Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1943, Síða 20

Náttúrufræðingurinn - 1943, Síða 20
66 NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN einum, geta ekki náð langt fram i tímanji. Þannig getur verið komin rigning og stormur fyrri liluta dags, þótt elcki hafi hólað á neinum klósigum kvöldið áður. Og lægðin eða regnið sendir lieldur ekki ætíð klósiga eða bliku á undan sér; oft eru netjuský (maríutásur) regnboði. Klósigarnir liafa lieldur ekki ávallt regn í för með sér, eins og áðan var hent á, og má um það og hraða lægðarinnar mikið marka af því, hversu ört skýin breytast eða hækka á lofti. Urðu gömlu bændurnir og sjómennirnir furðu glöggir á þetta. Um bólstrana og skúraskýin verður hér látið nægja að vísa til þess, sem sagt var um myndun þeirra hér að framan, að þau lialda sig i kalda loftinu á „bakhlið“ lægðarinnar, þ. e. vesturhlið henn- ar. Liður æ lengra á milli skúra eða élja, eftir því sem lægðin fjarlægist til austurs eða norðausturs, og að lokum birtir venju- lega alveg upp, táður en næsta lægð kemur i ljósmál. Um einstök ský skal þetta tekið fram i viðbót við það, sem áður er sagt: Blikuhnoðrar eða dröfnuský eru einskonar millistig milli klósiga og bliku. Yenjulega verða þeir til úr bliku á þann hátt, að blikan leysist upp í marga smáhnoðra, og er það merki um, að lægðin sé að hægja á sér og eyðast. Á sama hátt getur það komið fyrir, að gráblika leysist upp í hnoðra; en gráblikan er miðský, og það eru einmitt netjuský eða maríutiásur, sem oft verða til á þennan liátt. Þetta er lílca merki um hnignun eða eyðingu lægðarinnar, og þegar svo er komið, verður ekkert úr regni né stormi. Á hinn hóginn er það enganveginn sjaldgæft, að netjuský renni saman og myndi grá- bliku, sem gefur þá regn eða snjó, en þó ekki í stórum stíl, og storm þarf ekki að óttast í þessum tilfellum. Þá má geta þess, sem iðulega kemur fyrir, að bólstrar eða skúraský geta breytzt í netjuský (miðský) eða flákaský (lágský), á þann hátt, að þau fletjast út annaðhvort í kollinn eða að neðan. Þetta skeður helzt að kvöldi dags, og er merki þess, að tekið sé fyrir uppstreymi loftsins. Hinsvegar er það algengt, að upp- streymi, sem myndar skúraský, sé svo kröftugt, að það brjótist í gegnum lag af fláka- eða netjuskýjum. Þegar flogið er í flug- vél yfir slílc ský, líkjast þau lieljarmiklum björgum eða klettum skagandi upp úr skýjahafinu. Annars eru skýin venjulega mjall- hvít ofan frá að sjá og líkjast oft hafíshreiðu. Er þetta hin feg- ursta sjón. Geta þeir, sem horft liafa ofan á þokubreiðu af fjalli, gert sér nokkra hugmynd um þessar dásemdir drottins.

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.