Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1942, Blaðsíða 26

Kafbátsforingi og kennimaður
II. KAPÍTULI
Ur Norðursjó til MiSjarðarhafsins.
Aprílmánuður er duttlungafullur í Norður-
sjó — og því verri sem lengra er farið norður
á bóginn! Það fannst okkur að minnsta kosti.
í Helgólandflóa var veður enn sæmilegt, en
þegar við komum fyrir norðurodda Hjalt-
lands, Muckle-Flugga, og tókum vestlæga
stefnu út á Atlanzhafið, hrepptum við mjög
þungan sjó og útnyrðingsrok, sem ekki leyndi
uppruna sínum á hinum grænlenzku jöklum.
U 73 sýndi nú ýmsa miður þægilega eigin-
leika, sem áður voru ókunnir. Áttavitinn
þoldi ekki hinar vaggandi hreyfingar bátsins,
og var oft ekki nothæfur dögum saman, svo
við vorum nauðbeygðir til að stýra eftir sól
og stjörnum, en þegar himininn var skýjaður
sigldum við eftir stefnu öldunnar. Vaktmenn-
irnir á stjórnpalli voru skinnklæddir, og
bundnir við handriðið, því að önnur hver alda
reið yfir bátinn með þvílíkum krafti, að við
misturn fótfestu. Hér lærði ég það í fyrsta
sinn, hverja þýðingu það hefur, að stýra
undan þungum sjóum,þar sem ekki tjáir að
halda upp í. Þetta var nytsörn reynsla fyrir
allt lífið! Ástandið var ekki gott um borð.
Slcápar og kistur, sem voru skrúfaðar fastar,
losnuðu og voru á ferð og flugi um bátinn.
Matsveinninn hætti við alla eldamennsku,
og ef einhver var svangur — flestir voru nú
listarlausir — varð hann að láta sér nægja
brauðbita.
Ég sé ennþá fyrir mér Rohne liðsforingja.
þar sem hann sat í kojunni og át með góðri
lyst stóra rúgbrauðssneið með smjöri og lifr-
arkæfu, og þar ofan á var lag af appelsínu-
mauki og súrsuðu káli. Það er ekki spurt um
smekkinn, ef lystin er annars vegar! Fyrsti
vélstjóri virtist hafa misst alla matarlyst og
leit mjög efablöndnum augum á tilveruna.
Og eins og til að kóróna allt saman hagaði
báturinn sjer jafn illa, þegar við köfuðum
til þess að fá nokkurra stunda hvíld!
Allt var þetta mjög fjarri því að vera stríð,
því að við bárum ekki óvinarhug í brjósti
til nokkurs lifandi manns, og vorum ánægðir
með að tóra sjálfir. En þessir dagar höfðu
þann kost, að við lærðum að haga okkur eins
og sjómönnum sæmdi, og urðum ekki upp-
næmir fyrir smámunum. Við vöndumst af
öllu fáti og flaustri í erfiðum kringumstæð-
VÍKINGUR
um, og þegar illa gekk að kafa, og kallað var:
,,allir fram á“, mátti oft heyra gamanyrði um
að „hlaupa aftur á“.
Það einasta, sem við gátum ekki vanizt,
var það, að helmingurinn af skipshöfninni
var sjóveikur, og að þeir, sem hraustir voru,
urðu að eyða tímanum í að þrífa eftir þá.
Fyrsti vélstjóri var áhyggjufullur út af því,
hvort olían myndi nægja til fyrstu austur-
rískrar hafnar, og það þurfti ekki neinar
spádómsgáfur til að svara, nema veðrið batn-
aði stórlega! Og það skánaði líka töluvert
næstu daga, eftir því sem sunnar dró. Það var
að vísu enn mikill sjógangur, og bæði átta-
vitinn og mikið af áhöfninni slæmt af sjóveiki,
en okkur miðaði áfram og náðum suðurströnd
írlands 11. apríl.
Nú fór að verða meira líf umhverfis okkur.
Gufuskip komu og fóru, en við gátum ekki
ráðist á þau, því veðrið gerði okkur ómögulegt
að kafa og skjóta tundurskeytum. Að kvöldi
hins 11. renndum við upp að hliðinni á stóru
seglskipi, sem stanzaði við aðvörunarskot
okkar, og meðan skipshöfnin fór í bátana,
reyndum við að skjóta það í kaf. Það var örð-
ugt verk, því öldurnar skullu yfir þá menn,
sem voru við fallbyssuna og skoluðu Pehrson
háseta fyrir borð, þrátt fyrir allar varúðar-
ráðstafanir, er öryggisfesti hans slitnaði. —
Allar tilraunir til að bjarga honum mistók-
ust, vegna þess að ekki var unnt að stýra bátn-
um svona þungum til lands. — ,,Ich hatt‘ ein-
en Kammeraten!" — Og þegar Inverlyon“
loks sökk eftir 20 skot, gat enginn okkar
glaðst yfir þessum fyrsta sigri. Við vorum alla
jafna kátir í okkar hóp, en þetta kvöld voru
menn venju fremur þögulir, því að dauðinn
var meðal okkar.
Við áttum að leggja nokkuð af tundurdufl-
um okkar úti fyrir Lissabon. Þar höfðu til
þessa engin þýzk herskip verið. Þessvegna
lásum við nú handbækur okkar og athuguðum
sjókortið, til þess að kynna okkur allar að-
stæður við höfnina í Lissabon.
Hafið var nú orðið kyrrara með hægri und-
iröldu, og U 73 velti sér áfram eins og hvalur.
Á stjórnpalli var nokkurn veginn þurrt, en
alda reið yfir þilfarið öðru hvoru, svo það var
öruggara að treysta sig með mittisbandi. —
Loksins skein sólin af heiðum, bláum himni.
Það var ekkert að sjá, svo langt sem augað
26