Samvinnan - 01.01.1958, Page 12

Brunnyeggirnir voru hlaðnir úr grjóti
og gólfið í húsinu þakið stórgerðri möl.
Hurðinni fyrir dyrunum var lokað með
tveimur lokum, sinni til hvorrar hand-
ar. Lokurnar mátti hann ekki snerta.
Inn í brunnhúsið mátti hann ekki fara.
Hann ætlaði heldur ekki að gera það.
En vatnið var svo djúpt, hyldjúpt.
Hann smeygði lokunum úr kengjunum
með varúð og ætlaði aðeins að gægjast
inn. Þá féll hurðin til jarðar og hann
varð að forða sér meðan hún var að
falla. Svo var hún fallin og lá flöt við
dyrnar. Hann gat ekki reist hana við.
Þess vegna fór hann inn í brunnhúsið.
Hann fór gætilega, mjög gætilega.
Hann skreið á fjórum fótnm að brunn-
barminum. Vatnið var ekki grænt eins
og hann minnti, að það væri. Dimmblátt
var það. I fyrstu sá hann ekkert í vatn-
inu nerna gatið á þekjunni og andlit
sjálfs sín. Hann var ljós yfirlitum og blá-
eygur, hárið næstum hvítt. Allt speglað-
ist þetta í vatnsfletinum ásamt bláurn
peysukraga. Silungana sá hann ekki fyrr
en honum birti fyrir augum. Þá sá hann
þá báða. Þeir voru hvor við sinn vegg
og höfðu hægt um sig. Hann hélt niðri
í sér andanum. Annar silungurinn var
lítill, hinn stór. Þeir kvikuðu til sporð-
unum án þess að hreyfast úr stað, opn-
uðu í sífellu munna sína og lokuðu þeim
jafnharðan, eins og þeir væru að tala
saman. Hann horfði á þá um stund, unz
honum fór að leiðast tilbreytingarleysið.
Honum fannst þeir réttir til að synda
svolítið fyrir hann, úr því hann hafði
stolizt á fund þeirra. Hann gerði hark,
en þeir hreyfðu sig ekki að heldur. Þetta
voru heimskir silungar. Hann sá sljó-
leikann grópaðan í andlit þeirra og hon-
um gramdist það. Hann seildist eftir
steinvölu frá malargólfinu og lét hana
detta í vatnið af mikilli varúð. Ekki vildi
hann meiða neinn. Hann horfði á stein-
inn falla, sökkva til botns og sá hvítleitt
ryk þyrlast frá honum, þegar hann snerti
botninn. Silungarnir þutu af stað með
örskotshraða hring eftir hring, hvor á
eftir öðrum og hvor fram fyrir annan.
Drengnum þótti það furðuleg sjón — og
hann lét annan stein falla, síðan þriðja
og fjórða stein og þannig áfram. En það
gerðist ekkert fleira skemmtilegt. Aftur
á móti voru silungarnir allt í einu horfn-
ir, spegillinn í vatninu var týndur og
vatnið gruggað eins og óhreinn pollur.
Hann hafði hugmynd um, að gruggið
kynni að sjatna og vatnið að hreinkast
á ný. Ef til vill var brunnhúsið líka bezti
felustaður, sem völ var á. Þess vegna
beið hann. Hann settist flötum beinum
á brunnhúsgólfið og tók að byggja vörðu
úr stórgerðri mölinni milli fóta sér.
Hann sat þarna lengi, en heima í rúmi
sínu lá Guðrún gamla undir hvítu laki
og hafði lokað augum í síðasta sinn. AJla
ævi hafði hún legið í þessu sama rúmi,
en samt var hún langt að komin. Hún
hafði verið hér hjá afa hans og ömmu,
þess vegna talaði hún stundum um
gamla bæinn. Hún kunni frá því að segja,
þegar nýja húsið liafði verið byggt, nýja
húsið, sem nú var löngu orðið gamalt.
Allt vissi hún, en fékkst ekki til að segja
nema sumt. Helzt vildi lnin segja frá
því, þegar hún var lítil. Ilann hafði
spurt:
— Hvar var ég, þegar þú varst lítil?
En nú var hún sofnuð og fékkst ekki
til að vakna. Hún lá að vísu kyrr í bóli
sínu, en eitthvað hafði komið fyrir, sem
var grunsamlegt. Þess vegna sat hann
hér og raðaði steinum.
Síðan heyrði hann köll heimanað. Það
var faðir hans, sem kallaði. Drengurinn
spratt á fætur og hnipraði sig út í eitt
kofahornið. Svo hættu köllin og allt
varð hljótt á ný.
Hann stóð um stund í sömu sporum,
en kom þá auga á, að vatnið í brunnin-
um var farið að setjast. Hann gekk til
brunnsins, en ekki var hann kominn þau
fáu skref, þegar hann heyrði einhvern
blástur og þyt við dyrnar. Þar var
frænka hans kornin og andaði djúpt eftir
mikil hlaup.
— Þú ert ljóti óþokkinn! Hef ég ekki
margsinnis hai-ðbannað þér? sagði hún
höstug og hafði þegar náð taki á öxlum
hans.
Hann sagði ekki neitt. Hún hætti við
þá setningu, sem hún var byrjuð á, en
spurði andstutt og móð:
— Hvað hefurðu verið að gera við
brunninn, strákur?
Hann þagði. Hún hristi hann til, en
hann þagði samt.
Hún sagði, að hann væri slæmur
drengur og hún meinti það. Hún var
reið, og hún var einnig hrygg vegna
drengsins og hinna sífelldu uppátækja
hans. Hún sagði þau ískyggilega fara í
vöxt.
— Hvað varstu að gera? Af hverju er
vatnið svona gruggugt, Þorvaldur?
spurði hún, eins og hún ávarpaði full-
orðinn mann.
— Eg var ekkert að gera, sagði hann.
Hún lét það gott heita, tók í hönd
hans og sagði, að nú kæmu þau heim
strax. Hún sagði, að hann væri slæmur
drengur, spurði, hvort hann vissi ekki,
að hún Guðrún gamla hefði verið að
deyja. Hún Guðrún, sem verið hafði
henni svo góð, þegar hún var lítil, og síð-
an verið honum svo góð. Nú var hún dá-
in hún Guðrún, sem var öllum svo góð.
Hann lét sig það engu varða. Hann
stympaðist á móti, þegar hún vildi leiða
hann af stað.
— Ég fer ekki heirn. Ég vil ekki fara
heirn strax, sagði hann, en vildi ekki
ljóstra upp levndarmáli sínu og ekki
gera ótta sinn að umtalsefni. — Ég fer
ekki heim, sagði hann.
Hún skildi drenginn ekki, en vegna
þess að hún hafði aðra hönd sína lausa,
sló hún til hans og vildi refsa honum fyr-
ir óhlýðnina. Höggið var ekki fast, en
Hann horfði á steininn falla til botns og silungarnir tóku viðbragð og þutu hvor fram fyrir annan.
8 SAMVINNAN