Morgunblaðið - 25.10.2008, Blaðsíða 46

46 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25. OKTÓBER 2008
BRESKI rithöfundurinn Ian
McEwan hefur nú ritað nafn sitt á
undirskriftalista til stuðnings ítölsk-
um kollega sínum Roberto Saviano.
Sá hefur mátt þola hótanir frá mafí-
unni í Napólí, sem gengur undir
nafninu Camorra, eftir að hann
skrifaði bók sem afhjúpaði glæpa-
starfsemi hennar. McEwan er þar
með kominn í hóp 200.000 manna
sem hafa lýst yfir stuðningi við Sav-
iano. Í hópnum eru fjölmargir rithöf-
undar og annað þekkt fólk, t.d. þau
Günther Grass, Mikhail Gorbachev,
Dario Fo, Elfriede Jelinek, Des-
mond Tutu, Martin Amis, Jonathan
Franzen, Chuck Palahniuk, og Paul
Auster.
„Ég geri engan greinarmun á
Camorra og ákveðnum öfgatrúar-
hópum sem reyna að koma í veg fyr-
ir umræðu með hótunum um of-
beldi,“ var haft eftir McEwan í The
Guardian. Þar sagðist hann vonast
til þess að undirskriftirnar „hvettu
ítölsk stjórnvöld til þess að taka mál-
ið alvarlega. Þetta snýst um grund-
vallaratriði tjáningarfrelsis og
mannréttinda.“
Saviano hefur síðustu tvö árin not-
ið lögregluverndar á Ítalíu, en eftir
að hótanir bárust um að til stæði að
myrða hann fyrir jól sagðist hann
ætla að flýja land. Í grein sem birtist
í ítölsku blaði sagðist hann mjög
þakklátur fyrir stuðning kollega
sinna og hrærður yfir þeim kærleik
og samstöðu sem honum væri sýnd.
Bók Saviano ber nafnið Gómorra
og hefur selst vel að undanförnu.
Kvikmynd byggð á henni hefur verið
lögð fram til Óskarsverðlauna fyrir
hönd Ítalíu.
McEwan
styður
Saviano
Morgunblaðið/Kristinn
Ian McEwan Hvetur ítölsk stjórn-
völd til þess að taka málið alvarlega.
Á MORGUN heldur Anna
Guðný Guðmundsdóttir píanó-
leikari tónleika í Laugaborg í
Eyjafirði.
Á efnisskrá er meistara-
stykki franska tónskáldsins
Oliviers Messiaen „Vingt reg-
ards sur ĺenfant Jésus“ eða
„Tuttugu tillit til Jesúbarns-
ins“. Verkið sem er frá árinu
1944 samanstendur af tuttugu
hugleiðingum tónskáldsins um
frelsarann og þykir það eitt af stórbrotnustu
píanóverkum 20. aldarinnar. Anna Guðný er fyrsti
íslenski píanistinn sem hefur leikið verkið í heild
sinni.
Tónleikarnir hefjast klukkan 15.
Tónlist
Oliver Messiaen
norðan heiða
Anna Guðný
Guðmundsdóttir
TVÆR myndlistarsýningar
verða opnaðar í Galleríi Fold
klukkan þrjú í dag, önnur eftir
Hauk Dór og hin eftir Huldu
Vilhjálmsdóttur.
Haukur Dór hélt sína fyrstu
sýningu á Mokka 1962. Að
námi loknu vann hann jöfnum
höndum sem málari og ker-
amiker, en hefur nú alfarið
snúið sér að málverkinu. Á
fjörutíu ára ferli hefur Haukur
Dór sýnt reglulega á Íslandi og erlendis.
Hulda Vilhjálmsdóttir er fædd árið 1971 og lauk
BA-gráðu í myndlist frá Listaháskóla Íslands árið
2000. Hún hefur verið athafnasöm í list sinni og
hefur sýnt á fjölmörgum einka- og samsýningum.
Myndlist
Haukur og Hulda
sýna í galleríi Fold
Hulda
Vilhjálmsdóttir
FÉLAG um átjándu aldar
fræði heldur í dag málþing
undir yfirskriftinni „Tengsl
upplýsingar og rómantíkur í ís-
lenskri hugmyndasögu“ í fyr-
irlestrasal Þjóðarbókhlöðu, á 2.
hæð.
Málþingið hefst kl. 13.00 og
flutt verða fimm erindi, meðal
annarra „Um framfara-
hugmyndir á síðari hluta 19.
aldar og rætur þeirra“ eftir Halldór Bjarnason og
„Að virkja rómantíkina: Rök og rökleysa í
Draumalandi Andra Snæs Magnasonar“ eftir
Helgu Birgisdóttur.
Útdrættir úr erindum verða aðgengilegir á
heimasíðu félagsins: www.akademia.is/18.old.
Fræði
Tengsl upplýsingar
og rómantíkur
Í Þjóðarbókhlöðu
Eftir Skapta Hallgrímsson
skapti@mbl.is
SÝNINGIN Orð Guðs hefst í Lista-
safninu á Akureyri í dag, en þar eiga
sex listamenn verk sem fjalla um og
vekja spurningar um ýmsa þætti
kristinnar trúar. Hugmyndin er að
færa trúarlega umræðu inn í ís-
lenskan samtíma og á öðrum vett-
vangi en fólk er vant, að sögn Þóru
Þórisdóttur sýningarstjóra.
Listasafnið á Akureyri hefur
markað sér sérstöðu meðal íslenskra
safna að mati Þóru, með því að leyfa
sér á stundum að fara ótroðnar slóð-
ir; að taka púlsinn á samfélaginu:
„Hannes er eiginlega alveg sér á
báti. Hann er svo næmur fyrir tíð-
arandanum. Í gamla daga var þetta
kallað spádómsgáfa!“ segir Þóra og
vísar til Hannes Sigurðssonar, for-
stöðumanns safnsins, sem hóf að
skipuleggja sýninguna fyrir mörg-
um mánuðum – en Þóru þykir hún
eiga einkar vel við í dag.
Ekki skotgrafahernaður
Þóra segir að lagt hafi verið upp
með að finna listamenn sem unnið
hafi verk í skapandi samræðu við
kristna kenningu, táknmál hennar
og trúarhefð. „Þá var lögð áhersla á
að forðast að þema sýningarinnar
yrði vettvangur skotgrafahernaðar
gegn kristni, að sýningin hefði hlut-
laust yfirbragð hefðbundinnar
kirkjulistar eða félli í farveg þeirrar
hugmyndafræði að alla trú beri að
sama brunni.“
Hún segir alla þátttakendur í sýn-
ingunni hafa mikinn áhuga á trú-
málum og segir viðfangsefnið afar
spennandi nú þegar ýmis grundvall-
argildi eru aftur ofarlega á baugi í
kjölfar bankakreppunnar.
„Nú er það allt í einu fjölskyldan
sem aftur skiptir mestu máli; kenn-
ingar Krists eru orðnar meira
spennandi en þegar kapítalisminn
var á fullri ferð. Sýningin fjallar um
Orðið, um Jesú sem boðar upprisu,
kærleika, samhjálp og fyrirgefn-
ingu. Og það að sýningin á sér stað
innan listastofnunar en ekki kirkju-
stofnunar gefur ákveðið svigrúm; við
höfum listrænt frelsi til tjáningar
um kristna trú og kristna kenningu.
Það er enginn prestur sem getur
sagt mér hvað ég má og hvað ekki.“
Þóra segir að listastofnanir í heild
sinni hafi ekki síður en trúarstofn-
anir verið bundnar við kreddur ým-
iss konar og þrátt fyrir að listhefð
síðustu aldar kalli alltaf eftir ein-
hverju nýju og áhugaverðu þá hafi
verið settar upp ákveðnar línur sem
megi helst ekki stíga yfir. „Það má
kannski segja að við séum að leiða
saman tvo dauðvona hesta, trúna og
listina.“
Vert er að geta þess að hinum
ýmsu kristnu trúfélögum á Akureyri
er boðið að taka þátt í formi leið-
sagnar þar sem tækifæri skapast til
hugmyndalegrar samsömunar eða
aðgreiningar eftir þörfum.
Þóra segir ýmsa trúa því að Ísland
sé stjórnstöð sem elur upp mikla
menn. „Að við séum sérstök. Öðru-
vísi en aðrir. Og það getur vel verið
rétt. En þá vill oft verða stutt í þjóð-
ernishyggjuna og hið góða verður
slæmt með einu blaki. Við erum
„stórust“ en svo minnst, ríkust en
allt í einu skuldugust. Getum allt
einn daginn en trúum svo allt í einu
að við getum ekkert og séum ný-
skriðin út úr moldarkofunum.“
Þegar upp er staðið verður
kannski betra fyrir Íslendinga,“ seg-
ir hún, „að fallið er svona mikið en
ekki bara hálft; við gerum stærstu
mistökin og verðum kannski leiðtog-
ar í því að rétta úr kútnum.“
Málþing um sýninguna verður
haldið dag í Ketilhúsinu og hefst kl.
13.00 en sýningin kl. 15.00.
Með puttann á púlsinum
Vekja spurningar um ýmsa þætti kristinnar trúar í Listasafninu á Akureyri
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Síðasta kvöldmáltíðin Franski listamaðurinn Etienne de France við verk
sitt sem verður á sýningunni Orð Guðs, sem hefst á Akureyri í dag.
Eftir Gunnhildi Finnsdóttir
gunnhildur@mbl.is
„ÞAÐ er þannig með málverkin að
það er erfitt að vinna þau innan
ákveðins ramma því þau eru svo frek
að þau taka alltaf af manni stjórn-
ina,“ segir myndlistarmaðurinn
Guðrún Kristjánsdóttir sem opnar
sýningu í Galleríi Ágúst í dag klukk-
an fjögur þar sem hún sýnir vídeó-
verk og málverk. Guðrún hefur unn-
ið að myndlist í þrjá áratugi og notað
ýmsa miðla til þess að koma hug-
myndum sínum á framfæri.
„Hvert málverk er svo sjálfstætt,
að það er erfitt að láta það lúta að
þeirri hugmynd sem maður er að
vinna með. Að þessu leyti láta aðrir
miðlar betur að stjórn.“
Guðrún vinnur jöfnum höndum í
ólíka miðla og hefur verið að blanda
vinnuaðferðum þeirra saman. „Ég
vinn lítil málverk í þaula út frá klipp-
um í náttúrunni. Ég set mér verk-
efni og reyni að vinna innan ákveð-
ins ramma og ég er að vinna í þessa
miðla jöfnum höndum, ég geri vídeó,
ljósmyndaseríur og málverkaseríur.
Ég er að leika mér að því að vinna
vídeóin eins og málverk og mál-
verkin eins og vídeó. Ég tek litla
ramma úr umhverfinu og ég er að
hugsa um þetta alltumlykjandi um-
hverfi okkar með öllum þessum um-
hleypingum, svo síbreytilegt og
kvikt. Ég er að draga fram þessi sí-
breytilegu form og upphefja þau og
segja: Sjáið þið hvað við erum með
fallegar myndir allt í kringum okk-
ur, takið eftir þeim og reynið að ráða
í þær.“
Vídeóverkin ná út fyrir hefð-
bundið sýningarrými í galleríinu.
„Ég er að varpa þeim hérna á
gluggana í galleríinu. Á þessum árs-
tíma, um leið og það fer eitthvað að
skyggja þá varpast myndin bæði á
glerið og í allavega skuggum inn og
út og á stéttina. Sá sem gengur hjá
fær þá þessi tákn á sig.“
Frek málverk taka stjórnina
Morgunblaðið/Ómar
Gallerí Ágúst „Ég er að hugsa um þetta alltumlykjandi umhverfi okkar
með öllum þessum umhleypingum, svo síbreytilegt og kvikt.“
Guðrún Kristjánsdóttir sýnir í Galleríi Ágúst
Hverjir sýna á Akureyri og hvað?
Frakkinn Etienne de France sýnir
verk þar sem þema kvöldmáltíð-
arinnar, hins sígilda viðfangsefnis
trúarlegrar listar á Vesturlöndum, er
látið spegla veruleika samtímans.
Sýnt verður nýtt verk eftir Steingrím
Eyfjörð þar sem hugað er að ímynd
og vilja Guðs í gagnvirku samtali við
áhorfendur sem eru hvattir til að
draga upp eigin hugmynd um Guð.
Leitin að gralinum á Kili er viðfangs-
efni Jeannette Castioni og sett í
samhengi við spurningar um fjár-
sjóð, leyndardóma og leitina að
sannleikanum.
Ólöf Nordal sýnir innsetninguna
Volto santo eða hina heilögu ásjónu
þar sem Kristsmyndin er skoðuð í
samhengi við sauðfjármenningu Ís-
lendinga, með tilliti til lambsins,
hirðisins og ekki síst forustusauð-
arins.
Aðrar heilagar táknmyndir kristninn-
ar hvað varðar sköpunarkraft Guðs
og manna eru túlkaðar í verkum
Þóru Þórisdóttur með sérstöku tilliti
til kvennaguðfræði og veruleika heil-
ags anda.
Bænin sjálf, svar mannsins við ákalli
Guðs mun fá sinn sess á sýningunni
þar sem Arnaldur Máni Finnson býð-
ur upp á óvenjulega aðstöðu til
bænahalds og íhugunar.
S&S
„Ég var bara að fara
út með ruslið og það
var hálka á pallinum þannig
að ég flaug á hausinn.“48
»