Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1950, Blaðsíða 19

S VEITAPIL TURINN,
mesti ráðamaður Grikklands
Kosningabaráttan geisaði í Grikklandi. 30 stjórn-
málaflokkar lýstu ávirðingum andstæðinganna af hjart-
ans einlægni, án þess að óttast meiðyrðamál. Á kosn-
ingadaginn, eftir 3 vikur, náði kosningahitinn hámarki.
En maðurinn, sem mest átti undir úrslitunum, sat
hljóður, óvirkur og rólegur á hinu forna herrasetri
sínu, í hjarta Aþenu og beið.
Herra Bodossakis er stærsti iðjuhöldur Grikklands.
Hann er enginn stjórnmálamaður, en þekkir þó allar
refjar og klæki stjórnmálaflokkanna. „Án þess væri
ekki hægt að þrífast hér, sem kaupsýslumaður", segir
hann. Réttu nafni heitir hann Podromos Athanasiadis.
En í Grikklandi er það viðurnefnið, sem gildir. Það get-
ur verið fallegt eða skammaryrði, allt eftir því hvort
viðkomandi er saddur eða svangur.
Nú þegar verið er að reisa hagkerfi landsins úr rúst-
um, er Bodossakis bæði skipuleggjarinn og byggingar-
meistarinn. „Ef hann vill veita stjórninni fjármagn",
sagði háttsettur Aþenubúi við mig í s.l. viku, „þá þurf-
um við enga Marshallhjálp".
Bodossakis er 53 ára gamall, grannur, kvikur, feim-
inn og dulur. Hann treystir fáum og kýs að fjalla
sjálfur um skjöl sín. Ólíkt flestum löndum sínum klæð-
ist hann íburðarlausum, en velsniðnum dökkum fötum
og röndóttri skyrtu. Eina skrautið er slifsisnæla úr gulli,
með gríðarstórri pei'lu inngreyptri.
Hann hefur komizt vel áfram síðan hann gætti fén-
aðar föður síns í hæðunum við Istambul. í dag ræður
hann algjörlega yfir að minnsta kosti einum þriðja af
iðnaði Grikklands. ítök hans eru víðtæk og yfirráð
hans eru ekki skráð. Það skeður til dæmis fátt í út-
flutningsverzlun Grikklands, sem Bodossakis ekki hefur
haft afskipti af.
Hinn ókrýndi konungur.
Hann er forstjóri flestra stærstu bankanna og opin-
bert leyndarmál er það, að hann ræður miklu um stjórn
Þjóðbanka Grikklands. Sumir halda því fram, að áhrifa-
vald hans sé þjóðinni til góðs, en aðrir álíta að völd
hans standi smáfyrirtækjum fyrir þrifum. En eitt er
þó alveg víst, og það er, að hann trúir á landið.
Hvernig Bodossakis hefur komizt til þessara miklu
valda er ráðgáta. Um yngri ár sín segir hann aðeins
að skólavistin hafi verið alls sem svarar 9 mánuðum.
Hann var orðinn 18 ára þegar hann varð læs. Hann
flæktist til hinnar athafnasömu borgar Smyrnu, en
hrökklaðist brátt þaðan aftur til Istambul. Hinir eldri
menn í söluskálunum segjast muna eftir honum. Hvað
verzlaði hann með? Það er ekki ljóst. Það geta hafa
verið teppi, vín eða fasteignir.
Þegar árið 1915 hafði hann fengið uppnefni og eign-
azt Pera Palas hótel, hið stærsta í Istambul og eitt hið
skrautlegasta í Litlu-Asíu. Þá voru eignir hans taldar
um 10 millj. sterlingspunda, en síðan hafa þær ekki
verið áætlaðar.
Óvinir Bodossakis halda því fram, að hann hafi rekið
óheiðarlega verzlun að lokinni fyrri heimsstyrjöldinni,
er Grikkir og Tyrkir liáðu tilgangslaust og þrálátt
stríð í Litlu-Asíu. Hann var sagður selja báðum aðilum
skotfæri, eins og allir aðrir vopnaframleiðendur. En
Bodossakis sá ekki fyrir hina skyndilegu uppgjöf
Grikkja fyrir Kemal Ataturk, og tapaði öllum sínum
inneignum í Tyrklandi. Hann lagði fyrir sig olíubrask,
en varð að láta í minni pokann fyrir hinum klækjótta
Galouste Sarkis Gulbenkian. — Um það má lesa í
júníhefti News Review 1947.
Árið 1923 eignaðist Bodossakis höll sína í Pyshiki
— skemmtilegu úthverfi Aþenu, og var orðinn aðalmað-
urinn í vefnaðariðnaðinum. Hann var þá einnig byrjað-
ur á skipaútgerð og eftir 20 ár var hann orðinn eig-
andi að 40 kaupförum í hinum ábatasömu flutningum
um Miðjarðarhaf. Hann er ennþá eigandi að skotfæra-
og vopnaverksmiðju, og þrátt fyrir miklar skemmdir
af völdum Þjóðverja og vélarán þeirra, er „Greek
Powder & Cartridge Co.“ stærsta fyrirtæki sinnar teg-
undar við austanvert Miðjarðarhaf.
Síðustu tvö árin hefur Bodossakis bætt að minnsta
kosti helming hins £ 15 millj. tjóns, sem hann varð
fyrir af síðustu heimsstyrjöld. Verksmiðjur hans fram-
leiða í stórum stíl stálgrindur til húsbygginga og vélar
til iðnaðarframleiðslu.
í Padras á hann verksmiðjur, sem framleiða 90% af
glerframleiðslu landsins og fyrirtæki hans „Greek
textil Co.“ veitir 3000 körlum og konum atvinnu við
framleiðslu þriðja hluta alls baðmullariðnaðar landsins.
Skipasmíðastöð hans „Vassiliades" byggir, auk þess
sem hún annast pöntun erlendis frá, stöðugt ný skip
til aukningar eigin flota.
Stærsta fyrirtæki hans er þó „Lipasmata Company",
sem framleiðir kemiskan áburð til útflutnings til flestra
landa við Miðjarðarhaf. Þar vinna um 4000 manns.
Með fjárframlögum frá E. C. A., er Bodossakis að
bæta tjón það, sem stríðið olli á þessari verksmiðju,
auk þess sem hann stækkar hana og endurbætir.
Uppáhaldsverk Bodossakis er nú rannsókn og ný-
breytni í brúnkolanámu hans nálægt Saloniki. Námuna
keypti hann af rælni fyrir síðustu heimsstyrjöld, en
nú er þar allt í fullum gangi. Grikkland er fátækt að
eldsneyti, og beitir hann sér nú til hins ítrasta við
Framh. á bls. 256.
V I K I N G Li R
251