Náttúrufræðingurinn - 1943, Blaðsíða 22

68
NÁTTÚRUFRÆÐIN GURINN
lýst. Það er svart og gróft; en þó fíngerðara en hvíta lagið, korna-
stærð 7—10 min og er lítill munur á þessu, livar sem athugað
er á því svæði, sem ég nefndi hér á undan. Það er aðeins 3—4 cm
á þykkt iijá Þjórsárholti, en þykknar svo smátt og smátt upp i
40 cm hjá Skarfanesi efst í Landsveit. Þar er allur neðri hluti
lagsins ljósleitur, en efri hlutinn er svartur. Er svo háttað um
fleiri öskulög á þessum slóðum. — Einnig þetta lag er yngra en
fyrsla hyggð á íslandi. Þvi til söunnunar lief ég eftirfarandi:
Grafið var fyrir hlöðu og súrheystófl i Þjórsárholti. Þegar
komið var niður undir þetla öskulag, fannst nokkuð af venju-
legri eldhúsösku, sem lá alveg þétt ofan á þessu grófa svarta lagi
og hafði henni verið fleygt þarna út frá eldstæði, sem þarna fannst
rétt hjá, á vikurinn nýlega fallinn. Yar svona samfellt lag um
allan gryfjubotninn.
Þetta eru svo glögg spor, að ég álit tjón að, ef ekki væri á lofti
haldið. En ef til vill finnast fleiri dæmi jjessu lik. Líklegt þykir
mér, að þau öskulög, sem neðar liggja, séu forsöguleg. En þau
eru bæði mörg og sum stór og liggja víða. Sjást gróðurleifar
undir sumum þeirra. Það þarf varla getum að því að leiða, að
slík gos, sem þessi öskulög stafa frá, hafi valdið mikilli eyðingu
gróðurs og liarðæri, þar sem þau komu mest niður. En það sýn-
ist svo sem bæði þessi gos liafi mest fallið í sömu átt, þ. e. í Þjórs-
árdalinn, Landsveit og efri hluta Hreppanna.
Bið ég svo þá við að bæta, sem kunnugleik hafa um þessa hluti.
Staddur í Reykjavík, 18. des. 1942.
Kári Leifsson:
Ug I ufjölsky Idan.
Um mánaðamótin júní og júli í sumar, sem leið, sást ugla hér
nálægt bænum (þ. e. Hóli á Tjörnesi . Suður-Þingeyjarsýslu). Hún
var brúnleit á lit með dökkum dílum. Augun voru áberandi stór.
Ugla þessi var á stærð við stærstu fálka og jafnvel stærri, nema
vængimir virtust styttri en fálkavængir, en mun breiðari. Eftir
lit að dæma virðist þetta liafa verið náttugla, og er það enkenni-
legt. Á daginn sást hún sjaldan. Oft kom það fyrir, að maður
rakst á hana í skorningi eða einhverju afdrepi, þar sem hún
kúrði sig niður og vildi sýnilega ekki láta á sér bera. Hún flaug
sjaldan upp fyrr en komið var nálega fast að henni. Flaug liún