Samvinnan - 01.08.1960, Blaðsíða 12

Framhaldssaga
fyrir börn:
Araskellir
og
Heyrandi himinrödd
Ævintýri
frá Hawaii
Jæja, krakkar mínir, í þessu hefti hefst ævintýri frá
Hawaii, sem ykkur er ætlað. En þar sem ég er ekki viss
um, að þið vitið öll mikið um þetta fallega, fjarlæga land,
ætla ég að segja ykkur dálítið frá því.
Hawaiieyjar liggja í Kyrrahafi, rúmlega 2000 mílur
suðvestur af vesturströnd Bandaríkjanna. Ef þið hafið
skólaatlas við hendina, getið þið eflaust fundið þær á
Ástralíukortinu. Þær eru allmargar, en stærstar eru
Hawaii, Oahu, Maui, Kauai og Molokai. Samanlagt flat-
armál þeirra er heldur minna en einn sjötti hluti Is-
lands. Eyjarnar eru meðal fegurstu og frjósömustu landa
heimsins, enda af mörgum taldar paradís á jörðu. Þær
eru skógi vaxnar og fjöllóttar; hæsta fjallið er Mauna Kea,
gamalt eldfjall, og raunar eru eyjarnar aðeins tindar
risavaxins fjallgarðs, sem rís frá hafsbotni. Helstu fram-
leiðsluvörur íbúanna eru sykur, ananas, kókoshnetur og
kaffi.
Höfuðborg eyjanna er Honolulu á Oahu, en á þeirri
eyju býr meira en helmingur allra íbúanna, sem eru ná-
lægt hálfri milljón að tölu.
Hawaii-eyjarnar voru áður fyrr byggðar fólki, sem
kallað er Pólýnesar, og búa þeir einnig á fjölmörgurn öðr-
um eyjum í Kyrraliafi. Þeir eru yfirleitt háir vexti og fag-
urlimaðir, ljósbrúnir á hörund og fríðir sýnum. Þeir
eru menn kátir og lífsglaðir og hafa mikla ánægju af
dansi og söng. Hawaii-tónlistin, sem þið kannist efalaust
öll við, er upprunalega frá þeim komin. Þeir eru
frábærir sjómenn og taldir beztu sundmenn í heimi. En
þeir eru einnig gáfaðir og hugmyndaríkir og eiga sér
fjölda þjóðsagna og ævintýra, og eitt þeirra fáið þið nú
að heyra.
Lengi vel fékk þessi fagra og lífsglaða þjóð að lifa
í friði á eyjum sínum, en svo fór, að hvítir menn komu
þangað, og þá var friðurinn úti. Þeim hvítu þóttu siðir
og trúarbrögð hinna innfæddu ill og ósiðleg, og reyndu
eftir beztu getu að tortíma menningu þeirra. Einnig
bar hvíti maðurinn með sér ýmsa sjúkdóma, sem reynd-
ust hinum heilbrigðu náttúrubörnum banvænir. Nú hafa
menn séð, að þeir komu illa fram við Pólýnesana, og reyna
á ýmsan liátt að vekja hina fornu, glæsilegu menningu
þeirra til lífs á ný.
Áður voru Hawaii-eyjar sjálfstætt konungsríki, en eru
nú eitt af ríkjum Bandaríkjanna. íbúar eyjanna eru um
liálf milljón að tölu eins og áður er sagt, en þar af eru að-
eins um 15.000 af hreinum pólýnesiskum stofni. Hinir
eru flestir af evrópskum, japönskum, kínverskum og
filippínskum ættum.
★ ★
Þið hafið efalaust, litlu bræður mínir og systur, heyrt
getið um Konungsríkið Efra og Ytra. Það er handan við
yztu sjónarrönd hins himinbláa hafs og hvílir á hæstu
tindum fjallanna. líkt og kanó á spjótsoddum. Þið fáið
meira að heyra um það síðar, því margar sögur eru frá
því sagðar.
Einhverntíma fyrir ævalöngu — skömmu eftir að for-
feður okkar komu frá fyrstu heimkynnum sínum í vestri,
landinu sem við köllum Helani hið fjarlæga, landinu
sem ber uppi himininn, til Hawaii, landsins í hinu eyj-
um stráða hafi, stýrði ríki þessu konungur, er átti átta
dætur. í útliti voru þær mjög líkar hver annarri, allar
voru grannar og fíngerðar eins og blóm, en sú yngsta,
sem hét Haka-Lani-Leo, hvað á tungu fornmanna merkir
Heyrandi Himinrödd, var svo fögur, að fóstra hennar sá
þann kost vænstan að hylja andlit hennar með slæðu.
Aðeins ein leið var fær frá Eyjunum Neðra upp til Kon-
ungsríkisins Efra og Ytra. Á einum stað, þar sem jaðar
þess hvíldi á háum tindi, sem reis upp frá strönd einnar
eyjarinnar, óx risavaxinn vínviður, og löfðu greinar
hans niður hlíðar fjallsins. Höfðu teinungar hans skotið
rótum í jörðina þar fyrir neðan. Greinar vínviðarins voru
eins gildar og ung tré og undnar saman eins og þættir í
reipi. Hættulegt var að klifra upp eftir honum, því þar
sem hann lá í gegnum skýin, gerðu þau hann blautan og
sleipan, en þar fyrir ofan höfðu viltir og grimmir haf-
ernir byggt hreiður sín. Réðust þeir með kjafti og klóm á
hvern þann, er leitaði uppgöngu. Margir kappar, sem
reynt höfðu að klífa vínviðinn, höfðu látið lífið við þær
tilraunir, og jörðin fyrir neðan var stráð hvítum bein-
um þeirra.
Þegar Heyiandi Himinrödd var sextán ára, heyrði liún
talað um vínviðinn mikla. Hún hóf þegar að reyna að
og lokka föður sinn til að leyfa sér að klifra niður eftir
honum og heimsækja Eyjarnar Neðra.
Hann sagði: „Dóttir mín, fólkið þar neðra er ólíkt
okkur. Raddir þess eru óþýðar og hörund þess jafnvel
dekkra en okkar. Lönd þeirra eru ekki stærri en tapa-
ábreiður okkar, og sökum þess, að þau eru umflotin sæ,
12 SAMVINNAN