Morgunblaðið - 15.04.2008, Síða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 2008 21
UMRÆÐAN
Á TÍMUM víðtækra tækni-
framfara og heimsvæðingar geta
góðar hugmyndir einstaklings,
jafnvel úr fámennasta skóla á Ís-
landi verið meðal
þeirra allra bestu,
gulls ígildi.
Verkefnið, Heima-
byggðin mín, á vegum
Landsbyggðarvina í
Reykjavík og ná-
grenni, LBVRN, er
samvinnuverkefni
borgar og byggða. Í
verkefninu fá ungling-
ar, 13-17 ára, vítt og
breitt um landið, tæki-
færi til að koma fram
með hugmyndir sínar
að betri heimabyggð.
Þátttakendur sl.
haust komu úr eftirtöldum skól-
um:
Vesturland: Varmalandsskóla og
Grunnskólanum Tjarnarlundi.
Norðurland: Hrafnagilsskóla og
Grunnskólanum í Hrísey. Austur-
land: Grunnskóla Djúpavogs og
Grunnskólanum Hofgarði. Suður-
land: Hvolsskóla og Njarðvík-
urskóla. Vestfirðir: Grunnskól-
anum Drangsnesi og
Grunnskólanum Hólmavík.
Reykjavíkursvæðið: Víðistaðaskóli
í Hafnarfirði.
Markmið verkefnisins er að
vekja áhuga unga fólksins á sinni
heimabyggð, fá það til að líta hana
jákvæðari augum og efla trú þess
á að það geti haft jákvæð áhrif á
lífið og tilveruna. Næsta ár er fyr-
irhugað að Háskóli Íslands annist
úttekt á, hvað kemur út úr verk-
efninu.
Verkefnið er tvískipt, fyrri hlut-
anum lauk 11. febrúar sl. með
verðlaunaafhendingu mennta-
málaráðherra, Þorgerðar Katrínar
Gunnarsdóttur. Hann fólst í ein-
staklingsbundinni ritgerðarvinnu.
Síðari hlutinn er hópvinna og felst
í útfærslu á einhverri þeirra góðu
hugmynda, sem fram komu í fyrri
hlutanum og sátt næst um að
vinna að. Síðari hlutinn reynir á
aðra þætti en sá fyrri, þ. á m. að
geta unnið með öðrum en það
reynist oft auðveldara í orði en
verki.
Fyrstu verðlaun í ritgerðarhlut-
anum hlaut Aron Daði Þórisson,
nemandi í 10. bekk Grunnskóla
Djúpavogs, fyrir ritgerð sína, Nýr
og betri Djúpivogur. Aron segir
m.a.: „Á þennan stað vantar eitt-
hvað, sem grípur í og fólk man
eftir.“ Hann telur að sjóstanga-
veiði, lagning góðra gönguleiða
með áletruðum upplýsingum á
sérhönnuðum skiltum, geti laðað
fólk að, sem og bygging nýs veit-
ingahúss, mikið til úr gleri, „til að
njóta sem hreinasta útsýnis yfir
allt (hafnarsvæðið).“
Aron vekur athygli á merkilegu
mýrlendi Djúpavogs, „tjarn-
arsvæði við Fýluvog, sem í gamla
daga var partur af Atlantshafinu“
og skip lögðust að. Núna byggi
tjarnarsvæðið yfir
einstöku fuglalífi.
Að mati Arons
Daða er ný atvinnu-
sköpun undirstaða
fyrir fjölgun íbúa og
meiri peningum fyr-
ir hreppinn. Loka-
orð Arons Daða eru
eftirtektarverð: „Ef
þú ert ekki partur af
lausninni, þá ertu
partur af vanda-
málinu.“
Önnur verðlaun
hlaut Helga Hans-
dóttir í 9. bekk í
Hrafnagilsskóla.
Hún segir: „Í þessari víðu þús-
undmanna sveit er engin verslun
sem selur matvörur. Það getur oft
verið svekkjandi að þurfa að keyra
um 20 km til þess að kaupa mjólk
þegar megnið af mjólkinni sem við
kaupum á Akureyri kemur úr okk-
ar sveitarfélagi. Það bráðvantar
þó ekki væri nema litla sjoppu
sem seldi helstu nauðsynjar.
Þriðju verðlaun fékk Lydía
Angelíka Guðmundsdóttir í
Grunnskólanum Hofgarði. Lydía
vill láta endurreisa kirkju í Sand-
felli í Öræfum í upprunalegum stíl
og hafa þar lítið byggðasafn og
kaffihús, Þorgerðarkaffi.
„Þorgerður landnámskona nam
land hér í Öræfum með því að
ganga með kvíguna sína í gegnum
sveitina. Á kaffihúsinu á helst allt
sem verður selt að vera heima-
gert, t.d. osturinn og smjörið,
skyrið, brauðið og kökurnar, fisk-
urinn á að vera heimaræktaður á
fiskeldisbæjum hér í sveitinni og
kjötið að vera héðan úr sveitinni
líka og heimareykt og heimasalt-
að, heimaræktaðar kartöflur og
gulrætur, pönnukökur og vöfflur“.
Þetta vill Lydía hafa á neðri hæð-
inni, en á efri hæðinni „lifandi
safn, t.d. karlar og konur að vinna
ull og stoppa í sokka og setja bæt-
ur á rassinn á buxum. Krakkar
geta verið að leika sér á gólfinu
með leggi og skeljar.“ Væri ekki
gaman að sjá þessa hugmynd
verða að veruleika?
Nú bíðum við spennt eftir að fá
að sjá hvað kemur út úr síðari
hlutanum. Í apríl nk. mun dóm-
nefnd heimsækja alla þátttöku-
skólana og gera úttekt á, hvernig
til hefur tekist með útfærsluþátt-
inn. Æskilegt er að sveitarstjórnir
og aðrir þeir, sem ákvarðanir taka
verði viðstaddir þann atburð sem
og foreldrar. Það teljum við geta
stuðlað að því að góðar hugmyndir
verði að veruleika. En til þess er
leikurinn gerður!
Ljóst er að sumar hugmyndir
unglinganna geta ekki orðið að
veruleika fyrr en löngu seinna,
jafnvel eftir áratugi. Það breytir
ekki þeirri staðreynd, að fræjum
nýrrar hugsunar hefur verið sáð.
Til að verkefni af þessu tagi
geti gengið upp þarf að hafa
styrka bakhjarla. Sparisjóðirnir á
Íslandi hafa verið okkar tryggi
fjárhagslegi bakhjarl gegnum
tíðna. Flugfélag Íslands og rútu-
fyrirtæki um allt land hafa líka
greitt götu okkar. Reykjavík-
urborg, Landsnet, Alcan á Íslandi,
Geysir Green Energy og VGK-
hönnun styðja líka við bakið á
okkur. Reyndar hefur VGK-
hönnun ákveðið að veita okkur
fjárstyrk næstu fimm árin. Er
þetta afar jákvæð þróun. Að
hverju vel unnu verkefni kemur
hópur fólks og vinnan við verk-
efnið hefur virkað sem hvatning til
góðra verka fyrir alla aðila.
Þar við bætist, að í verkefninu
hefur gott samstarf borgar og
byggða náð að blómstra.
Eru hugmyndir unga fólksins
um betri byggð mikilvægar?
Fríða Vala Ásbjörnsdóttir segir
frá hugmyndum unglinga um
betri heimabyggð.
» Lokaorð 1. verð-
launahafans, Arons
Daða Þórissonar, eru
eftirtektarverð: „Ef þú
ert ekki partur af lausn-
inni, þá ertu partur af
vandamálinu.“
Fríða Vala
Ásbjörnsdóttir
Höfundur er formaður Landsbyggð-
arvina í Reykjavík og nágrenni, hönn-
uður verkefnisins og stjórnar því.
Í Morgunblaðinu í gær birt-
ist grein eftir Stefán Hjörleifs-
son og Vilhjálm Árnason sem
hafði verið birt áður. Hlut-
aðeigendur eru beðnir velvirð-
ingar á mistökunum.
Afsökunarbeiðni
FYRIR fáeinum dögum birtust
fyrstu tölur Hafró um vor-
stofnmælingu botnfiska. Sjáv-
arútvegsráðherra segir, að tölur
gefi jákvæðar vísbendingar. Rit-
ari leggur til, að ráðherrann skoði
tölur betur, en neikvæðar vís-
bendingar eru fleiri en jákvæðar.
Miðað við sama kvóta fyrir þorsk
á næsta fiskveiðiári og er nú, þá
er eins víst að vísitalan verði lægri
á næsta ári en nú. Eins árs ár-
gangur er lélegur og tveggja ára
mjög lélegur sem og fjögurra ára
fiskur. Þetta er slæmt útlit væg-
ast sagt. Hækkun vísitölu nú er
innan skekkjumarka, en útlitið er
vont, því miður. Eldri fiskur hefur
stækkað eitthvað, en það eru einu
jákvæðu breytingarnar og óþarft
að gera úr því jákvæða umsögn.
Ýsan hefur minnkað um fjórðung
og heildarafli hefur dalað mikið.
Lífmassi botnfiska virðist hafa
dregist saman á mörgum und-
anförnum árum, en það er alvar-
leg vísbending.
Jónas Bjarnason
Skoðaðu tölur
betur, ráðherra!
Höfundur er efnaverkfræðingur
dr.rer.nat.
Fréttir
í tölvupósti
G
O
T
T
F
Ó
LK
/Ö
LG
E
R
Ð
IN
TÓNLISTARSKÓLINN
Í REYKJAVÍK
2008-2009
Innritun stendur yfir
Nánari upplýsingar á
tono.is