Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 29

NÁTTÚRUFR.
187
stundum sinum, til þess að fá sér hressingu. En til þess að þeim
gefist færi á að gegna móðurskyldum sínum, þá set ég spörva
inn í búrið eða auðnutittlinga, sem sitja í trjáliminu úti í garðinum
mínum og sonur minn er þá nýbúinn að skjóta. Ég er nú nýbúinn
að leggja einn auðnutittling inn í búrið, glænýjan að kalla má.
Síðan hleypi ég inn einni fiskiflugu, aðeins einni, til þess að enginn
ruglingur geti orðið.
Það er auðséð, að hún er komin að varpi, því að hún er svo
kviðmikil. Þegar svo sem ein stund er liðin og hún er farin að
sætta sig við veru sína i búrinu, þá fer hún að taka til sinna
verka. Hún hleypur eftir fuglinum sprett og sprett í einu og kann-
ar hann allan frá höfði til stéls. Þetta gjörir hún aftur og aftur,
en Ioks nemur hún staðar við annað augað í fuglinum, sem sokkið
er alldjúpt niður í augnatóftina.
Nú beygir hún varpbroddinn eða verpilinn og leggur hann i
rétt horn og stingur honum upp i fuglinn, fast upp við nefrótina,
og nú ryður hún úr sér eggjunum í striklotu í hálftíma eða svo.
Hún gefur sig ekki við neinu, nema þessu alvarlega starfi sínu.
Hún situr þarna hreyfingarlaus og eins og skynjunarlaus. Mér er
því hægðarleikur að virða hana fyrir mér í stækkunarglerinu minu.
Vafalaust myndi ég þó gjöra henni fælingar, ef ég hreyfði niig
eitthvað, en af því að ég stend grafkyrr, þá vek ég engan ótta
hjá henni, fremur en væri ég Ioftið í kring um hana.
Ekki verpir hún öllum eggjum sínum í einu, unz hún hefir
tæmt eggjakerfið, heldur með hvíldum á milli. Oft sést hún skriða
frá bækistöð sinni við nefrótina á fuglinum, og hvílir sig ofurlitla
stund í netinu; er hún þá að núa saman afturfótunum, en einkum
er það þó varpbroddurinn, sem hún hreinsar, nýr og fágar eins
og hann sé sárakönnuður. Þegar hún nú finnur á sér, að hún er
að fá nýjar hriðir, þá hverfur hún aftur að varpstaðnum, og er
hún er búin að létta á sér, hvílir hún sig bráðlega aftur. Svona
gengur það koll af kolli nokkrar stundir.
Loks er öllu varpi lokið fyrir henni; fuglinn heimsækir hún
nú ekki oftar og er það órækur vottur um, að eggjakerfið hennar
er gjörtæmt. Á næsta degi er hún liðið lík. —
Eggin liggja í samfelldum lögum fremst í kokinu á fuglinum,
á tungurótinni og slímhimnunni á gómnum. Þau sýnast vera ara-
grúi, því að allt ginið á fuglinum er skjallhvitt að innan. Ég sting
nú ofurlitlum trétappa milli nefkjálkanna til að halda nefinu opnu,
og ég geti séð, hvað gjörist þarna inni. Frh.