Náttúrufræðingurinn - 1970, Qupperneq 41

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
35
um, 7 egg í 8 hreiðrum, 8 egg í 8 hreiðrum, 9 egg í 14 hreiðrum,
10 egg í 6 hreiðrum, 11 egg í 2 hreiðrum og 14 egg í 1 hreiðri. Meðal-
eggjafjöldi í hreiðri verður því 8,6 egg.
Grafönd (Anas acuta). Graföndin hafði nokkra sérstöðu meðal
buslandanna. Fór henni fjölgandi ár frá ári, þannig að árið 1967
var hún orðin önnur algengasta varpöndin í Skógum. Árið 1964
varð ég alls ekki var við grafönd og aðeins einn blika árið eftir.
Hvorugt árið fannst grafandarhreiður. Árið 1966 fundust 11 hreiður,
29 hreiður árið eftir, 6 hreiður árið 1968 og 3 hreiður árið 1969.
Orsök þess, hve fá hreiður fundust árin 1968 og 1969 er senni-
lega sú, hve seint ég var á ferðinni þau ár, en eftir því sem séð verður
af hreiðurkortum frá árunum 1966 og 1967 virðist allt benda til
þess, að graföndin verpi nokkru fyrr en aðrar buslendur. Alls voru
athuguð 49 hreiður í Skógum. Áætlaður fjöldi varppara árið 1966
var 15 pör, árið 1967 30 og einnig 30 árið 1968. í raun og veru er
síðasta talan vafasöm, þar sem ég veit ekki fyrir víst, hvort um
fjölgun hafi verið að ræða frá árinu áður, en þó tel ég að svo hafi
ekki verið. Á hreiðurkortum fyrir grafandarhreiður með samanburði
við hreiðurkort annara buslanda má finna hæsta prósentutölu
hreiðra, sem fullorpið var í, og bendir það til þess, sem áður hefur
verið drepið á, að graföndin verpi fyrst buslandanna, en fullorpið
var í 35 hreiður af 49 fundnum. í þessum hreiðrum var eggjafjöldinn
þessi: 3 egg í 2 hreiðrum, 4 egg í 3 hreiðrum, 5 egg í 1 hreiðri,
6 egg í 5 hreiðrum, 7 egg í 8 hreiðrum, 8 egg í 12 hreiðrum, 9 egg
í 3 hreiðrum og 11 egg í 1 hreiðri. Meðaleggjafjöldi verður 6,9 egg
eða 1—2 eggjum minni en hjá hinum öndunum.
Urtönd (Anas crecca). Urtöndin var önnur sjaldgæfasta busl-
öndin, sem varp í Skógum. Ca. 10 pör hafa orpið árlega, en flest
hreiður fundust árin 1967 og 1968, 6 hreiður hvort ár. Alls voru
athuguð 22 hreiður. Hjá 15 fullorpnum fuglum var eggjafjöldinn
þessi: 6 egg í 1 hreiðri, 7 egg í 4 hreiðrum, 8 egg í 4 hreiðrum,
9 egg í 5 hreiðrum og 10 egg í 1 hreiðri. Meðaleggjafjöldi verður
því 8,1 egg í hreiðri.
Gargönd (Anas strepera): Gargandar varð fyrst vart í Skógum
3. júní 1967. Þá sást kolla ásamt tveim grafandarblikum. Flugu
þau upp af mýrunum í miðhólfinu og skildust leiðir. Flaug garg-
andarkollan yfir Miklavatn og hvarf. Hinn 7. júní 1967 sást svo
gargandarpar. Kom það fljúgandi úr suðri og settist á tjörn á svæð-