Morgunblaðið - 15.08.2007, Side 25

ÉG hef í tveimur greinum hér í
Morgunblaðinu fjallað um fyrirhug-
aðan SPRON-sjóð sem ætlað er að
fjárfesta í menningar- og mann-
úðarmálum. Í umfjöllun minni hefi
ég sérstaklega leitað upplýsinga í
Bretlandi um hvernig slíkir sjóðir
eru reknir. Í þriðju og síðustu grein
minni velti ég fyrir mér
hver þau verkefni eru
hér sem sjóðurinn gæti
helst látið sig varða.
Í Bretlandi hafa
rannsóknir sýnt að
sjálfstæðir sjóðir, af því
tagi sem SPRON-
sjóðurinn verður, fjár-
festa fyrst og fremst á
sex afmörkuðum svið-
um:
 Félagslegu starfi
með aðaláherslu á
heilbrigðismál,
menntun og þarfir
þeirra sem á einhvern hátt hafa
farið halloka í samfélaginu.
 Menningu þar sem varðveisla
menningararfsins er fyrirferð-
armikil en nú með aukinni
áherslu á eflingu lista og skapandi
atvinnugreina.
 Vísindum þar sem fjárfesting í
rannsóknum er langstærsti hlut-
inn.
 Náttúruvernd þar sem lögð er
áhersla á sjálfbæra þróun og al-
þjóðlegar skuldbindingar í nátt-
úruverndarmálum.
 Mannúðarstarfi en til þess mála-
flokks telja Bretar m.a. baráttuna
gegn fátækt í heiminum, ham-
farahjálp og stríðið gegn út-
breiðslu alnæmis.
 Nærumhverfi þar sem endurreisn
borgarhverfa er fyrirferðarmikil.
Flestir geta verið sammála um að
á Íslandi megi finna dæmi um verðug
verkefni á þeim sviðum sem ofan
greinir sem og á ýmsum öðrum svið-
um.
Það skiptir öllu máli þegar nýtt
fjármagn ætlað til menningar og
mannúðar kemur inn á markaðinn að
rík hugsun sé lögð í hvernig er best
að verja því fé og þá sérstaklega,
hvernig tryggja megi að það skili
sem mestum áhrifum í þágu sam-
félagsins.
Í fyrstu grein minni
færði ég rök fyrir því að
sjóðurinn ætti að láta
sig varða það sem mest
brennur á í samfélag-
inu hverju sinni og
virka sem hvati fyrir
breytingar. Með stofn-
un SPRON-sjóðsins
kemur nýtt fjármagn
inn á markað sem hing-
að til sem hér eftir mun
njóta stuðnings rík-
isvalds og sveitarfélaga
sem og vera í samstarfi
við fyrirtæki og einstaklinga um
margvísleg verðug samfélagsverk-
efni. SPRON-sjóðurinn er algjör við-
bót við það sem fyrir er og á ekki að
koma í stað ríkisframlaga eða ann-
arrar fjármögnunar.
Slíkur stórsjóður, sem er engum
háður, getur orðið sjálfstæð rödd í
samfélaginu sem með gjörðum sín-
um getur gert hið óhugsandi hugs-
anlegt. En lykilatriði er að sjóðurinn
mun ekki og getur ekki starfað einn
að slíkum stórverkefnum. Samstarf
og samtal við stjórnvöld, fé-
lagasamtök, stofnanir, fyrirtæki og
einstaklinga skiptir höfuðmáli.
Verði slík framtíðarsýn mótuð til
handa sjóðnum og stjórnvöld, ríki og
sveitarfélög sem og félagasamtök,
fyrirtæki og stofnanir taka þeirri
nálgun fagnandi eru möguleikarnir
óendanlega margir. Sem dæmi, er
hugsanlegt að sjóðurinn geti
 hrint í framkvæmd átaki í sam-
vinnu við stjórnvöld sem útrýmir
launamisrétti?
 komið að gjörbyltingu fangels-
ismála á Íslandi sem leiddi til þess
að Ísland yrði fyrirmyndarland
hvað varðar aðbúnað fanga?
 fjárfest í gjörbreyttri almennri
listmenntun barna á grunn-
skólastigi?
 staðið að eflingu rannsókna í
byggingalist og skipulagsmálum
og um leið stuðlað að aukinni vit-
und almennings um mikilvægi
vandaðrar vinnu á þeim sviðum?
 lagt því lið að innflytjendur eigi
auðveldara en nú með að aðlagast
íslensku samfélagi?
 orðið drifkraftur í því að íslensk
hönnun verði veigamikill þáttur í
útflutningi Íslendinga?
Nú þegar unnið er að stofnun
sjóðsins er mikilvægt að fari fram lif-
andi, kröftug og opin umræða um
hlutverk hans og hverju hann gæti
áorkað til framtíðar. Slíkur sam-
félagssjóður með fjárfestingargetu
upp á allt að einn milljarð króna mun
hafa burði til að ráðast í verkefni í
samvinnu við aðra sem gætu leitt til
verulegra framfara í samfélaginu.
Finni sjóðurinn málstað sinn, eru
honum allir vegir færir.
Hvar liggja tækifærin?
Ása Richardsdóttir
lýkur hér umfjöllun sinni
um nýjan sjóð SPRON
» Það skiptir öllu máliþegar nýtt fjármagn
ætlað til menningar og
mannúðar kemur inn á
markaðinn að rík hugs-
un sé lögð í hvernig er
best að verja því fé.
Ása Richardsdóttir
Höfundur starfar í listum og er
viðskiptavinur SPRON.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ÁGÚST 2007 25
FASTEIGNASALA
STÓRHÖFÐA 27
Sími 594 5000
Halla Unnur Helgadóttir
löggiltur fasteignasali.
Mjög góð íbúð í mikið endurnýjuðu húsi alls
122,6 fm - 5 herb. íbúð á þessum vinsæla
stað við Framnesveg. Möguleiki á 4. svefnh.
Húsið er staðsett vestan við Hringbraut, al-
veg við Lágholtsveg. Mjög eftirsóknaverð
staðsetning. Verð 30,9 millj.
Sölufulltrúi Akkurat Ásdís 898-3474
tekur vel á móti þér.
OPIÐ HÚS Í DAG
miðvikudag milli klukkan 17 og 18.
Framnesvegur 65, íbúð 201. 101 RVK.
Hafsteinn Sigurbjörnsson |
15. ágúst
Vistvænar veiðar eru
það sem koma skal
Í SÍÐUSTU grein minni benti ég á
eyðileggingarmátt
togveiðifæra en nú vil
ég benda á hve þjóð-
hagslega óhagkvæm
þau eru. Togveiðiskip
eyða þrisvar til fjórum
sinnum meiri orku (ol-
íu) á hvert aflað fiski-
tonn en skip með önnur veiðarfæri,
t.d. línuveiðiskip. Stofnkostnaður
við kaup á skipi og veiðarfærum
fyrir togveiðar er margfaldur mið-
að við stofnkostnað til skips og
veiðarfæra á t.d. línu- og netaveið-
um. Þarna á ég við, ef frjáls sókn
beggja aðilanna í auðlindina væri
til staðar.
Meira: hafsteinnsigurbjornsson.blog.is
MEÐ þessum línum eru fyrrver-
andi samgönguráðherra svo og yf-
irmaður launadeildar fjármálaráðu-
neytisins ákærðir fyrir ólöglega
úttekt á peningum af bankareikn-
ingum í eigu einstaklings. Rík-
issaksóknari ákærður fyrir yf-
irhylmingu á lögbrotum
áðurnefndra ráðamanna í rík-
ismálum, sem er alvarlegt brot
samkvæmt ákvæðum hegningalaga.
Málavextir eru þeir að ólöglega
var tekið fé út af bankareikningi hjá
innlánsstofnun árið 2002, skráðum á
nafn undirritaðs. Teknar voru út
110.690,- kr.
Hinn 1. október 2004 voru á ólög-
legan hátt teknar út kr. 956.763 af
öðrum bankareikningi hjá annarri
innlánsstofnun af sama aðila eða
Launadeild fjármálaráðuneytisins.
Samkvæmt lög-
regluskýrslu kemur
fram viðurkenning á
því að umræddir
fjármunir hafi verið
teknir út af ofan-
greindum reikn-
ingum af starfs-
manni
stofnunarinnar en
því hnýtt aftan við að
fyrirmælin hafi kom-
ið úr Samgöngu-
ráðuneytinu.
Þrátt fyrir að áð-
urnefndir þjófnaðir
hafi verið kærðir til
Ríkissaksóknara árið
2004 hefur af hálfu
þess embættis ekki
verið tekið á málinu
og lögbrjótar í op-
inberum embættum
hafa ekki þurft að
standa ábyrgir gerða
sinna.
Ef landsmenn
geta ekki verið
öruggir með að inn-
lánsreikningar í
bönkum og spari-
sjóðum séu lokaðir
fyrir ólögmætum úttektum á vegum
hins opinbera og að Ríkissaksókn-
ari hylmi síðan yfir glæpina er kom-
inn tími til að hreinsa til hjá hinu
opinbera.
Góðir landsmenn, látið ykkur
ekki bregða þótt fréttir birtist um
alvarlegar ásakanir á hendur und-
irrituðum á næstu vikum eða mán-
uðum eftir að hinir opinberu söku-
dólgar hafa náð að planta einhverju
saknæmu er undirrituðum verður
eignað. Framkoma þessara lög-
brjóta undanfarin ár hefur verið
þess eðlis að undirritaður býst við
öllu af þessum lögbrjótum.
Á hitt ber einnig að
líta að hugsanlegt er að
þessir aðilar hugsi sér að
þegja í hel þessar ásak-
anir af ótta við að fleira
komi upp sem sverti
mannorð þeirra.
Verði undirritaður
ekki ákærður fyrir gróf-
ar ásakanir á hendur
ráðherra fyrrverandi og
öðrum opinberum
starfsmönnum er komið
hafa að þessum málum
er það viðurkenning á
hinu glæpsamlega at-
hæfi er viðgengst í skjóli
ríkisvaldsins. Því stend-
ur það sem fram hefur
komið áður að smá-
hnuplarar lenda bak við
rimlana í gistihúsi rík-
isins en stórlögbrjótar fá
virðulegri embætti til að
geta haldið áfram sínu
ólöglega athæfi.
Verði engin viðbrögð
af hálfu ákærðra eða op-
inberra aðila við þessum
frýjunum sem opinber-
aðar eru með þessum
línum er ástandið í þjóð-
félaginu orðið það rotið að fnyk-
urinn sem kallaður var peningalykt
á árum áður verður sem ilmvatns-
lykt í nösum fólks á móti þeirri
ólykt er af þessu máli stafar.
Samgönguráðherra stundar ólög-
legar athafnir við að taka fé út af
bankareikningum einstaklinga í
skjóli embættis með aðstoð fjár-
málaráðuneytis og undirstofnana
þess sem aftur njóta verndar þess
embættis sem á að stuðla að því að
farið sé að lögum í landinu, þ.e.
embætti Ríkissaksóknara.
Ég ákæri
Kristján Guðmundsson skrifar
um úttekt opinberra aðila af
bankareikningum í hans eigu
Kristján Guðmundsson
» Þrátt fyrirað áður-
nefndir þjófn-
aðir hafi verið
kærðir til Rík-
issaksóknara
árið 2004 hefur
af hálfu þess
embættis ekki
verið tekið á
málinu …
Höfundur er fyrrverandi skipstjóri.
FYRSTA skóflustunga að nýju
menningarhúsi á Dalvík var tekin
við hátíðlega athöfn síðastliðinn
föstudag. Það gerði Þorgerður
Katrín Gunnarsdóttir, mennt-
málaráðherra. Við
það tækifæri talaði
hún meðal annars um
samfélagslega ábyrgð
fyrirtækja og hrósaði
Sparisjóði Svarfdæla,
sem vert var, fyrir þá
ákvörðun að gefa
fólkinu í Dalvík-
urbyggð menningar-
hús. Í máli hennar
kom fram hve mik-
ilvægt samstarf op-
inberra aðila og at-
vinnulífsins gæti
verið, ekki síst á
menningarsviðinu og
hún fagnaði því að
það færi vaxandi.
Undir þetta vil ég
taka.
Að frumkvæði fyr-
irtækjanna
Fyrsta skóflu-
stunga að menningar-
húsinu okkar fór fram
daginn sem íbúar í
Dalvíkurbyggð bjóða
í fiskisúpu á heimilum
sínum. Daginn eftir
var svo Fiskidagurinn
mikli haldinn í sjö-
unda sinn. Ég nefni
þetta í þessu samhengi vegna
þess að Fiskidagurinn mikli er
gott dæmi um samstarf ein-
staklinga, félagasamtaka, sveitar-
félags og síðast en ekki síst at-
vinnufyrirtækjanna í
sveitarfélaginu og þeirra sem eiga
við okkur mest viðskipti. Það voru
forsvarsmenn fyrirtækja sem fóru
fyrst af stað með Fiskidaginn
mikla, þeir skipa framkvæmda-
stjórn dagsins og það eru atvinnu-
fyrirtækin sem fjármagna daginn
að mestu og flest það sem í kring-
um hann gerist. Það tókst strax
að hrífa fólkið í byggðarlaginu
með, sem og félagasamtök, og svo
kemur sveitarfélagið eðlilega að
ýmsum þáttum.
Hátíð og menning
Það kostar töluvert að bjóða öll-
um þeim fjölda, sem sækir Dalvík
heim í kringum Fiskidaginn
mikla, til veislu og skemmti-
dagskrár á sviði. Skemmtidagskrá
er reyndar mun víðar um svæðið.
Í tengslum við fiskidaginn í ár var
börnum t.d. boðið upp
á þrjár vandaðar leik-
sýningar; brúðuleik-
inn Pétur og úlfinn,
Dýrin í Hálsaskógi og
svo var Brúðubíllinn
með þrjár sýningar;
allt í boði fyrirtækja
sem standa á bak við
Fiskidaginn mikla.
Dagurinn dregur líka
að sér listamenn sem
opna sýningar, halda
tónleika eða fremja
sviðslist af einhverju
tagi. Svo má áfram
telja. Samandregið
má segja að Fiski-
dagurinn mikli sé
prýðisgott dæmi um
það hverju það getur
skilað þegar fyr-
irtækin sýna frum-
kvæði og samfélags-
lega ábyrgð og taka
höndum saman við
íbúa og sveitarfélag
um hátíðahöld sem
verða tilefni margs
konar menningar-
viðburða og eru
menningarviðburður í
sjálfu sér.
Það er mikil lyfti-
stöng fyrir sveitarfélagið Dalvík-
urbyggð að Sparisjóður Svarfdæla
gefur íbúunum menningarhús.
Sparisjóðurinn hefur um árabil
verið helsti styrktaraðili íþrótta-
starfs og menningarviðburða í
sveitarfélaginu. Það er ekki síður
mikilvægt fyrir sveitarfélagið að
atvinnulífið skuli standa svo
myndarlega að hátíðahöldum og
menningarviðburðum sem Fiski-
dagurinn mikli ber vott um. Allt
er þetta skýr og jákvæður vitn-
isburður um framsýni, stórhug og
samfélagslega ábyrgð fyrirtækj-
anna.
Um samfélagslega
ábyrgð fyrirtækja
Svanfríður Jónasdóttir skrifar
um Fiskidaginn og nýtt menn-
ingarhús
» Saman-dregið má
segja að Fiski-
dagurinn mikli
sé prýðisgott
dæmi um það
hverju það get-
ur skilað þegar
fyrirtækin sýna
frumkvæði og
samfélagslega
ábyrgð
Svanfríður Jónasdóttir
Höfundur er bæjarstjóri
í Dalvíkurbyggð.
AUGLÝSINGADEILD netfang: augl@mbl.is, sími 569 1111