Fálkinn - 19.05.1934, Blaðsíða 61

F Á L K I N N
59
Jason með gullreyfið.
rómantiska tímabils, sem þá
stóð yfir.
í augum samtíSarmanna
sinna mun Thorvaldsen öSru
fremur vera talinn listamaSur,
sem hafi endurskapaS list forn-
aldarinnar, en í raun rjettri
skóp hann öllu öSru fremur
sinn eigin stíl, og meS honum
vann hann sjer aSdáun samtíS-
armanna sinna. Skilningur lians
á hrynjandi og snilli lians í þvi,
aS finna fagrar líkamsstellingar,
sem lýstu almennum tilfinning-
um og hugmyndum, var eins
og útrjctt hönd samtíSar
hans, en jafnframt voru þetta
persónulegir eiginleikar, sem
gerSu hann færan um, aS liefja
sig yfir þann grundvöll, er liann
hafSi fengiS frá fornlistinni.
Þetta gat komiS fram í tákn-
rænum myndum hans, þar sem
hann tók liugmyndina úr grískri
goSafræSi, svo sem í hinni á-
gætu lágmynd „Nóttin“, þar sem
konumynd svífur áfram meS
tvíburana Svefn og DauSaíörm-
um sínum, eSa í myndum eins
og „Smalinn“, sem er stemning-
armynd, sem lifiS og raunveran
hefir gefiS honum efniS í. Þess;r
persónulegu liæfileikar báru
Thorvaldsen líka uppi þegar
liann valdi sjer hlutverk innan
lcristilegrar listar og mótaSi eitl
af þeim mjög fáu ef til vill
vill hiS eina Kristlíkneski.
sem hefir getaS haldiS gildi sem
fullnægjandi tákn jjeirra tilfinn-
inga, sem allar þjóSir evrópe-
iskrar mcnningar hera til Krists.
Thorvaldsen var tæplega trú-
lmeigSur maSur í eiginlegri
merkingu og Kristsmvnd lians
er eigi sþrottin af trúarlegri
hneigS. En þó innibindur hún i
formi sínu alt j)aS, sem er dýpst
og' sameiginlegt i boSskap liins
mikla trúarhöfundar.
Altarið í Friíarkirkju, með Kristsniyndinni.
í Danmörku hafSi Thorvald-
sen afar mikil áhrif á mynd-
liöggvaralistina, bæSi hvaS
snertir stíl og andlegt innihald.
Og áhrif hans geymdust, fvrir
starf H. V. Bissens, samverka-
Venns með eplið (Róm 1813).
manns hans og sonar Bis-
sens, Vilhelm Bissen, sem
báSir urSu keunarar l'jölda
listamanna, eins og meistar-
inn sjálfur. Þessi áhrif
bjeldu gildi aS nokkru leyti
fram í lok aldarinnar. Og
danskur almenningur bar
sömu blindu lotninguna fyr-
ir honum, eins og liann
hafSi notiS viS dauSa sinn.
Óhjákvæmilega hlaut aS
verSa afturkast í J)essu.
Og þaS kom fram um aldamót-
in hjá nýrri kynslóS ungra
myndhöggvara, sem fanst Thor-
valdsen vera eins og nokkurs-
konar farg á frjálsum vilja,
farg sem yrSi aS hrista af sjer.
En J)etta varS aSeins um stund-
arsakir og skoSunin liefir nú
J)okaS úr sæti fyrir rólegra mati
og fvrir vaxandi áliti á lífsverki
Tliorvaldsens.
Þegar vjer nú á timum lítum
á Thorvaldsen þá er listsnild
hans þ. e. a. s. frábær skiln-
ingur hans á því hvaS mótunar-
list er, og samkvæmni hans í
J)ví aS nota sjer áhril' formanna
i fullu gildi sem fyrirmvnd
og enn áhrifamikil. En lisl
'I horvaldsens er ekki notuS til
eftirlíkingar eins og áSur held-
ur er liún einskonar listasam-
\ iska, sem heldur andanum vak-
andi og viljanum reiSubúnum,
og sem gerir kröfu til þess aS
listin sje hvgS á faglegum
grundvelli, þvi aS annars leiSist
hún á afvegu.
Mörg af verkum Thorvald-
sens hafa sýnt hæfileika til J)ess
aS endurnýja sig á vissan hátt.
ÞaS blasir viS augum vorum, aS
Thorvaldsen héfir haft næmt
auga fyrir hyggingu mannlegs
likama, eigi aSeins lmgsærri
legurS hans, eins og samtíS hans
vildi vera láta, heldur fyrir lík-
Mercur Argusarbani (Róm 1818).