Tímarit iðnaðarmanna - 01.12.1967, Qupperneq 34

ráðuneytis skrifstofustjóra Einokun-
areftirlitsins (Monopoltilsynet) í
Kaupmannahöfn, A. Sonne, hagfræð-
ing, og starfaði hann hér í rúman
mánuð. Samdi hann greinargerðir
um, hvernig þessum málum er hátt-
■að hjá hinum Norðurlöndunum og
samdi með undirnefnd, sem skipuð
var, drög að íslenzkum lögum og
ítarlegar athugasemdir við þau.
1 undirnefndinni áttu sæti þeir
Þórhallur Ásgeirsson, ráðuneytis-
stjóri, Valgeir Ársælsson, fulltrúi í
viðskiptamálaráðuneytinu, Jón Sig-
urðsson, skrifstofustjóri hjá Verð-
lagsstjóra og Þorvarður J. Júlíusson,
framkvæmdastjóri Verzlunarráðs ís-
lands. Undirnefndin lauk við að
semja frumdrög að lögum um verð-
gæzlu og samkeppnishömlur, sem
eru að verulegu leyti sniðin eftir
danskri og norskri löggjöf. Megin-
sjónarmið frumvarpsins er að skapa
og greiða fyrir samkeppni á þeim
sviðum, þar sem hún er ekki nógu
virk.
Frumdrögin voru rædd ítarlega á
fundum aðalnefndarinnar áður en
A. Sonne hélt heimleiðis, og gerði
hann þar grein fyrir reynslu ná-
grannalandanna og gaf margvíslegar
skýringar o. s. frv.
Nefndirnar eiga enn eftir að
vinna verulegt starf að umræddri
löggjöf, og enn sem komið er hafa
nefndarmenn ekki tekið endanlega
afstöðu til hennar. Fundir í nefnd-
inni hafa legið niðri í sumar en munu
væntanlega hefjast bráðlega aftur.
Frumvarp um byggingarlög og
byggingarsamþykkt fyrir skipulags-
skylda staði.
Á síðasta ári komst Landssam-
band iðnaðarmanna á snoðir um, að
verið var að vinna að samningu
lagafrumvarps um byggingarmál-
efni og var talið rétt að fylgjast
gaumgæfilega með því verki, þar
sem slík löggjöf hlyti að varða
nokkru mikinn hluta iðnaðarmanna.
Við nánari athugun kom fratn, að í
drögum að frumvarpinu voru á-
kvæði um svonefnda „byggingar-
stjóra“, sem vera skyldi til samræm-
ingar á framkvæmdum á hverjum
byggingarstað og bera alla ábyrgð á
framkvæmdum gagnvart bygginga-
nefnd og eiganda húss. 1 þessum
drögum var m. a. gert ráð fyrir að
auk húsasmíða- og múrarameistara
gætu byggingaverkfræðingar hlotið
réttindi til þess að verða „bygginga-
stjórar". Stjórn Landssambands iðn-
aðarmanna taldi að með slíku á-
kvæði væri verið að skerða rétt fag-
lærðra iðnaðarmanna og var því
rætt við höfund frumvarpsins, Pál
Líndal, borgarlögmann í Reykjavík,
en honum til aðstoðar við samningu
frumvarpsins var nefnd fulltrúa frá
Verkfræðingafélagi Islands, Arki-
tektafélagi Islands og fleiri aðilum
og auk þess hafði fulltrúi frá Meist-
arasambandi byggingamanna i
Reykjavík fengið að fylgjast með
samningu þess. Þrátt fyrir mótmæli
Landssambandsins vildi höfundurinn
ekki fella niður umrætt ákvæði en
kvaðst mundu láta það koma fram í
athugasemdum með frumvarpinu, að
iðnaðarsamtökin hefðu mótmælt
þessu tiltekna ákvæði og talið það
ganga í bága við viðurkenndan og
hefðbundinn rétt iðnmeistara.
f framhaldi af þessu var rætt við
Eggert G. Þorsteinsson, félagsmála-
ráðherra, en lagafrumvarpið var
samið að tilhlutan félagsmálaráðu-
neytsins, og sjónarmið Landssam-
bandsins túlkuð fyrir honum. Tók
félagsmálaráðherra málaleitun
Landssambandsins af skilningi og
velvild og hét því að fullt samráð
yrði haft við samtök iðnaðarmanna
áður en frumvarpið færi frá ráðu-
neytinu til frekari afgreiðslu.
Á síðasta ári barst Landssam-
bandi iðnaðarmanna til umsagnar
frumvarp að byggingarsamþykkt fyr-
ir skipulagsskylda staði og að athug-
uðu máli taldi stjórnin ekki ástæðu
til þess að gera tillögur um breyt-
ingar en mælti fyrir sitt leyti með
því, að frumvarpið að byggingar-
samþykktinni yrði samþykkt óbreytt.
Meðal nýmæla í hinni nýju bygg-
ingarsamþykkt eru ákvæði um að
bygginganefnd geti veitt „bygginga-
meistara (húsasmíða- eða múrara-
meistara) réttindi til þess að standa
einn fyrir byggingaframkvæmdum og
er þá sá meistari ábyrgur fyrir öllu
verkinu, enda hafi hann meistara-
skólapróf eða aðra hliðstæða mennt-
un.“ Þetta ákvæði hefur leitt til
nokkurs ágreinings meðal iðnmeist-
ara, þar sem sumir hafa viljað túlka
það þannig, að byggingameistarar
(húsasmíða- og múrarameistarar)
geti ráðið í sína þjónustu sveina í
öðrum iðngreinum, t. d. pípulögn-
um, rafvirkjun og málun, án þess að
meistari í iðninni hefði umsjón með
verkum beirra og beri á því faglega
ábyrgð. Vakti þetta að vonum nokk-
urn ugg meðal meistara í þessum
iðngreinum um að með þessu á-
kvæði væri verið að brjóta rétt á
þeim.
Landssamband iðnaðarmanna
lagði hins vegar þann skilning í á-
kvæði þetta, að átt væri við, að
byggingarnefnd gæti veitt einum
meistara réttindi til þess að standa
einn fyrir byggingaframkvæmdum
og bera ábyrgð á verkinu gagnvart
byggingarnefnd, en undirskilið væri,
að hann réði meistara í öðrum iðn-
greinum til þess að hafa umsjón
með verkum, sem tilheyrðu þeim
iðngreinum, enda beri þeir hver
um sig faglega ábyrgð á sínum verk-
um. Þessi skilningur Landssam-
bandsins byggist á þeim ákvæðum
laga um iðju og iðnað nr. 18/1927, að
við iðnrekstur þarf meistari í iðn-
inni að hafa alla verkstjórn á hendi
(14. gr., 1. málsgr.). Við byggingar-
framkvæmd'r koma nokkrar að-
greindar iðngreinar við sögu og þarf
því sérstakan meistara í hverri
þeirra til þess að hafa á hendi verk-
stjórn, en byggingameistari (þ. e.
húsasmíða- eða múrarameistari) geti
ekki tekið að sér verkstjórn í þeim
öllum.
Þegar þessi skoðanamismunur
kom í ljós, ákvað Landssambandið
að leita álits Félagsmálaráðuneytis-
ins á því hvernig túlka bæri þetta
ákvæði hinnar nýju byggingarsam-
þykktar og var rætt við félagsmála-
ráðherra, Eggert G. Þorsteinsson, og
ráðuneytinu síðan skrifað og beðið
138
TfMARIT IÐNAÐARMANNA