Vikan - 24.03.1960, Blaðsíða 31

Qappdrættis-
miðinn
Framhald al' bls. 9.
og hélt siðan áfram eftir Strand-
götunni. Hann vissi, að sorphreins-
arinn tæmdi ruslið i vik eina fyrir
norðan bæinn.
Það var ónotalega hvasst. Jakob
fann, livernig vindurinn smaug í
gegnum fötin, en liann gat ekki
hugsað um annað en liappdrættis-
miðann. Þó að það rigndi eldi og
brennisteini, skyldi hann ekki láta
það aftra sér. Hann fékk alltaf verk
i vinstra linéð, þegar hann kom út
í nprðan kulda, liann tók smá stökk
og reyndi að haltra sem minnst.
Fólk snéri sér við og brosti. —
Hvað var það eiginlega, sem það
gerði grín að?
Jakob stökk áfram hálfkjökrandi,
hann skjögraði eftir ströndinni eins
og hálf fullur maður. Hjartað sló
við og við svo einkennileg auka-
slög, að hann mundi ekki annað
eins, siðan þau María voru ung. Ó,
Guð minn góður, aumingja gamla
María, sem var orðin svo sljó og
gleymin, hann hefði aldrei átt að
láta hana geyma happdrætlismið-
ann 1
Jakoh ásakaði sjálfan sig ákaft,
meðan hann barðist gegn storm-
inum.
Gæzlumaður öskuhauganna var
feitur, grófgerður maður með rautt
hár. Hann stóð efst á hrúgunni, eins
og tröll á fjallstindi, og var mikil-
úðlegur að sjá.
— Hvað vilt þú, sagði hann höst-
uglega, þegar gamli maðurinn kom
að haugnum og lyfti hattinum.
— Við höfum týnt teskeið, sagði
Jakob og fann sér til mikillar undr-
unar, að lygin varð auðveldari, því
oftar sem hann notaði hana.
— Það er vist áreiðanlega engin
teskeið hér, svaraði gæzlumaður-
inn, — en þú getur leitað, þó að ég
eigi i rauninni allt, sein kemur hér
á haugana.
.Takob starði agndofa á þessa helj-
armiklu hrúgu. Það gátu að minnsta
kosti falist i henni milljón teskeiðar
— eða happdrættismiðar.
— Það skeði í dag, sagði liann
skjálfandi, — hreinasta óheppni,
skiljið þér. En ég veit ekki hvar ég
á að byrja.
Gæzlumaðurinn hló. — Það var
ekki ég, sem tæmdi i morgun, svo
að ég veit heldur ekki, livar þú átt
að byrja. Var hún úr silfri?
— Já, og það er smárablaðamynzt-
ur á henni. Hann sagði visvitandi
ósatt og renndi augunum yfir haug-
irin. Hann mátti um fram allt ekki
láta vitnast, að hann væri að leita
að happdrættismiða, því um leið og
það spyrðist, gæti hann gefið upp
alla von um vinninginn.
Stóri maðurinn á haugnum ræskti
sig.
— Nei, maður verður að gæta hlut-
anna. En ef ég skyldi rekast á hana
hér, skal ég hirða hana fyrir þig.
Jakob heyrði ekki það síðasta, þvi
á sama augnabliki kom hann auga
á litla telpu, sem hafði tekið eitt-
hvað upp af haugnum. Hann starði,
— þetta líktist, svei mér þá ... —
hann gckk nær — var þetta ekki
samanrúllaður seðill, sem hún hélt
a í hendinni? En nú gekk hún út
á götuna, móðir hennar hafði kallað
óþolinmóð á hana úr húsi i ná-
grenninu.
— Ileyrðu, hrópaði gæzlumaður-
inn, — ætlarðu ekki að leita lengur?
Jakob gamli svaraði ekki, því
hann var að ryðjast yfir sófaræfil
og náði telpunni uppi á veginum.
— Þessi miði, sagði hann og tók
i öxlina á henni, — hvar fannstu
þennan miða?
— Þessi? spurði telpan og breiddi
úr miðanum. Jakob saup hveljur,
jietta var happdrættismiðinn, hann
þekkti hann undir eins aftur. Þetta
var happdrættismiðinn hans, þetta
var húsið hans og Marlu, húsið uppi
í sveit, sem telpuhnokkinn veifaði
i hendi sér.
— Já, einmitt þessi. Hann var
orðinn hás af ákafa og rétti hendina
fram. Telpan kippti liendinni að
sér og vöðlaði seðlinuin saman i
lófa sér.
— Þetta er seðillinn minn, ég
ætla að fara með hann heim til
dúkkunnar minnar. Hún á að læra
að reikna. Sérðu ekki, að það eru
töíur á miðanum?
— Jú. Jakob þekkti ekki rödd
sina aftur. — En þetta er nú eigin-
lega seðillinn minn. Ég týndi hon-
unt fyrir skömmu síðan.
— Leikur þú þér með dúkkur?
sagði sú iitla el'in.
— Eiginlega ekki ég, en ég þekki
telpu, sem gerir það.
Það hýrnaði yfir þeirri stuttu. —
Hvar á húri heima? Má ég þá koma
til hennar og leika við hana. Þá
get ég haft rniðann með mér. Ég
lief engan til að leika mér við.
Jakob Monsen hafði aldrei haft
smábörn, svo nú var hann alveg
ráðalaus. Þar að auki nálguðust
þau húsið, sem hún átti heima i. —
Þetta er seðillinn minn, sagði hann
stranglega, — ég nú vil ég fá hann
aftur.
— Þetta er seðillinn minn! Hún
leit á hann særðum augum. — Það
var ég, sem fann hann.
Jakob gamli skalf af geðshrær-
ingu. — Vilt þú selja miðann, sagði
hann, — livað viltu fá mikið fyrir
hann?
— Hann er ekki til sölu.
Hann leitaði í vösum sínum. —
Hérna eru fimmtiu aurar, sagði
hann og sýndi henni peningana sigri
hrósandi.
Hún virtist ekki ætla að láta
nndan.
— Fimmtíu aurar, endurtók hann
lágum rómi, — veizt þú, hvað þú
getur fengið fyrir fimmtiu aura?
Loksins lét hún undan. — Jæja,
sagði hún hátíðlega, — fái ég fimm-
tiu aurana, færð þú miðann.
Þau stönzuðu og gerðu út um
kaupin. Jakob gaf henni fimmtiu
aurana, og réíti út hendina eftir
miðanum. En i sama vetfangi kom
vindhviða, reif miðann með sér og
feikti honurn eftir götunni.
Jakob gamli hljóp á eftir, eins og
fætur toguðu. ó, drottinn minn,
hvaða illu andar voru það, sem ekki
gátu unnt honum þess, sem forsjón-
in hafði látið honum í skaut falla?
Hjartað hamaðist og fæturnir voru
þungir eins og blý, en nú þorði hann
ekki að sleppa augunum af seðlin-
um. Stundum settist miðinn niður
og lá grafkyrr eitt augnablik, en
undir eins og hann nálgaðist, þaut
hann upp eins og hvolpur í leik. Að
sfðustu sveif liann yfir nokkur hús-
jiök og niður í garðinn við torgið.
Á torginu var lítill, svartklæddur
maður, sem gekk um með broddstaf
í hendi. ,
.lakob stanzaði. Það var eitthvað
óhuganlegt, eitthvað örlagaríkt við
þennan mann með broddstafinn. 1
hvert sinn, sem hann kom auga á
bréfsnifsi, lifnaði hann allur við og
skutlaði það með svo mikiili leikni,
að enginn skylmingamaður hefði
leikið það betur eftir honum. Hann
virtist hafa sérstaka ánægju af not-
uðum aðgöngumiðum, gömlum reikn
ingum og strætisvagnamiðum. Kæmi
hann auga á eitthvað af því taginu,
blístraði liann sigri hrósandi og
gekk til atlögu eins og nautabani.
Gamli Jakob hélt liendinni í
hjartastað, og lionum fannst hann
vera eldgamalt úrlirak. í sama mund
kom hann auga á liappdrættismið-
ann, og þaut af stað. En maðurinn
hafði veitt honum athygli broti úr
sekúndu á undan, og keyrði nú
broddstafinn i gegnum liann. Jakob
gekk til mannsins og lyfti hattin-
um. — Ég vildi bara, sagði hann
og starði án afláts á broddstafinn,
—■ ég vildi bara ...
— Hvað nú? spurði svartklæddi
maðurinn og leit allt i kringum sig,
i leit að nýju fórnardýri.
— Ég vildi bara vita, hvort þér
hefðuð séð frimerki, — ég hefi tap-
að frímerki, það fauk frá mér.
— A ha, frimerki! Það lit'naði yt’-
ir manninum. — Hvaða litur?
— Grænt, sagði Jakob og and-
varpaði þunglega.
— Það getur verið erfitt að koma
auga á það, en ég skal hirða það.
Sá svartklæddi tók undir sig stökk
til annarrar hliðar og skutlaði tóm-
an sígarettupakka.
Jakobi datt snjallræði i hug, þegar
hann sá pakkann.
— Haldið þér ekki, að ég megi fá
sígarettupakkann, sagði hann, —
sonur minn safnar nefnilega ýunsum
tegundum.
— Sonur yðar? Maðurinn horfði
með vantrúnaðarsvip á þann gamla.
— Er hann ckki ennþá vaxinn upþ
úr slíku?
- Ég meina auðvitað sonar son-
ur minn. Jakob var sjálfum sér sár-
gramur, fyrir hugsunarleysið.
Litli maðurinn varð hugsi. — Ertu
viss um, að liann eigi þetta merki
ekki ennþá?
— Nei, ég er alveg viss um, að
hann á ekki þetta. Hafið þér nokk-
uð á móti þvi, að ég taki hann?
Jakob nálgaðist broddstafinn, sem
stefndi ógnandi beint á brjóstið á
honum.
ílinn var á báðum áttum, sigar-
ettupakkinn virtist allt í einu vera
orðinn svo þýðingarmikill. — Þú
gætir keypt þér pakka, stakk liann
upp á.
Jakob liristi höfuðið. — Ég reyki
ekki, og þar að auki hef ég enga
peninga.
Maðurinn klóraði sér i hnakk-
anum. Þetta var erfitt. Hann rótaði
í vösunum. — Hefði ég aðeins haft
einhverja peninga á mér, hefði þér
verið velkomið að fá þá lánaða.
— Má ég fá pakkann, sagði Jakob
æstur og færði sig skrefi nær.
— Jæja, taktu hann bara. Sá
litli, svartklæddi rétti honum staf-
inn góðfúslega. Jakob fálmaði eftir
beittum oddinum, þangað til liann
hafði náð taki bæði á pakkanum og
seðlinum, sem var þar á bakvið.
— Nei, aðeins pakkannl
Jakob hörfaði eitt skref aftur á
bak og kippti um leið að sér hend-
inni, snérist á hæli og hljóp allt
hvað af tók. En á eftir sér heyrði
hann hrópin og köllin í þeim litla.
Það var orðið dimmt.
— Hérna er hann. Gamli Jakob
hlammaði sér niður í stól og saup
hveljur. Hjartað ætlaði alveg að ær-
— Það er dásandegt, að við skyld-
um finna hann! Maria var ennþá
snöktandi, en nú þurrkaði hún sér
um augun og setti upp gleraugun.
— En Jakob, sagði hún hægt, þegar
hún hafði borið happdrættismiðann
vandlega saman við vinningaskrána,
— þetta passar ekki. Það er þriggja
stafa tala í skránni, en á miðanum
er átta stafa tala ...
Síðar, þegar allt var um garð
gengið, kom hún inn með kaffí
handa honum. — Drekktu nú kaffið
þitt, Jakob minn, og sittu ekki
svona starandi út í loftið. Og veiztu
nokkuð, öskukarlinn kom hérna
fyrir stuttu síðan og færði okkur
teskeið.
Jakob svaraði ekki. Hann sat í
ruggustólnum undir þakglugganum
og starði á Betelgeuze í stjörnu-
merkinu Orion. Hún var svo stór
og skær, að honum létti um hjarta-
ræturnar við að horfa i hana. if
VIEAN
31