Vikan - 26.05.1960, Side 7

sér inn f hann, og hjartað hamratSi i brjósti
hans. iHonum fannst hann ver8a aS segja eitt-
hva8, en hann gat ekkert sagt. ÞatS var þá þetta.
Strax um kvöldið hafði honum fundizt, að eitt-
hvað óvenjulegt lœgi i loftinu, og það var þá
þetta. Örvænting, heit og þung, fyllti huga hans
og varnaði honum máls. Hann sagði ekkert,
starði aðeins á unnustu sina með hálfopinn
mtinn, en sagði ekkert. Aldrei var hann þó
skýrari en á þessu augnabliki; hann tók ná-
kvæmlega eftir öllu, sem gerðist i kringum þau.
Drukkni maðurinn úti í horni var að hella
kaffi t bollann sinn. Þjónustustúlkan var að
taka víð greiðslu hjá rosknu konunum, en gaf
honum auga annað veifið. Tveir ungir menn
komu inn og settust hlæjandi við borð. Guðjón
tók eftir þessu öllu án þess að hugsa nánar
út í það.
Gunna, Gunna mín, hvers vegna talarðu
svona? sagði hann svo. Við, sem elskum hvort
annað ...
Við gerum það ekki, Steini minn, ekki lengur.
Þú veizt, hvernig þetta hefur gengið upp á
siðkastið, ekkert annað en ...
Já, en ... elskan min, það er ekkert að marka,
sagði hann örvæntingarfullur. Svo hætti hann
að tala. Hann fann kökk þrengja að hálsi sin-
um; það var eins og undarlegur þungi legðist
yfir hann og varnaði honum máls. Á sama and-
artaki skildist honum, að hér gat hann ekkert
sagt. Hún hefði tekið endanlega ákvörðun, sem
ekki yrði haggað.
Þau horfðu hvort á annað. Svo leit liún undan,
náði i sigarettu i veskið sitt og kveikti i henni.
Þau sátu um stund þögul, hann fullur annar-
legraf, nýrrar geðshræringar, hún óróleg. Hún
fítlaði vandræðalega við svörtu hanzkana sina,
sem lágu á borðinu, og horfði í kjöltu sér. Svo
leit hún upp og sagði:
Reyndu að skilja mig, Steini minn. Þetta getur
ekkí gengið svona lengur.
Hann horfðí enn á hana, tómum augum:
,Tá, en ég ...
Ég veit það, sagði hún þá, en þetta kemur
allt með timanum. Hann læknar þetta smá-
vægilega sár.
Þau horfðu hvort á annað. Hann langaði til
að tala, fullvissa hana um, að þetta væri tóm
vitleysa i henni, hvort hún vissi ekki, að þau
væru bæði svo hamingjusöm, að þau elskuðu
hvort annað, að þau hefðu alltaf verið stað-
ráðin i að giftast, — strax og úr rættist og þau
færu að hafa cinhver peningaráð. Mundi hún
ekki, hvað þau höfðu talað mikið um þessa hluti,
bollalagt þá fram og til baka? Yar hún búin að
gleyma þvi, að seinast fyrir viku sátu þau saman
í rúminn hans, drukku gosdrykki, töluðu saman
og hlógu að einhverju skringilegu? Hann lang-
aði til að minna hana á þetta allt og ýmislegt
fleira, en hann gat ekkert sagt. Eitthvað hafði
gerzt, eitthvað hræðilegt hafði komið fyrir og
brotið niður allt.
Hiin var staðin upp og var að fara i kápuna
sína. Hún hinkraði við, hann sat lotinn í herðum,
hallaði undir flatt og horfði á hana.
Ætlarðu ekki að segja neitt, Steini minn, sagði
hún lágt.
Ég ... ég get ekkert sagt, sagði hann brost-
inni röddu.
.Tæja. Vertu blessaður, Steini minn, og hafðu
það nú gott. Hún hikaði við og ætlaði ef til vill
að segja eitthvað fleira, en svo snerist hún á hæli
og gekk út.
Hann sat eftir i þögn. Hér höfðu engin orð
átt við. Af rælni frekar en löngun lauk hann við
kaffið úr bollanum og drap i sfgarettunni hennar
i öskubakkanum. Siðan stóð hann upp, fór i lYIp-
una sina og gekk út. Hann reikaði stefnulaust
um göturnar, og nú tók haan ekki eftir neinu
framar. Hugur hans var fullur af brjálæðis-
kenndum órum, vonleysi og kvöl. Hann vissi
mætavel, að við þessu varð ekkert gert, hún var
honum töpuð að eilifu. Og þó átti hann einhvers
staðar til örlitinn neista’ af von. Eitthvað hlaut
að vera hægt að gera. Ætti hann að kaupa handa
henni sjö rauðar rósir, færa henni þær og segj-
ast elska hana? Eða væri skynsamlegra i þessu
tilfelli að taka úr bankanum þessa aura, sem
hann hafði verið að spara, og gefa henni vand-
að stálúr?
Smám saman varð hann vonbetri, og óttinn og
örvæntingin í hjarta hans livarf að mestu leyti.
Hann gældi við þessa hugmynd: stálúr, stálúr.
Hún hefði oft talað um, að sig langaði til þess að
eiga úr; hvort hún kysi sér heldur stálúr eða
gullúr, jiað var honum ekki fyllilega ljóst. Að
hugsa sér, hvað hún yrði glöð, þegar hann færði
henni úrið! Hún mundi vafalaust hoppa upp um
hálsinn á honum og segjast elska hann, leggja
vanga sinn þétt að hans. Svo færu þan að skoða
úrið, hún að festa það á sig, og hann stæði hjá
og talaði við hana: Hvað segirðu um bió i
kvöld, elskan min? Eða eigum við kannski held-
ur að fara í Þjóðleikhúsið?
Jæja? Bara i bíó i þetta sinn. Allt i lagi, fyrst
hún vildi heldur hafa það svo. Og þau yrðu of
sein eins og venjulega, héldust í liendur, á meðan
sýningin stæði yfir, og tækju ekki eftir neinu
nema sjálfum sér.
Hann rankaði við sér. Hann var kominn inn
á Klapparstíg og átti hingað ekkert erindi. Það
var orðið áliðið kvölds, og það rar sunnudagur.
Á morgun var vinna, hann yrði nð vakna snemrna
í fyrramálið. En í eftirmiðdaginn mundi hann fá
frí. Eftir hádegi ætlaði hann að kaupa úrið. Og
kvöldið ...
Hann var komimn heim fyrir klukkan 11 um
kvöldið. Hann sat um stund á rúminu og reykti,
var kominn í ágætt skap og hafði talið sér trú
um, að nú yrði allt i lagi. Utan af götunni heyrð-
ist hávaði umfcrðarinnar upp i herbergið til
hans og setti hann út af laginu stundarkorn.
Svo fór liann að raula i hálfnm hljóðum, glugg-
aði i gamalt timarit, sem hann henti svo frá
sér. Loks stóð hann upp og fór að hátta sig.
lagðist siðan upp i rúm og hélt áfram að hugsa
«m stúlkuna sina og stálúrið. Nú Toks mundi
hann þakka fyrir hamingjuna, en ekki taka
henni hugsunarlaust eins og liverjum öðrum
sjálfsögðum hlut. Nú yrði honum ljóst, hvað
honum var mikið gefið að fá að eiga hana
Gunnhildi.
Hafði hann annars nokkurn tímann hugsað
út í það i alvöru, hvað honum var mikið gefið?
Hafði hann nokkru sinni hætt um stund við það,
sem hann var að gera, og sagt sem svo: Guð.
ég er þér þakklátur fyrir allt það, sem þú hefur
veitt mér af náð þinni. Svo sannarlega kann ég
að meta það?
Nei, það hefði hann aldrei gert. Hann hafði
látið dýrmætar stundir, eilif nugnablik, liða hjá,
án umhugsunar eða minnsta þakklætis. Honum
stóð skepnuskapur sinn Ijós fyrir augum. Og
nú hafði drottinn lostið hnnn hendi sinni fyrir
vanþakklætið. Hvaða helvitis þvæla var þetta?
Það var enginn guð til ...
Hann fór aftur að hugsa um gjöfina, scm hnnn
ætlaði að gefa G'iinnu. Var þetta ekki annars tóm
della, tilgangslaus vitleysa. Mundi hún ekki
fleygja því i hann aftur og segja, særð og reið:
Ég sel mig hvorki fyrir stnlúr né gullúr, Steini.
Það veiztu mætavel. Láttu mig hér eftir afskipta-
lausa. Það er allt búið ... Þetta lagast allt með
timanum ... Nei, nei. Þetta yrði allt i lagi.
Aftur yrði allt gott. Hann skyldi fara inn i sund-
laugar á morgun, vera hreinn og finn og i
svörtu sparifötunum sinum, biðja hana fyrir-
gefningar á öllum yfirsjónum, sem honum
hefðu orðið á gagnvart henni i þeirra tveggja
ára sambandi, segja, að hér eftir væri honum
ljóst, hvað hún gerði mikið fyrir hann, væri
honum dýrmæt. Já, það væri lika satt, hann
hefði hér meðferðis smágjöf til hennar. Þá yrði
allt gott. Þá væri heimurinn aftur góður, og þá
yrði guð aftur til.
Lengra komst hann ekki i hugsunum sinum.
Svefninn tók hann á arma sér og vaggaði hon-
um inn á land draumanna.
... Hann fékk fri eftir hádegi næsta dag, fór
inn i sundlaugar, hress og glaður, siðan
heim og klæddist i sparifötin. Hann var þó eins
og á báðuin áttum, kvíðinn, óviss og hikandi.
Þegar hann hafði lokið við að klæða sig, tók
hann fram bankabókina sina og hampaði henni
um stund í hendi sér. Þrjú húsund krónur ...
Hvað þau skyldu nú skemmta sér næstu vikur,
skemmta sér, vera hamingjusöm, gleyma og
muna ... ef ... ?
Hann strauk um vanga sína, og var ánægður
með það, sem liann fann. Hann var vel rakaður
— i fyrsta skipti i langan tima. Svo tók hann
fram gamalt spegilbrot og athugaði sjálfan sig
í þvi. Hann var sæmilega ánægður, fullviss um,
að betur gæti liann ekki gert. Að vísu var hon-
um Ijóst, að hann var toginleitur, og engan veg-
inn laglegur i andliti, en hann hafði eytt nokkr-
um fílapensum og hresst upp á það eins og
hann gat. Verstur fjandinn var, hvað hann var
hjólbeinóttur. Hann vissi, að Gunnu hafði alla
tið leiðzt það, þótt hún hcfði aldre-i orð á því
við hann. Við þvi varð þó ekkert gert.
Þegar hann var að klæða sig i frakkann, kom
hann auga á blett á buxunum sinum, og tók
það langa stund að má hann alveg burt. Síðan
gekk liann úr skugga um, að frekar gat liann ekki
betrumbætt útlit sitt, stakk bankabókinni á sig
og lagði af stað niður i bæinn.
Klukkan var þrjú, þegar hann hafði lokið
öllum erindum. í brjóstvasanum lá vandað
kven-stálúr i fallegum, litlum kassa, og veskið
hans var nú fullt af peningum. En bankabókin
var tóm. Honum stóð hjartanlega á sama um
það. Hér eftir hefðu bankabækur ckkert gildi
fyrir hann. Hcr eftir væru peningar lilægilegir.
Það var aðeins eitt, sem var ekki kjánalegt
hjóm, aðeins eitt, sem hann óskaði sér af
lijarta. Hvort honum hlotnaðist það, var enn
ekki ráðið.
Guðjón rölti í rólegheitum inn Hverfisgötu
og fór sér ekki óðslega að neinu. Hún kæmi
ekki heim fyrr en klukkan fimm, þangað til
var ekkert að gera. Hann brá sér inn á veit-
ingastofu við Hverfisgötu, fékk sér appelsin
og dundaði við að hreinsa hetur undan nögl-
unum. Það sótti aftur að honum, að þetta væri
allt saman mesta vitleysa, vonleysið greip hann
á ný. Mikill bölvaður asni gat hann verið. Sá
hann ekki, að hér varð ekkert að gert? Skárri
var það nú apakötturinn. Og hugsunarhátturinn
— saurugur og ógeðslegur. fmynda sér, að hann
gæti keypt Gunnhildi fyrir eitt skitið stálúr,-
igrunda og semja lágkúrulegar, en lævislegar
áætlanir til að ná henni aftur á sitt vald. Hvers
konar maður var hann eiginlega. eins og hann
var nú lil<a geðslegur útlits, langnr, toginleit-
ur, hjölheinóttur og sjálfsagt í þokkahót asna-
legur i útliti og klaufalegur í framkomu. Hvað
átti hann að gera með fallega stúlku eins og
Gunnhildi? Hvers konar framtíð var það, sem
hann gat boðið hcnni upp á?
Hann teygaði appelsinið og bölvaði hvað eftir
annað með sjálfum sér: Fífl ertu, Steini. Hættu
við þetta allt saman. Snautaðu heim til þin,
Framhald á bls. 32.
Hún hafði sagt honum upp og honum datt í hug, að nýtt stálúr
mundi kannske verða til þess að breyta ákvörðun hennar. —
Nú var hann á leið til hennar með úrið. — —
VIKAN
I