Samvinnan - 01.12.1986, Page 12

Málgagn
samvinnumanna
í áttatíu ár
# Ein stefna - með tveimur frávikum
Lengi vel fjallaði Samvinnan eingöngu um
samvinnumál, en smátt og smátt verður
efnið fjölbreyttara; ein og ein grein almenns
eðlis tekur að skjóta upp kollinum, aðallega
um listir og menningarmál, uns sú ákvörðun
er tekin að gera málgagnið að heimilisriti, án
þess að það glati hlutverki sínu sem boðberi
samvinnustefnunnar. Þessari stórhuga
ráðagerð var hrint í framkvæmd árið 1935,
Samvinnan varð mánaðarrit, brotið
stækkaði og notkun mynda var aukin.
Jónas Jónsson frá Hriflu tók við
ritstjórninni af Sigurði á Ystafelli 1917 og
hafði hana síðan með höndum í þrjátíu ár
eða lengur en nokkur annar. Fyrstu tvo
áratugina af ritstjóratíð hans hvíldi fræðslu-
og baráttuhlutverkið af mestum þunga á
Samvinnunni - og því gegndi Jónas
hnarreistur og vígreifur með sinn hvassa
penna einan að vopni.
En nú fékk hann til liðs við sig ungan
meðritstjóra, Guðlaug Rósinkrans,
nýkominn frá Svíþjóð, og saman breyttu
þeir Samvinnunni með áðurgreindum hætti
- að sænskri fyrirmynd.
Þeirri aðferð að blanda almennu efni
saman við umfjöllun um samvinnumál, var
síðan fylgt í enn ríkara mæli í ritstjóratíð
Hauks Snorrasonar og Benedikts Gröndal -
og síðar með svipuðum hætti á dögum Páls
H. Jónssonar og núverandi ritstjóra. I
rauninni má segja, að þessari stefnu hafi
verið fylgt síðan 1935 - með tveimur
frávikum. Þegar séra Guðmundur
Sveinsson tók við ritstjórninni 1959, var
meiri áhersla lögð á almennt efni, aðallega
menningarlegs eðlis, en áður hafði verið
gert, en horfið frá því fljótlega og gamla
stefnan tekin upp aftur. Og í ritstjóratíð
Sigurðar A. Magnússonar 1967-1974 var
Samvinnan nær eingöngu menningarrit og
almennur vettvangur fyrir
þjóðfélagsumræðu, en blaðið Hlynur sinnti
samvinnumálunum.
Árið 1959 tók séra Guðmundur Sveinsson, þá skólastjóri Samvinnuskólans að
Bifröst, við ritstjórn Samvinnunnar. Hér að ofan er fyrsta hefti í hans tíð, en hér
að neðan hefur Hörður Ágústsson listmálari hannað nýja kápu, sem notuð var all
lengi með lítilsháttar breytingum.
12
samvinnan
12