari með nýt-
ingarréttinn? Til hvers var verið að
þyrla upp þessu moldviðri? Hvaða
hagsmunum þjónaði það? Svari því
hver sem vill.
Hver á fiskinn
í sjónum?
»Nýtingarréttur útgerðarmanna
á auðlindinni er
stjórnarskrárvarinn.
BRYGGJUSPJALLl
Hjörtur Gíslason
hjgi@mbl.is
FISKAFLINN í febrúar 2007 var
233.884 tonn en það er nokkru meira
en á sama tíma í fyrra, sem var
214.278 tonn samkvæmt bráða-
birgðatölum Fiskistofu. Botnfiskafl-
inn í nýliðnum febrúar var 46.654
tonn en var 51.690 tonn í febrúar í
fyrra. Þorskaflinn var 21.508 tonn en
var 23.035 tonn í febrúar 2006. Er
það rúmlega 1.500 tonna samdráttur
í þorskafla.
Ennfremur var samdráttur í
karfa, löngu og ufsa en aukning var
m.a.í ýsu- og keiluafla. Þorskafli úr
Barentshafi í febrúar 2007 var tals-
vert minni en á sama tíma árið áður
eða 1.694 tonn miðað við 2.873 tonn í
febrúar 2006.
Uppsjávaraflinn í febrúar 2007 var
187.206 tonn en var 162.110 tonn á
sama tíma í fyrra. Munurinn skýrist
Meiri fiskafli í febrúar




 



 



 

 


!"#
!"!!
$%&

$" $
!&%"
$



%  ' '%
$ "#
(#"&%
("&
 ("#(
$( "#!
#


 ) 


* *
+ , 



,
 " 


*  ''%
  





aðallega á því að loðnuaflinn í febr-
úar 2007 var rúm 184 þúsund tonn en
var tæplega 160 þúsund tonn á sama
tíma í fyrra. Engin íslensk sumar-
gotssíld veiddist í nýliðnum mánuði
en var 74 tonn í febrúar 2006 og 1.416
tonn á sama tíma í hitteðfyrra.
Rækjuafli af Flæmingjagrunni
var 430 tonn í febrúar 2006 en enginn
í nýliðnum mánuði.



  




 

  
 
 

 
   !"#$%
 &

 &
'&
&  

&( &&  ") )*+#) 
 

    
    &
  % )
,& 
-  (
)
 


 .&&&
&&    &
)*+#)/ &") )* 0) )
-    
1
  

-    & &
 
  2
 

 

 
 3

 3






 & 

 

    &

 
4   &
 
) #)##*0)##
 &
-   
5) )*
+)


)
%  (
   ") *") -   &
4  &
6
7 
) )*") 

.    &
8  &
)/
 


9
:-   +)  ##5


   
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
AFLAVERÐMÆTI íslenskra skipa
nam 76,1 milljarði króna á árinu
2006 samanborið við 67,9 milljarða á
árinu 2005. Aflaverðmæti hefur auk-
ist um 8,2 milljarða eða 12,1% milli
ára. Aflaverðmæti desembermánað-
ar nam 5,6 milljörðum en í desem-
ber í fyrra var verðmæti afla 4,8
milljarðar.
Aflaverðmæti botnfisks var 57,5
milljarðar en var 47,2 milljarðar á
árinu 2005 og er aukningin því
21,8% samkvæmt upplýsingum
Hagstofu Íslands. Verðmæti þorsk-
afla var 27,6 milljarðar og jókst um
10,6%. Aflaverðmæti ýsu nam 11,4
milljörðum, sem er 28,5% aukning,
og ufsaaflinn jókst að verðmæti um
51,8%, var 4,7 milljarðar. Verðmæti
flatfiskafla jókst um 3% milli ára,
nam 5,2 milljörðum.
Samdráttur í uppsjávarfiski
Aflaverðmæti uppsjávarafla dróst
saman um 11,1% milli ára og nam
12,6 milljörðum. Munar þar mestu
um verðmæti loðnu sem minnkaði
um 56,7% eða 2,9 milljarða og verð-
mæti síldar sem dróst saman um
800 milljónir eða 11,2%. Verðmæti
kolmunna jókst og nam 3,6 millj-
örðum samanborið við tæpa 1,5
milljarða í fyrra. Verðmæti rækju
var 287 millj. kr. samanborið við 870
millj. kr. í fyrra, sem er samdráttur
um 67,1%.
Verðmæti afla sem seldur er í
beinni sölu útgerða til vinnslu, var
28,3 milljarðar króna sem er aukn-
ing um 2,7 milljarða eða 10,4%.
Verðmæti afla sem keyptur er á
markaði til vinnslu innanlands jókst
um 31,6%, var 12 milljarðar. Afla-
verðmæti sjófrystingar var 25,9
milljarðar og jókst um 3,7% frá
fyrra ári. Verðmæti afla sem fluttur
er út óunninn nam 7,9 milljörðum
sem er 20,1% aukning.
Mest aflaverðmæti á
höfuðborgarsvæðinu
Mest aflaverðmæti skiluðu sér á
land á höfuðborgarsvæðinu, 15,7
milljarðar króna. Það er aukning
um 3 milljarða frá árinu áður eða
22,8%. Á Suðurnesjum var landað
afla að verðmæti 13,3 milljarðar
króna, sem er aukning um 1,6 millj-
arða eða 13,7%. Austurland kemur
næst með 9,6 milljarða aflaverð-
mæti. Það er nærri 3 milljarða
aukning eða 42,1%. Norðurland
eystra kemur þar á eftir með 9,5
milljarða, sem er ríflega 2 milljarða
króna samdráttur eða 18,5%. Á Suð-
urlandi varð aflaverðmætið 7,3
milljarðar króna, sem er nánast það
sama og árið áður. Á Norðurlandi
vestra var landað afla að verðmæti
5,7 milljarðar króna. Það er aukning
um 0,7 milljarða eða 11,9%. Á Vest-
fjörðum var aflaverðmætið 4,3 millj-
arðar króna, sem er aukning um
tæplega hálfan milljarð. Loks var
aflaverðmætið á Vesturlandi tæpir 3
milljarðar króna, sem er aukning
um hálfan milljarð eða 20,3%.
Mikil hækkun á fiskverði
Skýringin á aukningu aflaverð-
mætis liggur að langmestu leyti í
hækkandi fiskverði. Verð á afurðum
erlendis hækkaði mikið á árinu.
Verð á fiskmörkuðum innan lands
hækkaði í takt við það og leiddi það
síðan til hækkunar á lágmarksverði
á fiski í beinum viðskiptum útgerðar
og fiskvinnslu.
Minni verðmæti uppsjávarfisks
eins og loðnu eru rakin beint til mun
minni afla. Minni verðmæti síldar
stafa hins vegar af því að í fyrra fór
hlutfallslega meira af síldinni í
bræðslu en árið áður. Verð á fiski-
mjöli og lýsi var engu að síður í há-
marki. Það er svo skýringin á aukn-
um verðmætum kolmunna, en
einnig var meira fryst af honum um
borð í fiskiskipunum en árið áður.
Hvað varðar einstök landsvæði
stafar samdráttur í verðmætum á
Norðurlandi eystra af minni lönd-
unum af uppsjávarfiski og miklum
löndunum togara norðanmanna í
Austfjarðahöfnum. Mikil aukning á
Austurlandi stafar þá meðal annars
af þessum löndunum og auknu verð-
mæti fisks sem landað var til
bræðslu.
+
*)-, 



,. )
,

 )/ 
0)

1 .

.






 

 
 



+

 
 
("# /
(&/(
(/
(/
/&
 

$" %(/
(#(/
%/(
!/%
/
 
2

)

$%"#/(
"%/
!$"!%/#
!"$#%/!
#/(



%"$&%/
"#/&
!" !/(
& $/
/#
 


 

 





  








Aflaverðmætið jókst
um 12,1% á síðasta ári
Í HNOTSKURN
»Aflaverðmæti botnfisksvar 57,5 milljarðar en
var 47,2 milljarðar á árinu
2005 og er aukningin því
21,8%
»Aflaverðmæti ýsu nam11,4 milljörðum, sem er
28,5% aukning, og ufsaaflinn
jókst að verðmæti um 51,8%,
var 4,7 milljarðar
»Mest aflaverðmæti skil-uðu sér á land á höf-
uðborgarsvæðinu, 15,7 millj-
arðar króna. Það er aukning
um 3 milljarða frá árinu áð-
ur eða 22,8%
Morgunblaðið/ÞÖK
Veiðar Aflaverðmæti jókst mikið í
fyrra vegna hækkunar fiskverðs.
Verðmæti þorskafla var 27,6 milljarðar og jókst um 10,6%