Fréttablaðið - 03.10.2009, Qupperneq 52

3. OKTÓBER 2009 LAUGARDAGUR2 ● bleika slaufan
Þeir sem áttu frumkvæði að stofn-
un Krabbameinsfélagsins og allir
sem á eftir hafa komið eiga mikl-
ar þakkir skildar fyrir mikið hug-
sjónastarf. Það er starfi þessa
fólks að þakka og góðri heilbrigð-
isþjónustu að margir merkir sigr-
ar hafa unnist, enda hefur Krabba-
meinsfélagið alla tíð notið mikill-
ar og verðskuldaðrar virðingar
meðal fólksins í landinu. Þjóðin
kann sannarlega að meta allt sem
gert hefur verið, hvort sem það er
á sviði fræðslu, stuðnings við sjúk-
linga, vísindarannsókna eða leitar-
starfs. Og leitin að krabbameini í
leghálsi og brjóstum hefur bjargað
mörgum mannslífum.
Ég fagna því að tekist hefur
að búa Leitarstöð Krabbameins-
félagsins fullkomnustu tækjum
sem völ er á til að greina krabba-
mein í brjóstum á byrjunarstigi.
Íslenskar konur eiga að vera dug-
legar að nýta sér þá þjónustu sem
þeim stendur til boða. Og minn-
umst þess að árangur af leit og
meðferð þessa sjúkdóms hér á
landi er á heimsmælikvarða.
Það er mikil lífsreynsla að
greinast með krabbamein. Þegar
ég sjálf fékk þessa frétt flaug mér
fyrst í hug: Hvers vegna ég? En
síðan um leið: Hvers vegna ekki
ég? Þetta getur hent okkur öll. Ég
fór í aðgerðina 1. febrúar 1977 og
þann dag ár hvert þakka ég fyrir
að vera enn á þeirri ferð í lífinu
sem raun ber vitni.
Ég hvet Íslendinga til að leggja
félaginu lið, nú sem áður, með því
að kaupa Bleiku slaufuna og bera
hana með stolti.
Vigdís Finnbogadóttir,
verndari Krabbameinsfélags Íslands.
ÁVARP VIGDÍSAR FINNBOGADÓTTUR
Getur hent okkur öll
M
YN
D
/Ó
M
A
R
Ó
SK
A
RS
SO
N

Sannkölluð tæknibylting varð
hjá Leitarstöð Krabbameins-
félags Íslands á síðasta ári
þegar gömlu röntgenvélunum
var skipt út fyrir stafrænan
myndbúnað.
„Nýju tækin voru geysilega dýr en
sem betur fer tókst okkur að safna
fyrir þeim áður en efnahagshrunið
dundi yfir, og erum við afar þakklát
þeim mörgu sem lögðu okkur lið,“
segir Guðrún Agnarsdóttir, for-
stjóri Krabbameinsfélags Íslands.
Stafrænu myndirnar fara beint
inn á tölvur til úrlestrar og hægt
er að lesa úr myndunum hvar sem
er á jarðarkringlunni. Betri og ná-
kvæmari myndir nást af brjóstum
ungra kvenna og þéttum brjóstvef,
auk þess sem tækjabúnaðinum fylg-
ir lítil mengun miðað við framköllun
áður.
„Þetta hefur þýtt algjöra byltingu
í verklagi og verkferlum hjá starfs-
fólki á Leitarstöðinni. Ferlið er ekki
bara stafrænt, heldur líka rafrænt;
nú er enginn pappír og allt fer inn í
tölvukerfi.“
Allur ágóði af sölu Bleiku slauf-
unnar í ár fer til styrktar leitarstarfi
Krabbameinsfélagsins en það á stór-
an þátt í þeim frábæra árangri sem
Íslendingar hafa náð í baráttunni
við krabbamein.
„Til að byrja með hefur rekstr-
arkostnaður nýju tækjanna verið
hærri en með gamla laginu, en hann
mun lækka töluvert með tímanum,“
segir Guðrún. „Heilbrigðisráðuneyt-
ið hefur hins vegar ekki séð sér fært
að auka fjármagn til leitarinnar og
dregið hefur verið úr framlagi eins
og víðast í heilbrigðisþjónustunni.
Við urðum því að endurskipuleggja
alla verkferla en höfum haft það að
leiðarljósi að skerða ekki þjónustu
og segja ekki upp starfsfólki. Það
hefur verið mjög erfitt og ekki alltaf
gengið upp.“
Leitarstöðinni hefur meðal ann-
ars verið lokað tvo daga í viku því
það sýndi sig að nýju tækin gátu
annað sama fjölda skoðana á þrem-
ur dögum og þau gömlu gerðu á
fimm dögum. Einnig var tekin upp
sú nýbreytni að bjóða upp á legháls-
krabbameinsskoðun á fjögurra ára
fresti, í stað tveggja áður, fyrir þær
konur sem eru orðnar fertugar og
hafa að minnsta kosti fimm eðlileg
leghálsstrok, þar af tvö á síðustu
sex árum.
GRÍÐARLEGUR ÁRANGUR
AF LEITARSTARFI
Landsbyggðarkonur eru mun dug-
legri en kynsystur þeirra á höfuð-
borgarsvæðinu að mæta í skoðun og
hefur Guðrún nokkrar áhyggjur af
því að mæting virðist vera að dala í
kreppunni. Hvetur hún konur til að
mæta í skoðun og minnir jafnframt
á að mörg stéttarfélög niðurgreiði
kostnað.
„Ef konur mæta reglulega í
skoðun ber það árangur í grein-
ingu snemma – með minni lýtum og
auknum lífslíkum. Tæplega níutíu
prósent kvenna hér á landi eru á lífi
fimm árum eftir greiningu brjósta-
krabbameins og tæplega áttatíu
prósent tíu árum eftir greiningu.
Hvergi annars staðar sem ég þekki
til er boðið upp á þessar skoðanir
vegna legháls- og brjóstakrabba-
meinsleitar í einni heimsókn, ekki
einu sinni í nágrannalöndum okkar,
þannig að þetta er einstakt tilboð
sem konur ættu hiklaust að nýta
sér.“ - bn
Leitarstarf á tímamótum
„Hvergi annars staðar sem ég þekki til er boðið upp á þessar skoðanir vegna legháls-
og brjóstakrabbameinsleitar í einni heimsókn. Ekki einu sinni meðal nágrannaþjóða
okkar á Norðurlöndum eru konur kallaðar í reglulega skoðun með þessum hætti,“
segir Guðrún. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
„Bleika svítan hefur verið sérstak-
lega innréttuð fyrir októbermánuð
í tilefni af Bleiku slaufunni og við
erum stolt af því að geta lagt þessu
málefni lið,“ segir Gaute Birkeli,
hótelstjóri Radisson SAS Hótel 1919.
Hótelið er baðað bleikri birtu í okt-
óber til stuðnings átaki Bleiku slauf-
unnar og er fólki velkomið að heim-
sækja hótelið og skoða lýsinguna
að innan jafnt sem utan. Að þessu
tilefni mun hótelið bjóða gestum
sínum upp á að gista í bleiku svít-
unni en ágóðinn af leigu hennar
rennur til styrktar átakinu.
„Í fyrra var Ráðhúsið lýst upp
með bleikum ljósum og var lýsing-
in þá sem og nú í höndum nemenda
í lýsingarhönnun við Tækniskólann
og hafa mörg fyrirtæki stutt okkur
vel, sér í lagi Luxor,“ segir Guðjón
L. Sigurðsson, lýsingarhönnuð-
ur hjá VST rafteikningu og kenn-
ari nemendanna, lýsinguna kjörið
verkefni fyrir verðandi ljósahönn-
uði. Margir átti sig ekki á því hve
mikil vinna er lögð í verkefnið en
nemendur sýni mikinn metnað og
útsjónarsemi til að draga það fal-
legasta fram í arkítektúr og hönn-
un húsanna jafnt að innan sem
utan. „Þetta er líklega viðamesta
verkefni sem við höfum farið í og
það skemmtilegasta,“ segir Guð-
jón og segir gleðilegt að geta lagt
fram vinnu við jafn áhugavert verk
og þetta, auk þess sem það sé gert
til að vekja athygli á verðugu mál-
efni. Þá ætla forsvarsmenn hótels-
ins að bjóða sigurvegurum golf-
mótsins Bleika Toppbikarsins að
gista í svítunni. Sú keppni er fjár-
öflunarverkefni Krabbameins-
félagsins og minnir konur á ár-
vekni um eigin heilsu og mætingu
í brjóstakrabbameinsleit. - kdk
Fallegt í bleikum bjarma
Á Radisson SAS Hótel 1919 verður sérstakur bleikur matseðill í boði.
Útgefandi: Krabbameinsfélag Íslands Heimilisfang: Skógarhlíð 8, 105 Reykjavík
Vefsíða: www.krabb.is Netfang: krabb@krabb.is Ritstjóri Gústaf Gústafsson
Ábyrgðarmaður: Guðrún Agnarsdóttir
Auglýsingar: Fréttablaðið/Hlynur Þór Steingrímsson. Sími 5125439.
● UPPHAF BLEIKU SLAUFUNNAR
Víða um heim er októbermánuður tileinkaður baráttunni gegn brjósta-
krabbameini, og hefur bleika slaufan hefur verið tákn þeirrar baráttu í
tæp tuttugu ár. En hvert er upphaf bleiku slaufunnar?
■ Árið 1991 efndi Stofnun Susan G. Komen til árlegs
hlaups í New York til styrktar fólki sem hafði lifað af
brjóstakrabbamein. Bleikum slaufum var dreift til þátt-
takenda hlaupsins sem tákn um árvekni gagnvart
brjóstakrabbameini.
■ Árið 1992 ákvað hin bandaríska Charlotte Hayley
að búa til ferskjulitaðar slaufur sem hún seldi ásamt
korti með upplýsingum um brjóstakrabbamein og stöðu
rannsókna í heilbrigðiskerfinu.
■ Síðar sama ár unnu ritstjórinn Alexandra Penney og
gestaritstjórinn Evelyn Lauder (varaforstjóri Estée Lau-
der) að októberútgáfu heilsutímaritsins Self, sem að
þessu sinni var tileinkuð brjóstakrabbameini. Þeim leist
vel á hugmynd Hayley um að hafa ferskjulita slaufu sem tákn samstöðu
og baráttu gegn brjóstakrabbameini. Hayley leit þó á framtak sitt sem
grasrótarhreyfingu og vildi ekki tengjast fyrirtækjum. Því varð slaufan
bleik í höndum Penney og Lauder og er nú alþjóðlegt tákn fyrir baráttu
gegn brjóstakrabbameini.
TÆKNISKÓLINN ÞAKKAR
EFTIRTÖLDUM AÐILUM:
Ensó
AM-Events
Luxor
Adam og Eva
Osram
Rafkaup
N1
Álnabær
S. Guðjónsson
Dengsi
Pfaff
Smith og Norland
Lumex
Atli Hilmar Hrafnsson
Gísli Gíslason