Samvinnan


Samvinnan - 01.08.1960, Blaðsíða 24

Samvinnan - 01.08.1960, Blaðsíða 24
Nashyrningar eru meðal margra dýrateggnda í óbyggðum Súdans. öllum öðrum borgum lands- ins og þótt lengra væri leitað. Breiðstræti liennar eru jöðr- uð skuggsælum trjám. Ég tók fyrst af öllu eftir stórum görð- um og veglegum byggingum, þar á meðal voru nokkrar stórar kirkjur. í Khartúm er eini liáskóli landsins, stofn- aður af Bretum 1903. Hann hefur til skanmis tíma nán- ast verið deild úr Lundúna- háskóla og er nú ein mesta menntastofnun Austur-Af- ríku. Embættismenn og aðr- ir mestu áhrifamenn lands- ins hafa um liálfrar aldar skeið langflestir gengið þar í skóla hjá enskum kennur- um. Brezkra áhrifa mun því lengi gæta í landinu. Háskól- inn starfar nú í sex deildum, ctúdentar voru 779 eða álíka margir og í Háskóla íslands. Síðastliðið ár innrituðust 280 stúdentar, þar af 24 konur. Það eru lágar tölur lijá þjóð, sem telur 10 millj. íbúa. Dýragarður var eitt af því, sem ég mat mest að skoða í Khartúm. Hann er upp af bökkum Bláu-Nílar, svo að segja við hliðina á Grand Hó- tel, en þar bjuggum við. í honum eru um eða yfir 300 tegundir dýra og hefur hvert einasta þeirra verið tekið í landinu sjálfu, enda af nógu að taka, eins og ég hef þegar drepið á. Sama máli gegnir um þær 70 tegundir fugla, sem eru í garðinum. Sam- kvæmt athugunum frá 1956 eru í landinu 870 fuglateg- undir. Khartúm er einnig að því leyti miðstöð landsins, að þar eiga fulltrúa í hverskonar at- vinnugreinum, bæir, vinja- þorp og ættflokkar allra landshluta. Það litla. sem ég kynntist því, á ég Jóni Þor- kelssyni að þakka. í Khartúm eru miklu fleiri karlar en konur. Það orsak- ast af því, að algengast er að karlmenn utan af landi stundi atvinnu í borginni ár- um saman, án þess að þeir flytji þangað með fjölskyldu sína. — Þegar ég kom við í Port Súdan við Rauðahaf, á leiðinni til Austur-Afríku, ég tekið eftir að á allmörg- um stöðum voru þar 2—3 hús innan óvenjulegra hárra garða eða girðinga. Það sama mundi ég séð hafa, sagði Jón mér, mjög víða í bæjum og vinjaþorpum út um allt land, því þannig er búið um dval- arstaði fyrir fjölskyldur þeirra karlmanna, sem eru löngum að heiman og stunda atvinnu í Khartúm eða á öðr- um stöðunr fjarri heimili sínu. Fólk í Khartúm, er telur sig vera hina einu sönnu borgara, lítur svo á, að hirð- ingjar frá norðurbyggðum landsins séu raunverulega villimenn, en negrar sem ap- ar nýstignir niður úr trján- um. Menn þessir eru svo ætt- flokksbundnir, að þeir búa útaf fyrir sig, skipta sér í sveitir allt eftir ætt og upp- runa. Því fer fjarri að fyrir þeim vaki nokkuð fram yfir það, að geta dregið fram lífið frá degi til dags. Meiri hluti þeirra snertir ekki handtak lieldur lifir á launum hinna tiltölulega fáu, sem nenna að vinan, eða eru neyddir til þess. Þeir eru gersneyddir því að liafa hugsun á að búa í hag fyrir framtíðina. Það, sem hefur á Vesturlöndum \ erið talin „sæla“ hinna svo- nefndu barna náttúrunnar, virðist vera fólgið í algeru framtaks- og fyrirhyggjuleysi. Hér á landi mundi ekki slíkt fyrirbæri nefnt sæla heldur skepnuskapur. Hjá þeirn er búpeningurinn eign og gjaldmiðill, en hvorki pen- ingar né neitt annað. Þeir borga öll gjöld svo sem sekt- ir og skatta og greiðslu fyrir konuefni með nokkrum geit- um eða nautgripum. Peninga kunna þeir ekki að meta eða fara með. Hið eina, sem þeir virðast hafa gaman af að eign- ast í Khartúm, úr því að þeir geta ekki haft þar skepnur, er reiðhjól. Komist þeir yfir reiðhjól, þreytast þeir ekki á að fága það og gæla við það. Ég hef látið þessa getið eftir samræðum við Jón Þorkels- son, af því að það lýsir hugs- unarhætti milljóna manna í Súdan og raunar rniklu víðar í Afríku. Til Khartúm teljast tvær borgir aðrar. Að þeim með- töldum eru íbúar borgarinn- ar 244 þús. Stærst þessara borga er Omdúram. Hana byggðu innlendir menn og þá að hætti Araba, án skipulags og holræsa. Tré eru hvergi sjá- anleg. Hér og þar gnæfa skrautlegar moskur — mú- hameðsk bænahús — yfir lág- reista leirkofa, sem fólkið býr í. 24 SAMVINNAN

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.