Skinfaxi - 01.02.1989, Blaðsíða 25

Keppnisíþróttir barna
„Keppni i ’ið réttar aðstœður og réttframkvœmd hefurjákvœð áhrif áfélagslegan
þroska..." - en „Hjá mörgum þýðir keppni ógnun um að gera mistök.
Ljósm: Morgunblaðið/KGA.
í nágrannalöndum okkar og hjá þeim
þjóðum sem lengst eru komnar á
þróunarbraut íþrótta og uppeldismála.
Umræða og aðgerðir hafa verið þó
nokkrar hér á landi og er það vel.
Þessari grein er ætlað að verða innlegg
í þá umræðu sem fer nú fram um þessi
mál og vonandi verður hún sem
flestum til gagns og tilefni til aðgerða.
Varpað er fram nokkrum
spurningum sem í umræðunni hafa
verið um keppni bama og unglinga að
undanförnu og hugsanlegum svörum.
Eiga börn aö
keppa?
Bömum er hollt og nauðsynlegt að
metast og keppa við sjálfa sig og önnur
börn. Lífið allt er einhvers konar
keppni og úrvinnsla þrauta. Það er því
algerlega út í hött að ætla bömum að
hætta að metast eða bera sig saman sín
á milli. Keppni undir réttum
kringumstæðum er hollur undir-
búningur fyrir þá samkeppni sem í
lífsbaráttunni felst.
Keppni við réttar aðstæður og rétt
framkvæmd hefur jákvæð áhrif á
félagslegan þroska þeirra barna og
unglinga sem íþróttir stunda.
Það finnst þó ýmislegt sem mælir
gegn keppni í íþróttum, sérstaklega
hjá börnum og unglingum.
Nokkur atriði sem mæla
með keppni:
- Þörfin fyrir að ná árangri er
meðfædd og keppni því sjálfsagður
þáttur til að fullnægja þeirri þörf.
-Keppni er nauðsynlegur hvati fyrir
þjálfunina.
-Keppni kennir okkur að taka bæði
sigri og ósigri.
-Keppni gefur möguleika til
samanburðar við aðra.
Nokkur atriði sem mæla
gegn keppni:
-Keppni og keppnisaðstæður geta
kallað fram keppnishræðslu, brotið
niður sjálfstraust og ýtt undir
árásargjama hegðun.
-Fullorðnir gera óraunhæfar kröfur
til barna.
-Hjá mörgum þýðir keppni ógnun
um að gera mistök.
Barna- og unglingaþjálfarar,
leiðbeinendur og uppalendur gegna
mjög mikilvægu hlutverki þegar
keppni barna er annars vegar. Það er
nauðsynlegt að taka alvarlega þau rök
sem mæla gegn keppni barna og koma
í veg fyrir neikvæð áhrif hennar. Við
verðum að leita allra leiðatil að rey nsla
bama af íþróttum og keppni verði sem
jákvæðust.
Eru börnin okkar
smækkaðar myndir
fulloröinna?
Við skulum gera okkur alveg ljóst
að börn og unglingar eru ekki
smækkaðar myndir fullorðinna. Þau
hafa ekki Iíkamlegan, sálrænan né
félagslegan þroska til að takast á við
samskonar verkefni og fullorðnir svo
sem keppni.
Því er algerlega óraunhæft að gera
kröfur til þeirra með sama hætti og
gerðar eru til fullorðinna.
Böm keppi við sömu
aðstæður og
fullorðnir?
Keppni barna á vera aðlöguð þeirra
aðstæðum, þroska og áhugasviði.
Litlir vellir, litlir boltar, létt kastáhöld,
styttri vegalengdir svo eitthvað sé
nefnt. Reglur skal aðlaga eins mikið
og hægt er til að keppnin og iðkunin
verði sem ánægjulegust og áran-
gursríkust ef til lengri tíma er litið.
Keppni bama þarf alls ekki að lúta
sömu meginreglum og hjá fullorðnum.
Skoruð mörk í boltaleik er það sem
sker úr um sigur í keppni. Þessi
mælikvarði þarf alls ekki að vera sá
sem alltaf skal nota í boltaleikjum
barnaeðakeppni. Keppa á sem mest
í því sem mikilvægast er að æfa á
hverju aldursskeiði.
Setjið t.d. upp keppni í tæknilegri
útfærslu á aldrinum 10-13 ára þegar
börnin eru móttækilegust fyrir
tæknikennslunni. Hér má nefna færni
með bolta, tæknilega útfærslu í sundi,
tæknilega útfærslu í langstökki o.s.frv.
Komum í veg fyrir keppnisaðstæður
sem ekki henta og einblínum ekki á
skammtímaárangur. Leggjum
grunninn að framtíðarárangri með
viðunandi aðstæðum á hverju
aldursskeiði.
Sömu kröfur á börn
og fullorðna
í keppni?
Væntingar og kröfur eru líklegast
sá þáttur sem verst hefur leikið okkar
börn og unglinga síðustu áratugi.
Keppni, metingur og samkepni á að
fara fram með þeint hætti sem hentar
börnum, í samfélagi barna.
Samkeppni er holl og ýtir undir
framfarir sé hún í réttu umhverfi og
aðstæðum.
Skinfaxi
25