Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.1956, Blaðsíða 6

DR. GUNNLAUGUR ÞÓRÐARSON
NÝJA HVlTA BÓKIN
Nú fyrir nokkru hefur ríkisstjórn Islands
gefið út og sent Evrópuráðinu að nýju viðbót-
ar-minnisgrein um fiskveiðadeiluna við Breta
o. fl. Þessi „hvítu-bókar viðbætir" mun fyrst
og fremst vera gefinn út vegna orðsendingar
brezku stjórnarinnar til Evrópuráðsins um
þetta mál, frá í maí s.l. Er því ekki úr vegi að
fjalla hér nokkuð um þennan nýja bækling.
Bókin ber sama titil og hin fyrri „The Ice-
landic efforts for fisheries conservation. Addit-
ional memorandum", og eins og fyrri bókin, hef-
ur hún einungis birzt á ensku. Hún hefur verið
mánuðum saman í smíðum og mætti því ætla, að
hún væri gaumgæfilega samin og skelegg í mál-
fiutningi. Mætti vænta, að þar væru öll helztu
atriði brezku orðsendingarinnar tekin til með-
ferðar og hrakin með einhverjum hætti, ef
ástæða þætti til. Víst er um það, að þar sem
bókin er 3 blaðsíðum lengri en hin brezka, þá
hefði hún átt að nægja til þess, en því miður
er þessu langa máli ekki varið sem skyldi.
Það segir sig sjálft, að slíkt plagg, sem „hvíta
bókin“ var, um eitt veigamesta mál íslenzku
þjóðarinnar, hefði þurft að vera þannig úr
garði gert í upphafi, að ekki hefði þurft neinu
við að auka, því vissulega hefði verið vænlegra
ti) áhrifa og meira styrkleikamerki að geta
látið brezku greinargerðina sem vind um eyrun
þjóta. En fyrst horfið er að því ráði að birta
andsvar, þá má ekki sleppa neinu atriði, sem
er svaravert í brezku orðsendingunni, því ef
þannig er að farið, má skilja það svo, að hver
sú staðhæfing Breta, sem ekki er hrakin, sé
rétt, því þögn er sama og samþykki, nema því
aðeins, að öllu plagginu sé þá andmælt í heild.
I þessu efni virðist að mörgu leyti hafa tek-
izt verr til, en unað verði við og skal gerð nán-
ari grein fyrir því hér á eftir.
Meðferð og niðurskipun efnis er svipuð og
áður. Inngangur, I. hluti, er að heita má orð-
rétt endurprentun á samsvarandi kafla í fyrri
bókinni, og er þar prentsvertu eytt að ófyrir-
synju, því þar hefði nægt að vísa til fyrri bók-
ar. Annar hlutinn er, eins og í fyrri bókinni,
um mikilvægi fiskveiðanna fyrir íslenzku þjóð-
ina, og er hann einnig orðrétt endurprentun á
samsvarandi kafla í fyrri bókinni, að viðbættri
endurprentun á kafla úr brezku greinargerð-
inni. Hér hefði dugað að vísa til hvítu bókar-
innar og brezku greinargerðarinnar, í stað þess
að eyða rúmi í slíka endurtekningu. Svo getur
virzt, sem höfundur „hvítu-bókar-viðbætisins“
álíti Evrópuráðsmennina alveg sérlega tor-
næma, þannig að margtyggja þurfi í þá hverja
staðreynd og á hinn bóginn gæti sýnzt svo sem
höfundi hvítu bókanna liggi ekki mikið á hjarta,
sem hann þurfi að koma á framfæri eða hafi
a. m. k. ekki ýkja mikið nýtt að segja.
Ástæða hefði verið til að drepa á eftirfarandi
ummæli í greinargerðinni brezku í 2. lið:
„Ríkisstjórn Islands hafði áður tilkynnt rík-
isstjórn hennar hátignar fyrirætlanir sínar al-
mennt, en ráðgaðist ekki við hana um eðli
né umfang hinna nýja takmarkana".
Ummæli þessi sýna svo ljóslega sem fram-
ast má verða, hversu ríkur yfirdrottnunarand-
inn er enn hjá brezku stjórninni, að ekki sé
sagt nýlendukúgunar-hugsunarhátturinn, að
þeim skuli detta í hug sú fjarstæða, að ríkis-
stjórn hins fullvalda íslenzka ríkis spyrji
brezku stjórnina leyfis um aðgerðir, sem ein-
ungis taka til íslenzks yfirráðasvæðis.
I 3. lið brezku greinargerðarinnar segir svo
m. a.:
„Reglugerðin útilokar erlend fiskiskip algjör-
lega frá stórum úthafssvæðum, þar sem togar-
ar Breta og nokkurra annarra þjóða höfðu fisk-
að í meira en hálfa öld“.
Þennan lið leiðir viðbætirinn að mestu hjá
sér, nema hvað hún leiðréttir, að innan fisk-
veiðitakmarkanna séu íslenzkum togurum einn-
ig bannaðar veiðar. Hins vegar er það látið
óátalið, að brezka stjórnin kalli forn íslenzk
fiskimið og sögulega landhelgi Islands „úthaf“.
Þá er þess að engu getið af íslands hálfu, að
á þessum miðum hafa íslenzkir fiskimenn
stundað veiðar, ekki í fimmtíu ár, heldur meira
en 10 aldir.
VÍKINGUR
34