Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1950, Blaðsíða 6

Fœreyingar í þjóðbúningi.
Fiskveiðar.
Þrátt fyrir tregfiski á grunnmiðum við Fær-
eyjar, þá eru fiskveiðar samt aðalatvinnuvegur
eyjaskeggja, enda eru þeir sjógarpar miklir og
vanir að veltast á sjónum í öllum veðrum, vet-
ur og sumar, á upp og niður skipum. Af ná-
lægum fiskimiðum, sem Færeyingar sækja á,
má nefna Færeyingabankann, sem er um 70
sjómílur suðvestur af Suðurey, og Bill Baileys
bankana sem eru nokkuð vestar. Fremur mun
fiskur vera tregur á bönkum þessum, enda
leggja Færeyingar sennilega ekki mikla rækt
við þá, en sækja ótrauðir á fjarlægari mið, í
Hvítahafið, til Grænlands bg íslands. Hér á ís-
landi eru færeysku fiskimennirnir vel kunnir,
því hér eru þeir stöðugir gestir allt í kringum
landið. Fyrir nokkrum árum stunduðu Færey-
ingar allmikið fiskveiðar við ísland á opnum
bátum. Komu þeir þá oft í stórum hópum til
Austfjarða með bergensku skipunum og dreifðu
sér þaðan á ýmsa staði á norðaustur- og austur-
landi. Bakkafjörður, Gunnólfsvík og Skálar
voru kunnar bækistöðvar færeyskra fiskimanna,
sem stunduðu fiskveiðar á opnum bátum að vor-
og sumarlagi. Nú er þessi árabátaútgerð Fær-
eyinga við ísland að mestu lögð niður. Fær-
eyingar eru stórhuga menn og eru búnir að
koma sér upp stórum skipastól vélknúinna
fiskiskipa. Þeir eiga á þriðja hundrað skíp
stærri en 25 tonn. Þar af milli 30 og 40 tog-
ara, og eru nokkrir þeirra alveg nýir. íbúatala
Færeyja er rúmlega 30 þúsundir, þar af stunda
5—6 þús. manns fiskveiðar, er það tiltölulega
miklu meiri fjöldi fiskimanna en á Islandi.
Landnám.
Færeyjar munu hafa byggzt nokkru fyrr en
Island, en talið er víst, að þar hafi áður hafzt
við eitthvað af keltneskum eða írskum munk-
um og einsetumönnum, eins og átti sér stað hér
á íslandi, þegar hinir norrænu landnámsmenn
komu þar að landi. Þykir ýmislegt benda til
þess, t. d. heitir vík ein hjá Kirkjubæ á Straum-
ey Brandansvík, en biskup að nafni Brandanus
var uppi á írlandi á 6. öld.
Fœreyjar og nœstu grannar.
Færeyska þjóðin er minnsta og fámennasta
þjóðin í hinni norrænu þjóðafjölskyldu, en jafn-
framt sú þeirra, sem næst okkur stendur um
marga hluti. Færeyjar eru aðeins í 250 sjó-
milna fjarlægð frá íslandi, en sú fjarlægð er
minni en milli Reykjavíkur og Hornafjarðar,
sé farið sjóleiðina. Þó erum við Islendingar ekki
næstu nágrannar Færeyinga: Hjaltland, Orkn-
eyjar, Skotland og Suðureyjar eru aðeins í 180
sjómílna fjarlægð frá Færeyjum. Á öllum þess-
um eyjum var töluð norræna á landnámsöld,
en íbúarnir hafa nú löngu gleymt tungu feðra
sinna, vegna áhrifa og yfirráða Engilsaxa og
Kelta. Færeyingar eru undantekning. Þeir hafa
varðveitt tungu, sína furðu vel, enda þótt hún
hafi tekið allmiklum breytingum. Færeyskan er
langlíkust íslenzku allra Norðurlandamála og
íslendingar eiga hægt með að lesa hana sér til
gagns undirbúningslaust. öll hin Norðurlanda-
málin verða Islendingar að læra til þess að geta
lesið þau sér til skilnings. Færeyingar eiga
sennilega mjög auðvelt með að tala og lesa ís-
lenzku, enda er það staðreynd, að flestir fær-
eyskir fiskimenn skilja íslenzku og margir tala
hana ágætlega.
Kirkjubœr.
Af sögufrægum stöðum í Færeyjum er Kirkju-
bær í fremstu röð. Hann stendur suðvestan á
Straumey. — Upphaflega bjuggu í Kirkjubæ
sjálfseignarbændur, en um aldamótin 1100 liðu
sjálfseignarbændur í Kirkjubæ undir lok, en
jörðin var gerð að biskupssetri. I tíð hinna
kaþólsku biskupa á Kirkjubæ stóð menning
Færeyinga með miklum blóma. Þar var menn-
ingarmiðstöð, sem hélt uppi sambandi við þeirra
tíma andans mikilmenni á Norðurlöndum: Is-
23B
VÍKINQUR