Vikan


Vikan - 19.11.1959, Blaðsíða 22

Vikan - 19.11.1959, Blaðsíða 22
MATADOR KOMINN Nkrifið iiiii leið og þér le§ið Hið vinsæla spil fæst verzlunum Spil fjölskyldunnar nú aftur í flestum Við vitum öll, að stundum verðum við að „lesa milli línanna" í daglegu lífi okkar. Og mig langar til þess að benda yður á annað, sem er ámóta mikilvægt: að skrifa milli línanna. Þannig öðlizt þér aukið innsæi i það, sem þér eruð að lesa. Að kaupa bók er aðeins fyrsta skrefið. Maður á í rauninni ekki bókina fyrr en hún er orðin hluti af manni siálfum, og því marki nær maður bezt með því að skrifa í hana. Ef þér metið glæsilegar bækur og frumútgáfur mikils, skuluð þér frem- ur kaupa yður ódýra útgáfu til af- lestrar og ekki til þess að skreyta bókaskápinn. Nú á dögum er unnt að fá merkustu ritverk heimsins i afar ódýrum útgáfum. Margir bera óttablandna virðingu fyrir góðum pappír og innbundnum bókum. En bókmenntagildi er engan veginn háð bandinu á bókinni. Bækur eru eins og nótur yfir margar raddir: Arturo Toscanini dáir miög Brahms og tónlist hans. en nóturnar yfir c-moll sinfóníu Brahms eru svo út- krotaðar, að enginn nema hann sjálf- ur getur iesið þær. Hví skyldu menn tileinka sér betur hækur með því að krota í þær? Jú — i fvrsta lagi fylgizt maður betur með boðskap bókarinnar. í öðru lagi er athöfn'n að lesa svo náskyld athöfn- inni að huesa — bví að sá sem hugs- ar. vill geta orðað hugsanir sínar, hvort sem bað er munnleea eða skrif- leea. fJtkrotnð bók. er veniulega bók. sem iesin hefur verið með mikilli athygli. I bríðia laei fær maður skýr- ari mvnd af heildinn5 og man betnr eftir bókinni. ef maður hefur lesið m-’ð blýant, í hendinni. Skemmtisögur og annað léttmeti er auðvitað hægt að lesa í heneirúmi — ••ín blvants — án hess að maður missi af neinu. En listaverk, bókmenntir fullar hngsana og fegurðar. bækur, sem fjalla um ýmis vandamál og reyna að komast fram úr þeim — krefiast hess, að lesandinn sé ávallt fullur athvgli. Menn hlust.a alls ekki á merkan rit.höfund eins og á yísnasöngvara. Það þarf átak til þess að tileinka sér nfnar skoðanir og ekki kempr bað af siáifu sér. Ef menn skrifa athueasemdir í riss- blokk og kasta henni siðan, njóta þe r bókarinnar mun betur en ef þeir hefðu engar athugasemdir gert,. En þess gerist ekki þörf að kasta athuga- semdum sínum Hæglega má nota snássíuna og auðar siður fremst og aftast í bókinni, já. meira að segia er hægt að skrifa milli linanna. Pappír- inn er nógur, og það bezta af þessu öllu er það, að athugasemdir yðar verða hluti af bókinni siáifri. Þér takið ef til vill bókina fram ári siðar, og bá sjáið þér enn hvaða skoðun þér höfðuð á bókinni, hvort þér voruð höfundinum sammála eða ósammála. Það er eins og að taka aftur upp þráðinn, og maður getur byrjað hvar sem manni sýnist. Þannig ættu menn einmitt aö lesa: lestur á að vera samtal höfundar og lesanda. Venjulega veit höfundur meira um efnið en þér, en ekki er þar með sagt, að lesandinn hafi ekki rétt á sínum skoðunum. Ef við viljum læra að skilja hvort annað, verðum við að geta sett spurningarmerki bæði við sjönarmið okkar sjálfra og ann- arra. Þegar menn gera athugasemdir i bók, merkir það, að þeir hafa reynt að skilja það, sem höfundinum liggur á hjarta — en ekki þarf það samt að tákna, að menn séu honum sammála. Það er hægt að gera athugasemdir i bók á marga mismunandi vegu. Þessi merki hef ég sjálfur notað: 1. TJndirstrikanir, þar sem eitthvað markvert er skrifað eða sérstaklega er vel að orði komizt. 2. LóÖrétt strik á spássíunni til Þess að benda á lengri kafla. 3. Stjarna eöa annaö merki á spássí- unni, sem notuð er til Þess að benda á einn af tíu eða tuttugu markverð- ustu stöðum í bókinni. Brjótið upp á hornin á þessum blaðsjðum, til þess að geta síðar farið hratt yfir megin- inntak bókarinnar. 4. Tölur á spásslunni til þess að merkja röðina á þeim rökum, sem höf- undur beitir í hvert sinn. 5. Tilvísanir til annarra blaösíöna, þar sem höfundur tekur til meðferðar sama efni. 6. Strika utan um lykilorö og mikil- vægar setningar. 7. Athugasemdir á spássíu eöa efst og neöst á síöunni, venjulega spurn- ingar (eða svör), sem manni dettur í hug. Einnig má skrifa niður aðal- inntak hvers kafla og bókarinnar í heild. Ég nota sjálíur auðu siðurnar aftast í bókinni t.il þess að skrifa niður helzta inntak bókarinnar og meginskoðun. Fremst í bókinni, þar sem sum- ir skrifa nafn sitt á sem skrautlegast- an hátt, skrifa ég eigin skoðanir. Eg skýri frá áliti mínu á bókinni i heild og hvers virði hún sé mér, og með þessu sé ég, hvort ég hef eitthvað hagnast á lestri bókarinnar. Ef athugasemdir mínar komast ekki fyrir i sjáifri bókinni, nota ég blöð úr rissblokk, sem er öl]u minni en kápa bókarinnar, þannig að blöðin hverfi undir kápuna. Síðan lími ég lausu blöðin aftast í bókina Allt þetta verður auðvitað til Þess að þér verðið lengur að lesa bókina — og þá er einmitt tilganginum náð. Margir haida því fram, að því fljótari sem menn eru að lesa bækur því gáfaðri séu þeir. Sumar bækur á að lesa hratt, en aðrar verður maður að lesa með mikilli athygli og alúð. Hinn gáfaði lesandi miðar lestrarhraðann við gildi bókarinnar. Þegar menn lesa góðar bækur. eiga þeir ekki að gleypa þær í sig, heldur lát.a bækurnar gleypa sjálfa sig! Og enn eitt: Þér megið ekki lána kunningjum yðar bækur þær. sem þér hafið gert athugasemdir í, því að ekki er hægt að lesa þær án þess að trufl- poi flf ki'ot’nn. En bér munnð komast að því, að yður langar hreinlega ekki til þess að lána þessar bækur, þvl að þær eru jafnpersónulegar og dagbók. Og ekki ]ána menn dagbók sína. Ef einhver vinur yðar biður yður um að lána sér eintak yðar af Divina Comædia eða Faust, skuluð þér segja honum hæversklega en ákveðið, að kaupa bókina sjálfur. Hann getur fengið reiðhjólið yðar eða frakka að láni — en bækur yðar með öllum athugasemdunum eru orðnar hluti af yður sjálfum, innsti leyndardómur yðar, sem engum ber að hnýsast I. "'éjfc Spil íyrir eldri sem yngri ■ UTGEFANDI 22 ■" VIK AN

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.