Náttúrufræðingurinn - 1956, Blaðsíða 21

Finnur Gudmundsson:
M
Islenzkir XIII
Rita (Rissa tridactyla)
Ritan telst til máfaættarinnar (Laridae), en nokkur séreinkenni
greina hana frá hinum eiginlegu máfum af ættkvíslinni Larus, og
hún er því talin til sérstakrar ættkvíslar (Rissa). Ritan er meðal
annars lágfættari en hinir eiginlegu máfar (ristin er styttri en mið-
tá að meðtalinni kló) og miðfjaðrir stélsins eru örlítið styttri en
útfjaðrirnar. Auk þess er afturtá ritunnar mjög óþroskuð, venju-
lega aðeins svolítill nabbi og án klóar. Af þessu er hið vísindalega
tegundarheiti ritunnar tridactyla dregið, en það þýðir hin þrítæða.
Geta má þess, að Eggert Ólafsson hélt, að stormmáfur og rita væru
ein og sama tegund. Hann tók að vísu eftir hinni smávöxnu og
óþroskuðu afturtá ritunnar, en hélt að hún brotnaði af fuglinum
vegna þess, að hann ræki liana svo oft í hart bergið á varpstöðv-
unum.
Fullorðnar ritur vega 350—450 g og ritan er því ein af hinum
svonefndu smámáfum. Litarmunur eftir kynferði er enginn, en
karlfuglar eru oftast ívið stærri en kvenfuglar.
í varpbúningi er ritan drifhvít nema á baki, herðum og vængj-
um, en þar er hún ljósblágrá. Fimrn yztu handflugfjaðrirnar eru
meira eða minna svartar í oddinn og útfön á yztu fjörðrinni er
einnig að mestu svört. Nefið er grængult og munnvik gulrauð.
Fætur eru mósvartir með svolítið gulleitum eða rauðleitum flikr-
um á stöku stað. Iljar og stundum einnig fitjar eru með gulbrún-
um eða rauðbrúnum blæ. Lithimna augans er dökkbrún og í
kringum augað er gulrauður ltringur. — Ritur í vetrarbúningi eru
dökkblágráar á kolli og hnakka, aftan á hálsi og á hálsliðum. Fram-
an við augað er svolítill dökkur blettur og aftari eyrnaþökur eru
dökkblágráar. Að öðru leyti er sumar- og vetrarbúningur eins. —
Dúnungar eru hvítir að neðan og á höfði og hálsi, en ljósgrábrúnir