Náttúrufræðingurinn - 1954, Page 7

Eysteinn Tryggvason:
Jarðskjálítar á Islandi árið 1953
Jarðskjálftar voru hér venju fremur litlir á árinu. Ekkert tjón hlauzt
af þeim, og má því segja, að lítil ástæða sé til að ræða nokkuð um þá.
í Reykjavík hafa verið starfræktir jarðskjálftamælar á vegum Veð-
urstofunnar í næstum þrjá áratugi, eða síðan 1926. Mælamir hafa
lengst af verið lélegir, en nú hefur verið bætt úr því, þar eð nýir
mælar voru fengnir til Reykjavíkur á árunum 1951—1952, og síðan
í október 1952 hafa þessir nýju mælar verið starfræktir að staðaldri.
Nýju mælarnir sýna sennilega um fimm sinnum fleii'i jarðskjálfta en
þeir gömlu, enda mældu þeir um 340 hræringar á árinu 1953, en
gömlu mælamir sýndu að meðaltali 60—70 jarðskjálfta á ári.
Auk þeirra upplýsinga, sem jarðskjálftamælarnir gefa, er hér stuðzt
við fréttir af jarðskjálftum, sem fundizt hafa.
Tvisvar á árinu, 10. febrúar og 20. ágúst, voru send út spurninga-
eyðublöð til allmargra manna í þeim héruðum, þar sem líkur voru
til, að jarðskjálfti hefði fundizt. Mikill meiri hluti þeirra, sem eyðu-
blöðin fengu, endursendu þau með þeim upplýsingum, sem óskað var
eftir, og fékkst þannig gott yfirlit yfir útbreiðslu þessara jarðskjálfta.
Það verður ekki sagt með vissu, hve margar jarðhræringar hafa
fundizt á árinu, en a. m. k. 14 daga ársins fannst einhvers staðar á
landinu jarðskljáfti, og suma dagana fudust margar hræringar.
6. janúar um kl. 19 fannst allsnarpur jarðskjálftakippur á Tjörnesi.
Snarpastur mun hann hafa verið í Ytri-Tungu. Þar fundu hann all-
ir, sem inni voru, en úti varð hans lítið vart (styrkleiki IV stig).
Jarðskjálfti þessi fannst á mjög litlu svæði, sennilega ekki í yfir 10
km fjarlægð frá upptökunum, sem verið hafa nálægt Ytri-Tungu.
lO.febrúar kl. 13:27 varð mesti jarðskjálfti ársins. Fannst hann á
stóru svæði á Norður- og Norðausturlandi, en var alls staðar vægur.
I Skagafjarðarsýslu fannst hann mjög óvíða (Þorbjargarstöðum í
Skefilstaðahreppi, II stig), og þar fyrir vestan varð hans hvergi vart.