Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.1976, Blaðsíða 26

skýra út frá þessum hugleiðingum,
en fleira kemur til. Sumir eru alla
tíð á eftir stóra vinningnum í veiði-
happdrættinu og fara því á milli
skipa í von um að fá stærri hlut.
Aðrir eira ekki í stöðugri vinnu
yfirleitt og skipta oft um vinnu og
taka þá ýmist vinnu til sjós eða
lands, eftir atvikum. í þessum síðast-
talda hópi eru margir sem kalla sig
sjómenn, en eru kannski ekki frek-
ar sjómenn en landmenn. Nauðsyn-
legt er að taka tillit til þessa, þegar
meta á tíðni ýmissa sjúkdóma meðal
sjómanna, eins og t.d. tíðni drykkju-
sýki og ýmissa annarra geðsjúk-
dóma. Á milli 15 og 20% karla,
sem eru lagðir á geðsjúkrahús í
Reykjavík segjast vera sjómenn.
Nokkuð af þessum hópi mætti vafa-
laust eins kalla verkamenn. Þetta
er nefnt hér, aðeins til þess að minna
á nauðsyn þess að skilgreina, hvað
við er átt, þegar talað er um sjó-
menn. Nokkru nær raunveruleikan-
um er kannski hægt að komast þeg-
ar giftar konur telja maka sína sjó-
menn. Ýmislegt bendir til, að þær
þurfi líka oftar að leita geðlæknis
en almennt gerist.
Samkvæmt upplýsingum nokk-
urra útgerðarfyrirtækja, eru manna-
skiptin á skipunum fyrst og fremst
meðal hásetanna. Upplýsingar frá
tveimur útgerðarfyrirtækjum um
hjúskaparstétt áhafna benda einnig
til meiri festu meðal yfirmannanna,
þar eð 80% af þeim eru giftir. Á
hinn bóginn eru aðeins á milli 20
og 30% af hásetunum giftir.
Frá norskum og sænskum rann-
sóknum er þegar vitað nokkuð um
sjúkdóma meðal sjómanna, sérstak-
lega geðsjúkdóma, meðal sjómanna
því feðurnir eru sjaldan í landi og hafa
lítil tækifæri til þess að hafa börn sín
með sér.
á verslunarflotanum. Þetta varðar
þó mest sjúkdómana eins og þeir
finnast meðal þeirra, sem innlagðir
hafa verið á sjúkrahús. Fyrir 11 ár-
um sá norska læknafélagið ástæðu
til að gefa út sérstakt hefti af tíma-
riti sínu um heilsufar sjómanna á
verslunarflotanum.
Þekking okkar á heilbrigði sjó-
manna, sem fiskveiðar stunda, er á
hinn bóginn mjög takmörkuð. Einn-
ig er tiltölulega lítið vitað um fjöl-
skyldulíf sjómanna og þýðingu
starfs þeirra fyrir fjölskyldulífið og
fyrir heilsufar fjölskyldunnar og
barnauppeldi. Þó er til ein norsk
athugun frá 1958, sem Per Olav
Tiller sálfræðingur gerði á þýðingu
fjarvista föðurins frá heimilinu
fyrir þroska persónuleika sjómanns-
barna. Rannsóknin tók aðeins til 40
sjómannsbarna á aldrinum 8—9 ára
og jafnstórs hóps annarra bama til
samanburðar. Niðurstöður þessara
rannsókna bentu til, að sjómanns-
börnin væru kannski heldur minna
þroskuð og háðari móður sinni,
drengirnir ættu erfitt með að aðlaga
sig jafnöldrum sínum og vildu held-
ur leika við stúlkur. Þeir höfðu
einnig meiri tilhneigingu til hetju-
dýrkunar á föður sínum. Mæðumar
yfirvemduðu bömin og leituðu e.t.v.
tilfinningalegrar fullnægingar í sam-
vistum við þau til þess að bæta sér
upp hinar löngu fjarvistir eigin-
VlKINGUR
26