Vikan - 13.10.1960, Blaðsíða 31

sátri. Stormsveitirnar vildu beita
umsátursaðferð og freista að svelta
Gyðinga, en yfirmenn þeirra ráku
þær til atlögu. Þær beittu eidvörp-
um, en Gyðingar létu brunasárin
ekki á sig fá og réðust til mótatiögu.
Davíð hafði ekki neina tölu á
þeim Þjóðverjum, sem liann felldi.
Þótt hann væri ekki nema þrettán
ára að aldri, barðist hann eins og
reyndur hermaður. Hann sá alla
yngri bræður sína falia. Hann sá
það síðast, þegar bardaganum lauk
á þann hátt, sem honum hlaut að
ljúka, að þeir fáu, sem stóðu uppi
af Gyðingum, voru dregnir á brott
og fluttir í gasklefana.
Sjálfur lá hann í fylgsni undir
rústunum. Hann gat eKKi hugsað,
honum var allt auðn og tóm.
Hann veit það ekki enn i dag,
hvernig liann komst á brott úr
Varsjá.
Svo var hann umkringdur. Hann
hugsaði ekki nema eitt, aðeins eitt:
— lsrael.
Öðru hverju sá hann fyrirheitna
landið eins og draumsýn. Þar var
sólskin og frelsi. Á stundum þótti
honum líka sem hann mundi liitta
þar fyrir foreldra sína, enda þótt
þau væru bæði látin.
Hann gekk eftir þjóðveginum,
sem leið lá, og má vera, að það hafi
einmitt orðið honum til lífs. Hefði
hann laumazt um í skóginuin, er
ekkert liklegra en Þjóðverjar hefðu
skotið hann. Þess í stað var hann
tekinn höndum og fluttur á næstu
lögreglustöð, en þaðan til Treblinka-
fangabúðanna.
Aðrir hafa sagt mér, að þar hafi
honum verið skipað i hóp með þeim,
sem látnir voru hreinsa tii í gas-
klefunum, þegar hópslátrun var
lokið hverju sinni. Þegar nýr hópur
Gyðinga var svo leiddur inn til af-
töku, kom það i hlut Daviðs og sam-
starfsmanna hans að ræða við þá
og róa, telja þeirp trú um, að þeir
hefðu ekkert að óttast. Þegar þeir
hefðu verið „afiúsaðir“ inni i klef-
unum, fengju þeir ný og hrein föt
og nógan mat ...
En liefði honum ekki borið að
segja þeim allan sannleikann?
— Hvað hefði það þýtt? Engum
var undankomu auðið. Það var
me'ri miskunnsemi, að þeir fengju
jkkeri að vita.
Davið telur sjálfsagt, að það eitt
hafi bjargað sér frá því að ganga
af vitinu í fangabúðunum, að ekk-
ert annað en ísrael komst að í hugs-
un hans. Hann notaði hvert tæki-
færi, sem bauðst, til að fræðast nán-
ar um ísraei og hugleiða örlög
þjóðar sinnar. Gyðingar hafa verið
ofsóttir, allt frá því er sögur hófust,
en hvers vegna?
Er það Guð, sem lagt hefur á þá
slíka refsingu? Þar sem hann gat
ekki lengur á neinn guð trúað, hlaut
liann að svara þeirri spurningu
neitandi.
Kemur það af því, að Gyðingar
séu á einhvern hátt ólíkir öðrum?
Þeirri spurningu hlaut hann einnig
að svara neitandi.
Er það þá orsökin, að Gyðingar
hafa í rahninni aldrei átt neitt land,
frá því er núgildandi tímatal hófst,
— að þeir hafa alltaf verið i minni-
hluta, þar sem þeir hafa dvalizt, —
að þeim hefur i rauninni alls staðar
verið ofaukið?
Já, það hlaut að vera orsökin,
hugsaði Davið.
Og þar sem einmitt þetta svar
gerði ísrael einu „endanlegu lausn-
ina“ á vandamáli Gyðinga, kom það
til móts við hugsjón hans og
drauma um fyrirlieitna landið.
Davíð var frelsaður úr fanga-
búðunum árið 1945. Hann var ákaf-
lega máttfarinn, en þó tókst honum
að telja fulltrúa Gyðinga á að taka
sig með til ísraels. Nokkru síðar
var lagt af stað úr franskri höfn á
litt haffæru og yfirhlöðnu innflytj-
endaskipi út á spegilslétt Miðjarð-
arhaf i óþolandi hita og sólskini.
Davíð var um borð.
En heimförin til fyrirheitna
landsins gekk ekki tálmunarlaust.
Bretar sátu fastir við sinn keip,
enda þótt almenningsálitið í heiinin-
um væri þeim andsnúið. Þeir lögðu
blátt bann við, að Gyðingar fengju
að stíga á land 1 Palestínu.
Olían, sögðu þeir, — oiían.
ísraelska kraftaverkið gerðist.
Ísraelsríki var stofnað, — en krafta-
verkið var dýrkeypt. Það kostaði
styrjöld. Arabar létu ekki góðfús-
lega af hendi það land, sem verið
hafði í þeirra höndum 1 nærfelt tvö
þúsund ár. Leiðtogar Araba hröktu
með vilja fjölda ólæsra bænda af
jörðum sínum til þeirra héraða, sem
Gyðingar vildu nema, og hétu leið-
togarnir þeim gulli og grænuin
skógum, ef þeir hefðu i fullu tré
við Gyðinga.
En Gyðingar létu hart mæta hörðu
og ráku Araba af höndum sér. Og
þar beittu þeir óvægilegum aðferð-
um, ef í það fór.
Og þar með reis örðugasta flótta-
mannavandamál, sem sagan kann
frá að greina. Það hefur staðið i
tólf ár.
í tólf ár hafa Arabar búið sig
undir innrás. Þeir geta gert hana,
þegar minnst varir.
Landnámsafrek Gyðinga í ísrael
er einnig kraftaverk, meira krafta-
verk á sínu sviði en nokkur dæmi
finnast til.
Ég spyr Davíð, hvort Gyðingar
finni ekki til neins samvizkubits
vegna þess, hve hart þejr hafi leik-
ið Arabana, sem fyrir voru í land-
rnu.
Hann svarar þvi til, að ekki verði
hjá því komizt að gangá of langt i
sumum atriðum.
— En hví skyldum við vægja fyr-
ir öðrum? spyr hann og bendir mér
um leið á fangabúðamerkið á barmi
slr. Hví skyldum við taka tillit til
annarra?
Hvers vegna einmitt Gyðingar?
Hvers vegna eru þeir ofsóttir og
hataðir?
Þeirri spurningu er enn ósvarað.
Takmörk fjögurra
veggja
Framhald af bls. 19.
ur það kosti, að innri gerð ibúðar-
innar hafi einhvern sveigjanleik.
En jafnvel þótt veggir séu hafðir
fastir, eins og nú þykir góð latína,
þá er ekki þar með sagt, að hvert
herbergi hússins þurfi að vera
eins og lokaður kassi. Ýmsar
lausnir eru til að koma í veg fyrir
það. í íbúð í sambýlishúsi við Laug-
arnesveg lief ég sé þá lausn á þessu,
að veggkiæðningar náðu ekki upp
að lofti. Þar kom gler, — um 50 cm
hátt. Loftin voru máluð í sama lit,
og það var greinilegt, að þessi inn-
rétting bjó yfir skemmtilegum létt-
leika.
Þegar um lágt ris er að ræða eða
hallandi þak, er það til, að veggir
séu alls ekki látnir ná upp að lofti,
heldur opið fyrir ofan eðlilega
veggjahæð, Þetta sést vel á meðfylgj-
andi mynd, sem er úr dönsku húsi
með lágu risi. Þar er mikil fjöl-
breytni i innréttingunni; skápar
gegna hlutverki veggja, en gler yfir.
í þessu húsi er alls ekki um að
ræða liina venjulegu takmörkun
fjögurra veggja, sem menn hafa bú-
ið við i þúsundir ára, en á ef til vill
fyrir sér að breytast í einhverjum
mæli. GS.
Landslagið . . .
Framhald af bls. 17.
hverju á þá að láta staðar numið,
þarna og hætta þar að stílfæra?
— Það er auðvitað smekksatriði og
nokkuð sem hver málari verður að
gera upp við sjálfan sig. En ég fyrir
mitt leyti hef kosið að láta staðar
numið við stílfærsluna á þessu stigi.
— Það er rétt hjá þér. Málarar
eiga að vita hvað þeir eru að gera.
Annars yrði þetta tóm tilviljun.
Finnst þér betra að fullgera málverk
úti í náttúrunni?
— Ekki endilega. Oft geri ég bara
frumdrög úti og fullvinn hér heima.
En mér finnst mjög gott að vinna að
einhverju leyti úti. Það er svo mikil
auðgi i litum, sem maður mundi
missa af, ef maður ynni allt á vinnu-
stofunni.
— Finnst þér þú alltaf græða á því
að vinna myndir mikið?
— Ekki finnst mér það alltaf. Sér-
staklega gildir það um þessar sfemn-
ingsmyndir, sem þú kallar. Maður
vinur þær í flýti til þess að höndla
þessa ákveðnu birtu, eða hváð nú á
að kalla það, en svo kemur oft fyrir,
að maður eyðileggur þær við frekari
vinnu heima á vinnustofu. En mér
finnst nú samt, aO vissar tegundir
S{ósóL
Aðeins nokkrir dropar og þ< r
hafið alltaf mjúkar og falt gv t
hendur.
Avallt i fremstn rrh'
með allt, sem lýto t v U
olíukynditækjum.
nsa
Hafnargötu 90, Keflar> k.
af myndum batni yfirleitt við i inn i
og sumar hef ég uppi mánuðu. i o ,
jafnvel árum saman og bæti þf eln ■
hverju við.
— Mér sýnist þú mála mikið fr i
Húsafelli.
— Ég var þar i sveit á ruí iui i
yngri árum og það er kannske >ess ■
vegna, að mér finnst fallegt þ.ir E i
það hafa nú fleiri sagt. Ég hef n ála i
heilmikið frá Þingvöllum eins. o ;
flestir málarar, sem fást við lf nds ■
lagsmálverk.
— Sérðu fram á einhverjar b; eyt
ingar á stílnum hjá þér?
— Eíkki held ég það. Ég e>: i íjö.;
rólegur yfir þessu og varpa því íkk .
frá mér umhugsunarlaust, sem é£ he
lagt mesta stund á. Eg býst idð því,
að ég haldi áfram með lands’ igs
málverkið enn um stund og mé
finnst að ég eigi ýmislegt ógert i þv,
ennþá. g.
ytKAN 3l