Morgunblaðið - 09.06.2007, Qupperneq 18

Reuters
Hlutabréf Fjárfestar víða um heim reyna nú að ákveða
hversu mikið mark þeir eigi að taka á viðvörunum um
áframhaldandi lækkanir á mörkuðum.
18 LAUGARDAGUR 9. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
Í HNOTSKURN
»Húsnæðisliðurinn í vísitöluneysluverðs hefur vegið
þyngst í mælingum á verð-
bólgunni á umliðnum miss-
erum.
» Íbúðalánasjóður segirástæður þenslu vegna hús-
næðisliðarins liggja víðar en í
útlánum sjóðsins.
»Erlend lán bankanna eruekki einvörðungu lán til
íbúðakaupa.
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
BREYTING á hámarksláni og láns-
hlutfalli Íbúðalánasjóðs, sem tók
gildi 1. mars síðastliðinn, hefur ekki
valdið mikilli aukningu á verðbólgu.
Þetta segir í tilkynningu frá Íbúða-
lánasjóði.
Tilkynning sjóðsins var send út í
tilefni af umræðum um efnahagsmál
undanfarna daga, þar sem því hefur
verið haldið fram að starfsemi og
ákvarðanir Íbúðalánasjóðs séu í and-
stöðu við stefnu stjórnvalda og séu
„skaðvaldur á íbúðalánamarkaðin-
um“. Er í þessum efnum meðal ann-
ars væntanlega verið að vitna til um-
mæla forsvarsmanna Samtaka
atvinnulífsins fyrr í þessari viku.
Þá segir í tilkynningu Íbúðalána-
sjóðs að ákvörðun stjórnvalda um
breytingu á hámarksláni og láns-
hlutfalli sjóðsins hafi verið stjórn-
valdsaðgerð en ekki framkvæmd af
sjóðnum einhliða. „Öll starfsemi
hans byggir á ákvæðum laga og
reglugerða. Það er því ekki rétt sem
haldið hefur verið fram að Íbúða-
lánasjóður hafi haft ákveðna forystu
í að auka verðbólgu og vinni gegn
stefnu stjórnvalda,“ segir í tilkynn-
ingunni.
Bankarnir lána meira
Fram kemur í tilkynningu Íbúða-
lánasjóðs að lán bankakerfisins til
heimilanna í erlendri mynt hafi auk-
ist um 25,9 milljarða í febrúar og
mars síðastliðnum. Jóhanna Sigurð-
ardóttir félagsmálaráðherra greindi
einnig frá þessu í umræðum um
Íbúðalánasjóð á Alþingi í fyrradag.
Segir Íbúðalánasjóður að á sama
tíma, þ.e. í febrúar og mars, hafi
bankarnir auk þess veitt lán með
veði í íbúðarhúsnæði í íslenskum
krónum að fjárhæð 8 milljarðar
króna, eða samtals nærri 34 millj-
arða. Hins vegar hafi heildarútlán
Íbúðalánasjóðs numið 9,3 milljörð-
um á framangreindu tveggja mán-
aða tímabili. Þá segir að lánveitingar
bankanna til heimilanna í erlendri
mynt hafi numið alls um 94 milljörð-
um króna í lok marsmánaðar.
14,6 milljarðar í stað 25,9
Ef lán bankakerfisins til heimil-
anna í erlendri mynt eru skoðuð ein-
um mánuði lengur en gert er í frétta-
tilkynningu Íbúðalánasjóðs, þ.e. til
loka apríl, er staðan önnur en segir í
tilkynningu sjóðsins. Í ljós kemur
nefnilega að lánin í erlendri mynt
drógust saman um 11,2 milljarða í
aprílmánuði. Á þriggja mánaða tíma-
bili frá febrúar til loka apríl jukust
því lán bankakerfisins til heimilanna
í erlendri mynt um 14,6 milljarða.
Rétt er að hafa í huga, að þegar
verið er að tala um lán bankakerf-
isins til heimilanna í erlendri mynt er
um að ræða öll útlán bankanna í er-
lendri mynd, ekki einvörðungu lán til
íbúðakaupa. Lán til bifreiðakaupa
eru þar til að mynda einnig talin
með. Einnig skiptir máli að gengi
krónunnar hefur áhrif á stöðu þess-
ara lána á hverjum tíma.
Íbúðalánasjóður ekki skað-
valdur á íbúðalánamarkaði
Erlend lán bankanna til heimilanna jukust um 14,6 milljarða frá febrúar til apríl
  
!  "
# $
 
     
 
 
%   &
' 

  

  (

#
%
)
*



+
,

-

ÞETTA HELST ...
● ÓVENJUMIKIL velta var með
skuldabréf í kauphöll OMX á Íslandi
gær. Heildarvelta dagsins var um 30
milljarðar og þar af var velta með
skuldabréf rúmir 18,5 milljarðar.
Velta með hlutabréf á aðallista nam
tæpum 11 milljörðum.
Úrvalsvísitalan hafði hækkað um
0,03% við lokun markaðar og stóð
þá í 8.041 stigi.
Mesta hækkunin var í bréfum Öss-
urar sem hækkuðu um tæpt 1% og
bréfum Teymis sem hækkuðu um
0,8%.
Gengi bréfa Alfesca lækkaði mest
eða um 1,6% og einnig lækkuðu bréf
Icelandair Group um tæp 1,1%.
Óvenju mikil velta
með skuldabréf
● SAGA Capital opnaði í gær fyrsta
stofnfjármarkaðinn á Íslandi, Saga
Market. Markaðinum er ætlað að
vera vettvangur til að nálgast upplýs-
ingar um viðskipti og tilboð með
hluti í Saga Capital og stofnbréf
sparisjóða en þessir fjármálagern-
ingar hafa ekki verið skráðir á skipu-
legum verðbréfamarkaði og því er
markaðurinn eingöngu ætlaður fag-
fjárfestum segir í fréttatilkynningu.
Saga Market setur fram strangar
kröfur sem aðilar þurfa að uppfylla til
að fá heimild til að setja fram tilboð.
Kröfurnar er sagðar settar fram, þar
sem fjárfestingum í óskráðum fjár-
málagerningum fylgi ávallt meiri
áhætta en í viðskiptum með skráð
verðbréf.
Saga Capital með
stofnfjármarkað
EXORKA hefur keypt leyfi fyrir
þremur jarðvarmavirkjunum í Bæj-
aralandi í Þýskalandi, til viðbótar
við eitt leyfi sem félagið átti.
Í fréttatilkynningu frá félaginu
segir að Exorka geti því byggt
orkuver í Bæjaralandi sem samtals
munu framleiða 15-25 megavött af
raforku á ári. Heildarfjárfesting í
þessum virkjunum gæti numið allt
að 20 milljörðum króna.
Markmiðið er að hefja boranir á
þessu ári en allt að þriggja til fimm
kílómetra dýpi er niður á vatnið.
Áætlanir gera ráð fyrir að raf-
orkuframleiðsla hefjist svo árið
2009.
Virkjanirnar munu byggja á Kal-
ina-tækninni, sem kennd er við Dr.
Alexander Kalina, þar sem lághita
jarðvarmi (100-150 stig á Celsíus)
er nýttur til raforkuframleiðslu en
Exorka hefur leyfi til sölu og nýt-
ingar þessarar tækni í Evrópu.
Þýska ríkisstjórnin setti, árið
2004, sérstök lög til að stuðla að
nýtingu jarðvarma til raforkufram-
leiðslu. Raforka sem framleidd er
með þessum hætti er því nið-
urgreidd og seld frá virkjun á um
2,5 földu markaðsverði.
Exorka ehf. var stofnað árið 2001
af Orkuveitu Húsavíkur og þremur
verkfræðistofum; VGK í Reykjavík,
Útrás á Akureyri og Tækniþingi á
Húsavík, með það að markmiði að
nýta Kalina-tæknina við fram-
leiðslu raforku. Félagið varð dótt-
urfélag Geysir Green Energy þegar
það var stofnað í upphafi þessa árs.
Þrjú virkjanaleyfi
SELJIÐ dönsk hlutabréf í staðinn fyrir að freista þess að
kreista hækkun úr fyrirtækjum sem þegar hafa hækkað.
Markaðurinn er fullur af skammsýnum ótta og óöryggi,
segir í aðvörun frá hinum danska Sydbank. Jyske Bank
er einnig með áhyggjur af ástandinu á danska verðbréfa-
markaðinum að því er fram kom í Börsen í gær. Tals-
maður Danske Bank taldi að heimsmarkaðurinn væri að
leiðrétta sig og spáir 5% lækkun á næstu vikum.
Verðbólguþrýstingi kennt um
Evrópsk hlutabréf lækkuðu í gær fimmta daginn í röð
og segir Bloomberg það lengsta tímabil lækkunar í þrjá
mánuði.
Seðlabankar eru farnir að hækka vexti víða um heim til
að reyna að hemja aukinn verðbólguþrýsting og telur
Vegvísir Landsbankans það líklega skýringu þeirrar al-
mennu lækkana nú hafa gengið yfir hlutabréfamark-
aðinn. Financial Times segir ríkisskuldabréf farin að
hækka verulega og vextir á 10 ára ríkisskuldabréfum í
Bandaríkjunum hafi ekki farið jafn hátt í tvö ár, eftir að
þau náðu upp í 5,25% innan dagsins. Sama er að gerast
með 10 ára ríkisskuldabréf í Evrópu og Japan sem hafa
tekið kipp í vikunni
Þess má geta að óvenju mikil velta var með skuldabréf
í kauphöll OMX á Íslandi í gær en óvíst hvað veldur.
Fleiri vara við breytingum
á hlutabréfamörkuðum● GENGI krón-
unnar styrktist
um 5% í síðasta
mánuði og jókst
framvirk staða
viðskiptavina
bankanna með
krónunni töluvert
samfara því. Í
Morgunkorni
Glitnis í gær kem-
ur fram að velta á
gjaldeyrismarkaði hafi verið frekar
lítil í maí og því hafi aukin stöðutaka
ef til vill haft meiri áhrif á geng-
isþróun en oft áður. Nýjar tölur
Seðlabanka um gjaldeyrisjöfnuð
bankastofnana sýna að framvirk
gjaldeyrisstaða þeirra í lok maí var
ríflega 669 milljarðar króna sem er
um 5% aukning á milli mánaða, á
föstu gengi.
Það sem af er ári hefur lítil breyt-
ing orðið á nettóstöðu bankanna í er-
lendum gjaldeyri. Í lok maí nam hún
229 milljörðum króna sem jafngildir
um fjórðungi af samanlögðu eigin fé
bankanna.
Aukin stöðu-
taka í krónu
./0 ./0 !"#
$%&'(
)*+,
-*+,
1
1
./0  0
'%&*&
!*'
)*+$
)*+'
1
1
234 53
6  $'%!&!
&%,"!
-$+&
-$+'
1
1
89 2;0
#%,*,
"%,($
*+*
)*+!
1
1
./0 -
./0 !+
.%*!$
$%'&.
*+*
-*+&
1
1





     ! "##$
"# $% & &$ #
, <%
;=  >
3 & <%
;= <%
;
= ?
3  ?@8
;3
# >
3 & <%
 ## A
>
3 & <%
8 >
3 & <%
>

"
# <%
% :#&   $
 &B
"
# <%

"
# $
 <%
/
 <%
/3 = 8 <3
 <%




 8(
%"% <%
C
<%
'  "  
:D <%
8 >
3 & <%
E=
 
>
3 & 3
<%
E=
= >
3 & <%
6F<
( <%
./0 ;
9G <%
9
G 
A
<%
H

 A
<%
( ) 
 
   

 %
 !) * 

 >

 <%
&(
<%
+  , -
& 
'+"*
.!+"*
!+(&
$*""+**
"+(.
"*+'*
&.+'*
&.+*,
!*+"*
$*.&+**
'"+$*
.,+**
$"+**
&*+(,
$*#+,*
''+'*
&+**
&"+,*
#+#*
$.+'*
$$+(,
,+*&
'(+&*
.+,*
$+.,
$&+**
#+(*

 


 








 

!



 
!


 



 







#&
 

9"3 ' 3#  !
 & ,%
-%,%,%,*
-%,)%,-+
)*-%+
*%)%,)-
-,%)%---
%-%+%,
-%%*%,
%**%
%)*%,,%)-
-%+%-++%++
-+%-%))

-%-%,%
-,%+-+%
*+%)%*

)%%


-%-)%)

-%-%*


,I)
*+I
+I)
-+I
I)*
)I
*I,
*I
+I
-*I
,I-
*+I*
-I
I*
-I
,,I
I
I+
I
I
,)I
*I
,I,
*+I*
+I))
-I
*I
I,
*I+
*I-
+I)
-*I
,I-
*I
-I
I)
-I
,,I,
I,
I
I)
-)I
I,
,)I+
-I,
I
H#& ' #
J

;9 % K ;<

 8(A #&
-

,
-*
*

---
-,

--,

-

)
-


)


*




2 


#%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
*%%
%%
*%%
*%%
*%%
%%
*%%
%%
%%
+%-%
*%%
%%
*%%
%,%
-%%
%%
NOVATOR telur
tilboð sitt í Actav-
is enn sanngjarnt
og eðlilegt segir
talsmaður Nova-
tors þegar hann
er inntur eftir
viðbrögðum við
neitun Actavis á
yfirtökutilboði
Novators. Hann
segir mikilvægt
að fá fram þær forsendur sem stjórn
Actavis leggur til grundvallar neit-
uninni og væntir greinargerðar þar
sem þær komi fram.
Novator gerði sem kunnugt er til-
boð upp á 0,98 evrur á hlut, í allt
hlutafé Actavis Group í A-flokki sem
er ekki þegar í eigu félaga tengdra
Novator. Stjórn Actavis komst að
þeirri niðurstöðu að tilboðið end-
urspeglaði ekki raunverulegt virði
félagsins. Er sú niðurstaða í takt við
niðurstöður innlendra greining-
araðila sem töldu tilboðið of lágt.
Tilboði
Novators
hafnað
Björgólfur Thor
eigandi Novator.
● OMX Nordic Exchange á Íslandi
hefur samþykkt að Landsbanki Ís-
lands verði viðurkenndur ráðgjafi
(e. Certified Adviser, CA) á First
North Iceland.
Í tilkynningu frá OMX segir að
Landsbankinn verði þar með fyrst-
ur til að fá þetta hlutverk á ís-
lenska markaðnum. Þar segir að
hlutverk CA felist í að vera félagi
til ráðgjafar og aðstoðar þegar
skráningarferli þess stendur yfir og
vera ráðgjafi og milliliður í sam-
skiptum við markaðinn meðan bréf
félags eru til viðskipta á mark-
aðnum.
Segir að CA-fyrirkomulagið sé
hannað til að byggja traustan
markað, þar sem það sé á ábyrgð
CA að fylgjast með því að félög
uppfylli ávallt þær aðgangskröfur
og upplýsingaskyldur sem gilda á
First North.
Landsbankinn við-
urkenndur ráðgjafi