Samvinnan - 01.12.1965, Blaðsíða 19

Guðjón B. Ólafsson
skrokka á ári. Af öðrum
þjóðum, sem selja Bretum
mikið magn landbúnaðaraf-
urða, má nefna Dani, íra,
Ástralíumenn og Argentínu-
menn. En mikilvægi Bret-
landsmarkaðar fyrir okkur
er ekki síður vegna fiskjar-
ins, því hvað fiskveiðar og
fiskútflutning snertir, erum
við íslendingar mjög ofar-
lega á blaði. Og Bretar eru
meiri fiskætur en flestar
þjóðir aðrar — hvert manns-
barn hér borðar að meðaltali
20 pund af fiski á ári, á móti
aðeins 10 pundum á nef í
Bandaríkjunum, svo við tök-
um eitthvað til samanburð-
ar. Auk þess hafa brezkir
neytendur þann stóra kost,
að þeir eru nokkurnveginn
jafnlystugir á allan fisk, og
kemur það sér vel fyrir okk-
ur, sem veiðum mikið af ým-
iskonar fisktegundum, sem
eru ekki allsstaðar jafnvel
þegnar. Það er ekki hvað
sízt vegna þessarar síðast-
töldu ástæðu, að ég tel
miklu máli skipta fyrir ís-
lendinga að halda við sem
nánustum tengslum við
brezka fiskkaupendur. Um
árabil hefur Bretland verið
okkar stærsti viðskiptavinur,
og því verður seint of mikið
gert úr mikilvægi þess fyrir
islenzku samvinnuhreyfing-
una að hafa skrifstofu í
hjarta þessa mikla markað-
ar.
— Hvert er álit neytenda
hér á íslenzku afurðunum?
— Gæði þeirra eru al-
mennt viðurkennd. ísland er
tiltölulega stór fiskútflytj-
andi og frysti íslenzki fisk-
urinn er vel þekktur á
brezkum markaði og viður-
kenndur sem gæðavara.
Svipuðu orði hefur heppn-
azt að koma á fiskinn okk-
ar í Frakklandi. Erfiðara er
að dæma um álit fólks hér á
íslenzkum landbúnaðaraf-
urðum. Þær eru ekki þekkt-
ar af neytendum, en gæðin
eru viðurkennd af þeim, sem
með þær höndla. Aðstæður
valda því, að þær eru yfir-
leitt ekki auðkenndar sem
íslenzkar vörur. Þannig er
það til dæmis með smjörið.
Það gefur auga leið, að við
seljum ekki nógu mikið af
því til Bretlands til þess að
hægt sé að pakka því í neyt-
endaumbúðir sem íslenzku
smjöri. Til þess að svo mætti
verða, þyrfti ekki aðeins að
auka hið útflutta magn,
heldur þyrfti , líka að
tryggja áframhaldandi
framboð til að mæta kostn-
aðinum við að vinna mark-
að fyrir vörur pakkaðar í
neytendaumbúðir. Þess-
vegna verðum við að selja
okkar smjör til iðnaðar,
köku- eða sælgætisgerðar
eða til fyrirtækja, sem
blanda saman smjöri úr
ýmsum áttum og selja það
síðan undir eigin merki.
Sennilega er nálega helm-
ingur alls þess smjörs, sem
Bretar flytja inn, selt á
þennan hátt. Sama er að
segja um ostana frá okkur.
Þar kemur tvennt til: lítið
magn og sú staðreynd, að
Bretar borða einkum chedd-
arost, en íslendingar fram-
leiða einkum goudaost. Sú
tegund er sáralítið seld hér
sem slík, heldur mest not-
uð í smurosta, sem seldir eru
í örlitlum neytendapakkn-
ingum undir vörumerkjum
nokkurra stórra fyrirtækja.
— En hvað um íslenzka
lambakjötið?
— Á því leikur enginn vafi
að gæði þess eru mikil.
Mörgum, sem þekkja það,
finnst það bera af öðru
lambakjöti; þannig er um
flesta íslendinga. Hitt er svo
annað mál, að það innflutta
kjöt, sem má heita allsráð-
andi á markaðnum hér —
það er að segja það nýsjá-
lenzka — hefur talsvert aðra
eiginleika en okkar; vöðva-
og fitulagið er nokkuð öðru-
vísi og er það auðvitað mik-
ið atriði í sambandi við útlit
skrokkanna. Það liggur í
augum uppi, að það myndi
verða harla kostnaðarsamt
og erfitt verk að sannfæra
brezka kjötkaupmenn og
brezkar húsmæður um, að
taka skuli íslenzka kjötið
fram yfir hitt, sem þekkt er
af langri reynslu, og helzt
borga heldur meira fyrir
það, sökum meiri gæða.
íslenzka kjötið hefur verið
selt til Bretlands um langt
árabil og er orðið þekkt
meðal kjötinnflytjenda, sem
senda það til dreifingar-
stöðva sinna á þeim stöðum
úti á landi, þar sem reynsl-
an hefur sýnt að helzt er
markaður fyrir kjöt með
eiginleika íslenzka kjötsins.
Þrátt fyrir okkar litla magn
höfum við yfirleitt getað
selt kjötið á verði, sem er
mjög nálægt því nýsjá-
lenzka og verður því að telj-
ast viðunandi. Breyting á
núverandi sölufyrirkomulagi
er því aðeins réttlætanleg,
að hún hafi í för með sér
hærra nettóverð, en erfitt
er að sjá möguleika til þess
á brezkum markaði eins og
hann er í dag. Ef Bretar
skyldu hinsvegar breyta sínu
núverandi fyrirkomulagi á
sölu og dreifingu kjöts, gætu
lambakjötinu okkar opnast
nýir og mikilsverðir mögu-
leikar, en fátt bendir til að
svo verði á næstu fimm eða
tíu árum. dþ.
Starfsfólk skrifstofunnar, taliff frá vinstri: Kristinn Hailgrímsson, Gylfi Sigurjónsson, Guffjón B.
Óíafsson, framkvæmdastjóri, Geir Gunnarsson, Bettie Kaye og Valerie O’SuIlivan. Á myndina
vantar einn starfsmanna, John Leithman.
SAMVINNAN 19